ممنوعیت واردات خودرو باعث شده تا قیمت ماشین خارجی های بازار ایران به شدت افزایش یابد و اکثر خودروها با دلار 108 هزار تومانی معامله شوند.
حدود چهار سال است که دولت واردات خودروهای خارجی را ممنوع کرده و همین بلای جان قیمت این خودروها در بازار داخلی شده است. اعداد و ارقام عجیب خودروهای لوکس خارجی هوش از سر آدم میبرد، به طوری که طی گزارشهای میدانی از بازار داخلی، برخی از خودروهای خارجی با دلار 70 تا 100 هزار تومانی معامله میشوند.
در همین راستا مدتی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس، مصوبه آزادسازی واردات خودرو را برای تأیید نهایی به شورای نگهبان فرستادند. البته این مصوبه را هم شورای نگهبان و هم مجمع تشخیص مصلحت نظام به علت خروج ارز و عدم حمایت از تولید داخلی ملغی دانستهاند.
قیمت ماشین خارجی های بازار ایران چقدر است؟
به گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، بازار داخلی هم اکنون 4 برابر موجودی فعلی خودرو نیاز دارد تا بتواند جوابگوی تقاضا پشت درهای بسته باشد. 200 هزار خودروی وارداتی مساله کمی نیست و کمیسیون تلفیق بودجه نیز چندان برنامه مدونی برای رفع این تقاضا ندارند و مصوبه آنها نیز در صورت قانونی شدن، پاسخگوی این حجم از تقاضا نیست.
در این میان دلالها از آب گلآلود ماهی گرفتهاند و قیمت خودروهای وارداتی فعلی در بازار داخلی را با دلار 70 تا 100 هزار تومانی محاسبه کردهاند. بهای 4 سال ممنوعیت واردات خودرو تورم قیمتی است که اکنون شاهد آن هستیم.
برای مثال هم اکنون قیمت یک دستگاه خودروی سانتافه 4 سیلندر دو دیفرانسیل 2018، دو میلیارد و 900 میلیون تومان است. قیمت همین خودرو در کشورهای حاشیه خلیج فارس، 27 هزار دلار است که اگر با دلار 30 هزار تومانی هم محاسبه شود، رقمی حدود 810 میلیون تومان خواهد بود. با این حساب همین خودرو در ایران با سه برابر قیمت واقعی خود در حال معامله شدن است.
همچنین قیمت خودروی سراتو 2 لیتری 2018 در بازار تهران، یک و نیم میلیارد تومان است. همین خودرو در دبی، 22 هزار و 500 دلار قیمت دارد که با احتساب دلار 30 هزار تومانی، قیمت آن به 675 میلیون تومان میرسد. این خودرو نیز دو و نیم برابر قیمت اصلی خود در ایران در حال خرید و فروش است.
میتوان در این لیست خودروهای دیگری را نیز قرار داد که در ادامه به مقایسه قیمت آنها میپردازیم:
- قیمت النترا 2 لیتری 2018 در بازار ایران 1 میلیارد و 510 میلیون تومان است، در حالی که در بازار دبی 17 هزار دلار قیمت دارد که با احتساب دلار 30 هزار تومانی 510 میلیون تومان معامله میشود.
- قیمت کیا اپتیما 4 سیلندر 2017 در بازار ایران یک میلیارد و 950 میلیون تومان است، در حالی که بازار دبی همین خودرو را با قیمت 669 میلیون تومان عرضه میکند.
- یک دستگاه خودروی رنو تالیسمان 2018 در بازار تهران یک میلیارد و 800 میلیون تومان قیمت گذاری شده، حال آن که همین خودرو در بازار دبی با قیمت 750 میلیون تومان به فروش میرسد.
جالبتر این که شهروندان اماراتی بابت کاری که در طول روز انجام میدهند، 1089 دلار ماهیانه درآمد دارند و یک کارگر اماراتی توانایی این را دارد که با دو سال کار کردن، خودرویی را بخرد که در ایران متعلق به اقشار متمول و پر درآمد است.
تعرفه واردات خودرو
علت بالا بودن قیمت ماشین خارجی در این حد و اندازه چیست؟ چرا باید شاهد دو یا سه برابر بودن خودروها باشیم؟ یک کارشناس بازار خودرو در پاسخ به این سوال و درباره تعرفه واردات خودرو این گونه پاسخ میدهد:
4 سال ممنوعیت واردات خودرو موضوع مهمی است و نادیده گرفتن آن بر این گرانی دامن میزند. وقتی مالکان خودرو قصد فروش ندارند و تقاضا راکد میماند و بر عرضه میچربد، باید منتظر وقوع گرانی خودرو و سیر صعودی آن باشیم. در واقع اگر واردات خودرو آزاد شود، قیمتها میشکند و بهبود مییابد.
نحوه محاسبه تعرفه خودرو
فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو در خصوص نحوه محاسبه تعرفه واردات خودرو توضیح میدهد:
چون 4 سالی میشود که واردات خودروی خارجی نداریم، نرخ تعرفه نیز عملا تغییری نیافته اما روند کار این شکلی است که هر کالایی در گمرک، ارزش خاصی دارد و برای آن ارزش گمرکی تعیین میشود. ارزش گمرکی الزاما به قیمت خرید محصول وابسته نیست. ارزش گمرکی محصول، ضرب در قیمت پایه دلار که 4200 تومان است میشود و بدین ترتیب، تعرفه گمرکی به دست میآید.
به گفته زاوه اگر خودرویی ارزش گمرکی 40 هزار دلاری داشته باشد، تعرفه گمرکی آن 160 میلیون تومان میشود. البته این هزینه تمام شده نیست و به آن 5 درصد دیگر نیز اضافه خواهد شد که به خاطر وزارت بهداشت و کنترلهایی از این قبیل است.
دبیر انجمن واردکنندگان، مهدی دادفر نسبت به آزادسازی واردات خودرو خوشبین نیست و به برجام و سرنوشت نامشخص مذاکرات اشاره میکند، اما فربد زاوه معتقد است با عنایت به سخنان رهبری در این خصوص این احتمال دور از ذهن نیست که واردات خودرو از سال آینده آزاد شود.