با انواع کلاس بدنه در خودروها آشنا شوید

سدان، کروک، کوپه، کراس اوور، رودستر، پیکاپ، هاچ بک، شاسی بلند و… به چه معنا هستند؟ در این مطلب با انواع کلاس بدنه در خودروها آشنا شوید.

این که بدانیم کلاس بدنه خودروها چیست می‌تواند در خرید خودرو به ما کمک کند و البته این کار سخت نیست و نیاز به کمی دقت دارد؛ وگرنه پیچیدگی خاصی در تشخیص نوع بدنه نداریم. در این مطلب به شما انواع کلاس بدنه‌ها را خواهیم گفت. تنها نکته‌ای که باید بدانید این است که ممکن است خودرویی دارای چندین نوع کلاس بدنه باشد.

انواع کلاس بدنه در خودروها کدام است؟

شاید بتوان گفت که طبقه‌بندی خودروها یکی از چالشی و اختلافی‌ترین مباحث مربوط به دنیای اتومبیل است. ریشه این اختلاف نام‌گذاری و طبقه‌بندی‌ها در تفاوت فرهنگ‌ها و سلایق جامعه هدف است و از کشوری به کشور دیگر متفاوت خواهد بود.

برای مثال آنچه در اروپا به عنوان معیار طبقه‌بندی خودرو قرار می‌گیرد، حروف انگلیسی کوچک و بزرگی است که شناسه حجم موتور و… است، یا مثلا در آمریکا طبقه‌بندی تنها با یک نام صورت می‌پذیرد. در این مطلب طبقه‌بندی کلاس خودروها را با یکدیگر مرور خواهیم کرد.

باگی (Buggy)

اولین بار فولکس واگن آلمان بود که از روی طرح قورباغه خودروی آفرودی خودش را روانه بازار کرد. دیری نپایید که این طراحی جریان‌ساز شد و توسط کمپانی‌های دیگر مورد استفاده قرار گرفت. محصول فولکس واگن که در سال ۱۹۶۱ ساخته شده بود، یک خودروی آفرودی بود که می‌توانست به راحتی روی شن و ماسه حرکت کند.

آنچه این کمپانی آلمانی طراحی کرده بود در بازه زمانی کوتاهی توانست نظر خیلی‌ها را جلب کند. شرکت‌هایی که به دنبال طراحی‌های مدرن بودند، سریعا در پی جذب آن برآمدند و کار به جایی رسید که کمپانی‌هایی تک بعدی تنها برای تولید باگی به وجود آمدند.

آغاز دهه نود میلادی، پایان دلبری‌های باگی بود و این طرح از رونق افتاد. در مقطع کنونی این خودروها محبوبیت سابق را ندارند و تنها کاربردشان در مسابقاتی است که برای باگی‌ها تدارک دیده شده است.

کروک یا کانورتیبل (Convertible)

کانورتیبل در زبان انگلیسی به معنای قابل تبدیل است و همان خودروهای دودر روبازی هستند که سقف آنها به صورت خودکار باز و بسته می‌شود. اگر سقف این خودروها جنس پارچه‌ای، کولار یا برزنتی داشته باشد، به آنها سافت تاپ (Soft Top‌) و اما اگر جنس سقف جمع شونده از فلز و رنگ بدنه باشد، به آن هارد تاپ (Hard Top‌) می‌گویند.

ظرفیت این خودروها معمولا چهار نفره است و گاهی آنها به اسم Retractable یا Cabriolet خوانده می‌شوند. اغلب خودروهای کانورتیبل دارای دو صندلی در جلو یا مجموعا چهار صندلی هستند.

کوپه (Coupe)

به طور کلی به هر خودرویی که مسقف است و دو در جلو دارد، کوپه می‌گویند. کوپه از جمله معروف ترین کلاس‌های بدنه خودرو است که از قضا عاشقان زیادی هم دارد. البته تعریف عامیانه از کوپه در نزد مهندسان طراح متفاوت خواهد بود. در واقع مهندسان خودروساز به خودروهایی کوپه می‌گویند که جدای از دودر داشتن و مسقف بودن، حالتی شبیه به تخم مرغ داشته باشند و کمی محدب به نظر برسند.

در همین راستا اگر نگاهی به مرسدس بنز مدل CLS یا  بی ام و مدل ایکس 6 بیندازید متوجه خواهید شد که ساختاری شبیه به تخم مرغ دارند و قوسی محدب شکل در آنها به وجود آمده است.

کراس اوور (Crossover)

در صنعت خودرو از جمله خودروهایی که هر روز بر گستره علاقه‌مندانش اضافه می‌شود، کراس اوورها هستند. آمارها نیز حاکی از این رشد مثبت‌اند. کراس اوورها هم خانواده شاسی بلندها، ولی در ابعاد کوچک‌تر به شمار می‌روند. در واقع بدنه این خودروها شباهت زیادی به شاسی بلندها دارد اما به علت استفاده از زیرساخت و پلتفرم‌های خودروهای سواری روی آنها، قد و قواره‌ی ریزتری دارند. خوشبختانه در بازار ایران، فراوانی کراس اوورها وجود دارد و می‌توانیم نمونه‌های رنگارنگ چینی، آلمانی، کره‌ای و فرانسوی را ببینیم.

همان‌طور که گفتیم پلتفرم سوار شده روی این خودروها سواری است؛ همچون خودروی پورشه ماکان که از پلتفرم آئودی A3 بهره گرفته است یا خودروی مورانو که روی پلتفرم سدان آلتیما سوار شده است. از دیگر خودروهای کراس اووری که از پلتفرم خودروهای سواری بهره جسته‌اند می‌توان به پژو 2008، بی ام و X3، هیوندای توسان و کیا اسپورتج اشاره کرد.

یکی از طرفداران پر و پا قرص کراس اوورها، خانواده‌ها هستند. این دسته از خودروها اگرچه نمی‌توانند همچون یک خودروی آفرودی حس خوبی را در خارج از جاده بدهند اما توانسته‌اند به موفقیت زیادی به خصوص در ایران برسند.

فست بک (Fastback)

فست بک‌ها نوعی از سدان هستند و همان‌طور که از نام آنها بر می‌آید در قسمت انتهایی صندوق عقب با شیب تندی روبه‌رو می‌شوند. یکی از معروف ترین خودروهای این سری آئودی A7 و فورد موستانگ است. این دسته از خودروها در بازار ایران نیز وجود دارد.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، ممکن است برخی از خودروها در کلاس بدنه‌های مختلفی قرار بگیرند. یکی از این خودروها مرسدس بنز سری CLS است که هم کوپه است و هم فست بک به حساب می‌آید. از دیگر فست بک‌های موجود می‌توان از پورشه پانامرا نام برد.

هاچ بک (HatchBack)

در بین مردم باب شده هر خودرویی که صندوق عقب ندارد، هاچ بک است، در صورتی که این تعریف همواره صحیح نیست. هاچ بک‌ها خودروهای شهری هستند که در قسمت انتهایی دارای شیشه هستند و قابلیت باز و بسته شدن دارند. البته گاهی به هاچ بک‌هایی که ظاهر اسپرت و خفنی دارند، هات هچ یا HotHatch گفته می‌شود.

در بازار داخلی ما از جمله خودروی هاچ بک می‌توان به پراید 111، پژو 206، تیبا 2 و ام جی 3 اشاره کرد. در برهه‌ای از تاریخ، خانواده‌ها تمایل زیادی به داشتن یکی از این هاچ بک‌های زیبا داشتند اما اکنون بیشتر باب میل جوانان است. کمپانی‌های انگلیسی مهارت و تخصص زیادی در ساخت و تولید هاچ بک‌های ریزاندام دارند.

لیفت بک (LiftBack)

در تشخیص نوع لیفت بک‌ها باز هم اختلاف نظر وجود دارد. برخی آنها را سدان‌هایی می‌دانند که دارای صندوقی کوتاه هستند و عده‌ای دیگر معتقدند، لیفت بک‌ها همان هاچ بک‌ها هستند. البته خرده‌ای بر هر دو گروه نیست و شاید راست می‌گویند. این خودروها به علت این که صندوق ندارند، هاچ بک محسوب می‌شوند اما سدان نیستند.

تعریف درست از لیفت بک‌ها این است که خودروهای لیفت بک درب عقبشان به همراه شیشه خودرو باز می‌شود. متاسفانه لیفت بک‌ها در بازارهای جهانی و حتی داخلی ما محبوب نیست. از جمله محبوب‌ترین خودروهای این کلاس بدنه می‌توان به سیتروئن زانتیا و ام جی 6 اشاره کرد. ناگفته نماند گاهی اوقات از لیفت بک‌ها با نام NotchBack‌ یاد می‌کنند و هر دو یکی است.

لیموزین (Limousine)

لیموزین‌ اصالتی تشریفاتی دارد و اگر دقت کرده باشید در هر جایی کاربرد ندارد. این تعریف از لیموزین‌ها اشتباه نیست اما جامع هم نیست. سابقه این خودروها به 90 سال پیش باز می‌گردد. در واقع از همان زمان تولیدکنندگان خودرو برای این که توجه مشتریان متمول خود را جلب کنند، سراغ خودروهایی می‌رفتند که طول کشیده‌تری نسبت به خودروهای استاندارد داشتند.

زمانی که غرب رشد اقتصادی زیادی پیدا کرد، لیموزین‌ها نیز با بهینه‌سازی و ارتقای چشمگیری مواجه شدند. در این زمان بود که بسیاری از سران دولت‌ها و افراد سرشناس به فکر خرید یک لیموزین چنددر افتادند. حالا در سراسر دنیا لیموزین‌هایی تولید می‌شوند که طراحی آنها نشان از هدفی دارد که پشت تولیدشان است.

مینی ون (MPV)

اگر شما هم فکر می‌کنید که این سری از خودروها ظاهری پیچیده و نامناسب دارند باید بگوییم که هدف آنها همین است. مینی ون‌ها در واقع خودروهای چند منظوره‌ای هستند که ابعاد آنها از استیشن‌ها بزرگتر اما از ون‌های واقعی کوچک‌تر هستند. اروپایی‌ها بیشترین کسانی هستند که تمایل زیادی به مینی ون دارند.

جالب اینجاست که اروپایی‌ها از عاشقان این محصول هستند، در حالی که عمده تولیدات مینی ون در آمریکا و آسیا صورت می‌گیرد. ام پی وی‌ها در اشکال و با طراحی‌های مختلف روانه بازار می‌شوند، اما تمام آنها یک وجه مشترک دارند و آن سبک باز و بسته کردن درها و تعداد صندلی‌هایشان است.

کارت (Kart)

دنیای رالی سرشار از شگفتی و هیجان است، اما آیا معتقدید که دنیای کارتینگ هم این‌گونه است؟ بله کارتینگ هم از جمله محبوب‌ترین بخش‌های صنعت خودروسازی است. کارت‌ها در واقع خودروهایی هستند که به علت شکل ظاهری‌شان بیشتر در همان پیست‌های کارتینگ کاربرد دارند و وزن و ارتفاع آنها هیچ شباهتی به خودروهای دیگر ندارد.

این خودروها سرعت و قدرت مانور فوق‌العاده‌ای دارند و تمامی کسانی که امروزه در فرمول 1 رکورددار هستند، روزی کار خود را با کارت‌ها آغاز کرده‌اند. وزن این خودروها سبک است و به راحتی می‌توان با آن به رقابت پرداخت. البته ناگفته نماند به خاطر این که کارت‌ها ایمنی درست و حسابی ندارند، مجوز تردد در خیابان‌ها را هم ندارند.

پیکاپ (PickUp)

در زبان عامه پیکاپ‌ها خودروهایی هستند که در قسمت انتهایی آنها جایی برای حمل بار در نظر گرفته شده است. اصلا اگر بخواهیم ذهن شما را به پیکاپ نزدیک کنیم، باید از همین وانت‌های خودمان صحبت کنیم. جالب است بدانید که در آمریکای شمالی، تقاضا برای پیکاپ‌ها بسیار بیشتر از خودروهای سواری است.

نمی‌دانیم که دقیقا اولین خودروی پیکاپ کی و کجا ساخته شد، اما گفته می‌شود که اولین نسخه آن در سال 1913 و توسط شرکت Galion‌ ساخته شده است. عده‌ای دیگر معتقدند که شرکت فورد برای اولین بار در سال ۱۹۲۲ و برای حمل شیر از این خودروها رونمایی کرد.

بازار پر طرفدار این خودروها در آمریکای شمالی، کانادا و استرالیا است و پیکاپ‌ها از این جهت مورد استقبال قرار گرفته‌اند که نه تنها می‌توانند بار اضافی را با خود حمل کنند، بلکه می‌توانند در مسافرت‌های آفرودی و خارج جاده‌ای لذت سفری خوش را برای راننده و سرنشینان به ارمغان بیاورند.

رگ تاپ (RagTop)

خودروهایی که امروزه سانروف دارند جزو آپشن‌هایشان به حساب می‌آید اما بد نیست بدانید که مبدع این طرح، سازندگان رگ تاپ‌ها بودند که برای اولین بار ایده سقفی تاشو و جمع شونده را مطرح کردند و سپس عملی نمودند. اگرچه در همان زمان هم رگ تاپ‌ها از محبوبیت زیادی برخوردار نبودند، اما امروزه از آنها به عنوان خودروهای کلاسیک دهه 60 و آغازگر سانروف‌ها یاد می‌شود.

رودستر (Roadster)

در قسمت خودروهای کانورتیبل یا سقف تبدیل شونده راجع به خودروهایی که سقف آنها جمع می‌شوند و دو در با چهار صندلی دارند، صحبت کردیم. حالا نوبت به رودسترها می‌رسد. این خودروها روباز هستند و دو در بیشتر ندارند و از جمله مصارف پر کاربرد آنها برای جوانان است.

البته گاهی از رودسترها با نام اسپایدر (Spider و Spyder) یاد می‌شود که بیشتر در دسترس آلمانی‌ها و ایتالیایی‌ها است. اگرچه کاربرد رودسترها بیشتر برای جوان‌ها است، اما نمی‌توان گفت که آنها جدید هستند. تا ابتدای دهه 30 میلادی از رودسترها به عنوان خودروهایی دو نفره برای زوج‌های پیر و جوان استفاده می‌شد.

سدان (Sedan)

اگر بخواهیم تعریفی کوتاه و موجز از این کلاس بدنه داشته باشیم، تنها باید بگوییم خودروهایی چهار در با چهار صندلی و صندوق عقب هستند. سدان‌ها طرفداران بسیاری در سراسر جهان دارند و تمامی اقشار جامعه می‌توانند یکی از آنها را داشته باشند و لذت ببرند.

یکی از مولفه‌هایی که در این خودرو مورد توجه اکثر خانواده‌ها قرار گرفته، فضای داخل کابین و تعداد صندلی‌ها به همراه صندوقی جادار است. گاهی مجلات خودرویی به جای سدان از کلمه سالون استفاده می‌کنند.

استیشن (Station)

اگر همین سدان‌ها را در نظر بگیریم و صندوق عقبشان را تا انتهای سقف بکشیم، استیشن‌ها سر بر می‌آورند. این نوع از خودروها لقب باربرهای سواری داد. البته گاهی اوقات خودروسازان استیشن‌ها را طوری می‌سازند که تفاوت بین آن با مینی ون و ون اشتباه گرفته می‌شود.

آنچه استیشن‌ها را با شاسی بلندهای سایز کوچک و مینی ون‌ها متمایز می‌کند، بدنه کشیده و سایز منطقی آنها است. گفته شده اولین استیشن‌ها در دهه 30 میلادی ساخته شده‌اند.

گرند تور (GT)

گرند تور یکی از خاص‌ترین کلاس بدنه هایی است که می‌توان دید و تا حدی می‌توان آن را زیرمجموعه لاس کوپه جای داد. البته تفاوت این کلاس بدنه با کوپه در این است که گرند تورها کمی اسپرت‌تر هستند. از طرفی گرند تورها در مقایسه با کوپه‌ها ابعاد بزرگتری دارند.

حجم بیشتر این خودرو در مقایسه با خودروهای کوپه به خاطر موتور حجیم و تجهیزات لوکسی است که در داخل آنها قرار دارد. خوشبختانه این مدل در دو نسخه دو در و چهار در موجود است.

شوتینگ بریک (Shooting Break)

ترکیبی از کوپه و استیشن را در خودروهای با کلاس بدنه شوتینگ بریک می‌بینیم. این خودرو همچون کوپه مسقف است و مثل استیشن کشیدگی خاص خود را دارد. از جمله محبوب ترین کلاس‌های بدنه در میان نسل جوان، شوتینگ بریک است.

شاسی بلند (SUV)

در زبان فارسی اس یو وی‌ها تعریف متفاوتی پیدا کرده‌اند. کلمه SUV به اختصار همان Sport Utility Vehicle است که ترجمه آن «خودروی کاربردی ورزشی» می‌شود. یکی از تعاریف این خودروها می‌گوید که شاسی بلندها همان استیشن‌هایی هستند که قد و ارتفاعشان بلندتر است، ولی به مرور زمان این تعریف دگرگون شد.

پس از چندی از یک طرف خودروهای غول پیکر در این دسته قرار می‌گرفتند و از طرفی برخی خودروهای جمع و جور خودشان را به زور در کلاس شاسی بلند می‌گنجاندند. احتمالا بهتر است بگوییم که در مناطق جغرافیایی مختلف، شاسی بلندها تعاریف مختلفی دارند. مثلا چینی‌ها به خودرویی شاسی بلند می‌گویند که تنها کمی ارتفاع دارند.