آژانس فضایی اروپا و سازمان فضایی روسیه موفق به کشف حجم زیادی آب در مریخ شدهاند که امیدها به امکان سکونت انسان در مریخ را بالا میبرد.
دانشمندان به یک کشف تاریخی در مریخ دست پیدا کردهاند. به گفته آژانس فضایی اروپا (ESA) در وبسایت رسمی خود، «مقدار قابل توجهای آب» در دره مارینر کشف شده است و تا 40 درصد مواد نزدیک به سطح این ژرفدره میتوانند مولکولهای آب باشند.
کشف حجم قابل توجهای آب در مریخ
این حجم آب تازه کشفشده زیر سطح مریخ قرار دارد و توسط مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس (Trace Gas Orbiter) شناسایی شده است که پروژه مشترک آژانس فضایی اروپا و سازمان فضایی فدرال روسیه تحت برنامه اگزومارس به حساب میآید.
این مدارگرد با یک ردیاب مخصوص با نام FREND که برای نقشهبرداری از مناظر مریخ و بررسی موجودیت و غلظت هیدروژن در خاک مریخ طراحی شده، این نشانهها از وجود آب را پیدا کرده است. در واقع شیوه کار آن به این صورت است: با برخورد پرتوهای کیهانی به سطح مریخ، از خاک نوترون منتشر میشود و خاک مرطوب نسبت به خاک خشک نوترونهای کمتری را منتشر میکند. دانشمندان بر این اساس، محتوای آبی زیر سطح خاک را مورد ارزیابی قرار میدهند.
«ایگور میتروفانوف» (Igor Mitrofanov)، محقق ارشد پژوهشگاه فضایی آکادمی علوم روسیه در مسکو، اظهار داشته که FREND منطقهای در دره مارینر را آشکار کرده که مقدار هیدروژن موجود آن به اندازه غیر معمولی زیاد است و اگر فرض بر این گذاشته شود که این حجم هیدروژن جزو مولکولهای آب است، آب تا 40 درصد از مواد نزدیک به سطح این منطقه را تشکیل خواهد داد.
آیا میتوان به وجود منبع قابل اتکای آب در سیاره سرخ و سکونت انسان در آن امیدوار بود؟
پیش از این هم دانشمندان موفق به کشف آب در مریخ شده بودند اما بخش عمده آب این سیاره که در قطبهای آن وجود دارد، به صورت یخ است. صرفاً حجم ناچیزی آب در عرضهای جغرافیایی پایینتر کشف شده و این درحالی است که فضانوردان در آینده به حجم زیادی آب نیاز خواهند داشت و همچنین عرضهای جغرافیایی پایینتر مریخ شرایط بهتری برای سکونت انسان دارند؛ اما بدون شک این بدون آب کافی امکانپذیر نخواهد بود.
اکنون که احتمالاً از حجم قابل توجهای آب در دره مارینر آگاهی پیدا کردهایم، میتوان بیش از پیش نسبت به امکان سکونت انسان در مریخ امیدوار بود. در واقع توئیتی از حساب رسمی مدارگرد اگزومارس حکایت از این دارد که این منبع آب علاوه بر حجیم بودن، در لایه آنچنان عمیقی از مریخ قرار ندارد و میتوان در آینده به راحتی آن را استخراج کرد.
چنین خبری بسیار امیدوارکننده است ولی در عین حال باید توجه داشت که هنوز مسیری طولانی باقی مانده و بررسیهای گستردهای باید صورت بگیرد. مطالعهای منتشر شده در مجله ایکاروس نشان میدهد که با ردیابی نوترون نمیتوان تفاوت بین مولکولهای آب و یخ را تشخیص داد. به همین دلیل، ژئوشیمیدانها باید ورود کنند تا جزئیات بیشتری در این باره آشکار بشود.
با این حال، محققان با توجه به ویژگیهای متعددی از این ژرفدره نظیر توپولوژی آن، احتمال میدهند این حجم آب تازه کشفشده به شکل جامد یا همان یخ باشد. البته همچنین ممکن است ترکیبی از جامد و مایع باشد.
همچنین بخوانید:
به نقل از «الکسی مالاخوف» (Alexey Malakhov) بهعنوان یکی از نویسندگان این مطالعه، قسمت پر از آب دره مارینر در واقع به لایه منجمد زمین در قطبهای کره زمین شباهت دارد؛ جایی که به دلیل پایین بودن دائمی دما، یخ همیشه زیر خاکِ خشک باقی میماند.
در آخر هرچند هنوز شکل آب زیر سطح دره مارینر مشخص نیست، احتمالاً کاوش این منطقه جزو اولویتهای اولین ماموریت انسان در مریخ قرار خواهد گرفت.