نیروی دریایی چین به تازگی دومین ناو هلیکوپتربر تایپ 075 خود را پس از یک سال مراحل کار آزمایی دریایی وارد خدمت کرد.
چین یکی از قدرتهای نظامی اصلی در عرصه جهانی محسوب میشود و نیروی دریایی قدرتمندی دارد. این کشور به تازگی دومین ناو هلیکوپتربر خود را نیز رسما عملیاتی کرد تا نیروی دریایی خود را بیش از پیش تقویت کرده و گسترش دهد.
ناوهای هلیکوپتربر همانطور که از نامشان پیداست جهت حمل هلیکوپتر در آبها و فراهم آوردن یک پایگاه عملیاتی متحرک برای این هواگردها هستند. ناوهای هلیکوپتر چینی از کلاس تایپ 075 هستند که ناتو آنها را کلاس یوشان مینامد.
نخستین کشتی از این کلاس با شناسه 31 که هاینان نام دارد، در نیمه اول سال 2021 به طور رسمی عملیاتی شد. شناور دوم با شناسه 32 نیز گوانگشی نامیده شد که در اصل اسم یک منطقه خودمختار در جنوب چین و هم مرز با ویتنام و خلیج تونکین است. این کشتی که چند روز از ورود به خدمت رسمی آن میگذرد به ناوگان دریای ژاپن یا همان دریای شرق محلق میشود. سومین کشتی کلاس تایپ 075 با شناسه 33 و نام آنهوی از 2 ماه پیش کار آزمایی دریایی خود را آغاز نمود.
طراحی و توسعه این شناورها از سال 2011 آغاز شد و قصد چین ساخت یک ناو هلیکوپتربر با وزن بالای 30 هزار تن بود. هدفشان از ساخت این شناورها توان عملیات با هلیکوپترها در مناطق به شدت کوهستانی شرق تایوان است.
هر ناو هلیکوپتربر تایپ 075 حداکثر 36 هزار تن وزن دارد و از این رو سنگینترین ناوهای هلیکوپتربر آسیایی محسوب میشوند. ناوهای هلیکوپتربر کلاس هایوگا از ژاپن، دوکدو از کره جنوبی و همچنین میسترال از فرانسه نیز 19 تا 21.5 هزار تن وزن دارند و کوچکتر از کلاس چینی هستند.
البته دو کلاس ناو هلیکوپتربر آمریکایی که آمریکا و واسپ نام دارند به ترتیب 46 هزار و 41 هزار تن وزن دارند و نیروی دریایی آمریکا 9 فروند از آنها را در خدمت دارد. ناو هلیکوپتربر ایتالیایی تریسته نیز مجددا 2 هزار تن سنگینتر از تایپ 075 است و از نظر تناژ و ابعادی، ناوهای چینی در رده چهارم قرار میگیرند.
چین قصد دارد مجموعا 8 فروند شناور کلاس تایپ 075 به خدمت بگیرد که البته تا به اینجای کار فقط 3 فروند ساخته شده و مشخص نیست ساخت مابقی آنها از کی آغاز شود. هر یک از این شناورها 237 متر طول و 36 متر عرض دارند. این شناور همچون دیگر ناوهای هلیکوپتربر از سوخت فسیلی استفاده میکند و یک موتور دیزلی مدل 16PC2-6B با 12 هزار وات توان دارند که بر اساس یک موتور فرانسوی ساخته شده است.
هر یک از این کشتیها 1100 خدمه در کنار 1200 نیروی رزمی دارد که این نیروهای رزمی با استفاده از هلیکوپترها، قایقهای کوچک، خودورهای زرهی دوزیست و هاورکرافت به ساحل منتقل میشوند. هر شناور یک آشیانه داخلی داشته و حداکثر توان حمل 28 هلیکوپتر را داخل آشیانه و روی عرشه پرواز خود دارد. این هلیکوپترها از انواع مختلف شامل ترابری، تهاجمی، ضد زیردریایی، پیش اخطار، جستجو و نجات، مین روب و… هستند.
از آن جا که چین هواپیمای عمود پرواز نداشته و هیچ پروژهای برای ساخت آنها ندارد، شاهد پرواز چنین هواگردهایی از عرشه آن نخواهیم بود. در حالی که ناوهای هلیکوپتربر آمریکایی، ژاپنی، کره جنوبی، ایتالیایی و اسپانیایی پذیرای نمونه کوتاه خیز و عمود پرواز از جنگنده چندمنظوره پنهانکار و رادارگریز نسل 5 آمریکایی F-35B لاتینینگ 2 (Lightning II) و همچنین جنگنده تهاجمی عمودپرواز آمریکایی AV-8B هریر 2 (Harrier II) هستند. با این وجود ناوهای هلیکوپتربر چینی قادر نیستند تا به برتری هوایی برسند و برای این ماموریت بایستی با ناوهای هواپیمابر عازم ماموریت شوند.
هر ناو هلیکوپتربر تایپ 075 برای دفاع از خود دو سیستم دفاع نزدیک و نقطهای تایپ 1130 دارد که با نام H/PJ-11 نیز شناخته میشود و یک کپی از سامانه دفاع نزدیک هلندی گلکیپر است. این سیستم شامل یک توپ خودکار از نوع گاتلینگ با 11 لوله است که میتواند تنها در یک دقیقه بین 9 تا 11 هزار گلوله سنگین کالیبر 30 میلیمتری را به سمت هدف شلیک کند.
هدف اصلی این سامانه دفاع در برابر موشکهای کروز ضدکشتی است و برد آن علیه چنین اهدافی 1 تا 1.5 کیلومتر است. برد آتشش علیه شناورهای دیگر تا 3 کیلومتر است و بیشینه برد آتش آن نیز به 5 کیلومتر میرسد. این سامانه برای هدف یابی و کنترل آتش همچون گلکیپر یک رادار و یک سامانه الکترواپتیکال دارد؛ این سامانه که OFC-3 نامید میشود، شامل یک دوربین تلویزیونی، فاصله یاب لیزری و یک سنسور فروسرخ است که با کمک آن میتواند در مواقعی که جنگ الکترونیک دشمن باعث از کار افتادن رادار میشود، هدف را کشف پس از رهگیری با آن درگیر شود.
علاوه بر این دو سامانه، دو پرتابگر HHQ-10 نیز دارد که پدافند کوتاه برد موشکی هستند و وظیفه اصلی آنها دفاع نزدیک و نقطهای است. شکل پرتابگر و موشکهای این سامانه به شدت شبیه مدل آمریکایی RIM-116 RAM است و همچون آن چند مدل پرتابگر با ظرفیت 8، 15، 18 و 24 موشک دارد که بسته به وزن شناور نوع پرتابگر آن انتخاب میشود.
مانند سامانه آمریکایی، موشکهای HHQ-10 از هدایت تصویرسازی فروسرخ بهره میبرند. همچنین موشکهای چینی مثل موشکهای آمریکایی دو آنتن در طرفین دماغه دارند که گیرنده امواج راداری است و به روش غیرفعال روی امواج نشر داده شده از رادار موشک ضدکشتی قفل و به سمتش میرود. با این وجود احتمالا همچون موشک آمریکایی علاوه بر هدایت به کمک سنسور فروسرخ یا گیرنده راداری، هدایت دوگانه، یعنی استفاده همزمان از دو سنسور خود را نیز دارند.
برد این موشکها از نمونه آمریکایی کمتر و علیه یک موشک 5 و حداکثر علیه یک هدف پرنده دیگر مانند هلیکوپتر یا پهپاد حدود 9 کیلومتر است. سرجنگی آنها 3 کیلوگرمی بوده که یک چهارم وزن سرجنگی نمونه آمریکایی است. همچنین سرعت موشک چینی به 2 ماخ میرسد که برای RIM-116 RAM بیش از 2.3 ماخ است.
با توجه به این که چین پیش از این تجربه ساخت ناو هلیکوپتربر نداشت، موفق شد تا شناورهایی بسیار سنگین از این نوع را ساخته و عملیاتی کند. بد نیست بدانید صنایع کشتی سازی هودونگ ژانگهوا در شانگهای طی 3 سال، این 3 ناو هلیکوپتربر به نیروی دریایی چین تحویل داد که سرعت بالای آن را نیز اثبات میکند. البته سرعت ساخت بالا در صنایع کشتی سازی نظامی چین موضوع جدیدی نیست. این کشور از چند سال پیش توسعه توان سطحی خود را آغاز کرده و هم اکون به طور همزمان چند شناور سبک تا سنگین، از ناوچه تا یک ناو هواپیمابر دیگر را در دست ساخت دارد.