سال 2022 میتواند آبستن اخبار جذابی در حوزه باستان شناسی باشد. با گجت نیوز همراه باشید تا به 5 کاوش باستانی خاص که امسال میتوانند خبرساز شوند، بپردازیم.
در سال 2022 چشم انتظار چندین کاوش و خبر باستانی هستیم که شامل یافتههایی از شهر طلایی گمشده مصر، اخباری جدید از قمران (جایی که طومارهای دریای مرده در غارهای اطراف آن یافت شد) و همچنین مواردی درباره زندگی انسانها در ۱۱ هزار سال پیش میشوند.
5 خبر جذاب احتمالی درباره کاوش های باستانی در سال 2022
یافتههای جدید از شهر طلایی گمشده مصر
در سال 2021 باستان شناسان خبر کشف یک «شهر طلایی گمشده» به نام ظهور آتن را در نزدیکی شهر اقصر مصر منتشر کردند. این کشف مهم انعکاس زیادی در رسانههای جهان داشت؛ اما باستان شناسان تاکنون تنها موفق به کاوش بخش کوچکی از آن شدهاند. بر اساس اسناد تاریخی، فرعون آمنهوتپ سوم (پادشاهی از ۱۳۹۱ تا ۱۳۵۳ قبل از میلاد) سه کاخ در این شهر ساخته بود.
در سال 2022 انتظار داریم که اخبار بیشتری از این شهر و البته کاخهای سلطنتی آن منتشر شود. یافتههای جدید میتوانند بالاخره از برخی ابهامات در رابطه با مصر باستان پرده بردارند. مثلا اینکه چرا آخناتون، پسر آمنهوتپ سوم تلاش کرد به جای پرستش خدایان مصر باستان، دینی بر محوریت آتن، ایزد خورشید را گسترش دهد.
کاوش در محل زندگی هر فرد
با توجه به اوج گرفتن مجدد کووید 19 و مشکلات پیش آمده ناشی از اومیکرون، بسیاری از محدودیتهای مسافرتی مجددا در حال اعمال شدن هستند و برخی دولتها نیز میخواهند برخی مناطق را قرنطینه کنند. علاوه بر اینها افزایش قیمتها به خاطر تورم را هم باید در نظر گرفت که سفر کردن و خرید تجهیزات مورد نیز برای کاوش های باستانی را سختتر از گذشته میکند.
با توجه به شرایط فعلی، احتمالا دولتها و دانشگاهها بودجههای مربوط به باستان شناسی را حذف کنند یا کاهش دهند تا به اولویتهای دیگر بپردازند. این چالشهای اقتصادی و سلامتی محور احتمالا به معنی لغو شدن یا محدود شدن بسیاری از کاوش های خارجی خواهند بود که یعنی باستان شناسان مجبورند در سال 2022 بیشتر در کشور خود فعالیت کنند.
حتی این احتمال وجود دارد که باستان شناسان تصمیم بگیرند به منظور جلوگیری از هزینههای اضافی ناشی از سفر و هتل، روی مکانهای باستانی نزدیک محل زندگی خود تمرکز کنند. البته این لزوما خبر بدی نیست؛ زیرا بدین ترتیب بسیاری از باستان شناسان بزرگ دنیا میتوانند به جای تمرکز بر مکانهای مهم در کشورهای خارجی، به موارد جزئیتر در کشور خود بپردازند و شاید به همین خاطر نیز شاهد کشفهای بزرگی باشیم.
کاوش های باستانی در Karahantepe
کاوش های Karahantepe در ترکیه میتواند دید ما را نسبت به زندگی در این بخش از جهان در ۱۱ هزار سال پیش تغییر دهد. تا به اینجای کار باستان شناسان توانستهاند یک بنای پیچیده را پیدا کنند که در آن افراد از جلوی ستونهایی به شکل آلت تناسلی مردانه و یک سر تراش خورده انسان رژه میرفتند.
البته ما با یک سایت باستانی بزرگ مواجه هستیم و طبیعتا همچنان کاوش ها در آن ادامه دارند. بنابراین میتوان امیدوار بود که در سال 2022 اخبار بیشتری را درباره یافتههای جدید مربوط به این سایت و افرادی که آن را ساختند، بشنویم.
Karahantepe در نزدیکی Gobekli Tepe قرار گرفته است که خود یک بنای یادبود بسیار بزرگ با قدمتی ۱۱ هزار ساله است. اینگونه به نظر میرسد که افرادی که Karantepe استفاده میکردند، در ساخت Gobekli Tepe نیز دست داشتهاند. اما این افراد چه کسانی بوند؟ چه تعداد بنای یادبود ساختهاند و آيا ساختمانهای حکومتی و خانههای بزرگ را نیز بنا کردهاند؟ در سال 2022 در انتظار سر نخهایی برای دست یافتن به پاسخ این پرسشها هستیم.
غارت آثار باستانی افغانستان و تصمیمهای سخت در این رابطه
طالبان در سال 2021 کنترل افغانستان را در دست گرفت و این کشور را وارد یک بحران اقتصادی کرد. دولتها در سرتاسر دنیا نیز کمکهای مالی خود به افغانستان را تعلیق کردند که در نتیجه آن نظام حاکم بر این کشور حتی در تامین اساسیترین نیازهای مردم از جمله خرید غذا با مشکل مواجه شده است.
با وجود رشد روز افزون مشکلات اقتصادی، این احتمال وجود دارد که مردم افغانستان در تلاش برای تامین مایحتاج خود به غارت آثار باستانی رو آورند. بدین ترتیب امسال شاهد حضور آثار باستانی دزدیده شده از افغانستان در آمریکا و دیگر کشورها خواهیم بود و دولتها مجبور خواهند شد تصمیمات سختی را اتخاذ کنند.
آيا دولتها آثار باستانی دزدیده شده را با آگاهی به اینکه قبلا رویکرد طالبان نابود کردن آنها بوده است، به این حکومت مرتجع برمیگردانند؟ یا اینکه تصمیم میگیرند آنها را در جایی امن نگه دارند؟ این احتمال هم وجود دارد که به سازمانهای مجری قانون دستور دهند آثار باستانی سرقت رفته از افغانستان را به کلی نادیده بگیرند.
در سال 2021 اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا از اظهار نظر در این رابطه خودداری کرد؛ اما آنها مجبورند در سال 2022 تصمیم بگیرند.
خبرهایی از قمران
باستان شناسانی که در منطقه قمران در نزدیکی کرانه باختری رود اردن مشغول به کار بودهاند، امیدوارند که سال 2022 نیز سالی پرکار برای آنها باشد. برای یادآوری باید گفت، قمران همان جایی است که طومارهای دریای مرده در غارهای نزدیک آن کشف شدند. در سال میلادی جاری باستان شناسان قصد دارند یک غار کاوش نشده را حفاری کنند و به بررسی یک سری از تونلهای نزدیک قمران بپردازند.
کاوش های باستانی پیشین این تیم منجر به کشف بقایای جالبی شد که از میان آنها میتوان به غار دوازدهم که زمانی میزبان طومارهای دریای مرده بوده است، اشاره کرد (متاسفانه امروز فقط یکی از آنها باقی مانده است). امیدواریم با ادامه حفاریها در سال 2022، اخبار جذابی در حوزه باستان شناسی از این منطقه بشنویم.