گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
با ممنوعیت واردات خودرو، بازار خودرو کشور دچار آشفتگی شد و درآمد دولت نیز از این محل قطع شد؛ اما آزادسازی واردات می‌تواند درآمد زیادی را نصیب دولت کند.
ماجرای ممنوعیت واردات خودرو از سال 96 تاکنون سرخط خبرها بوده و بارها نیز به ابعاد مختلف این قضیه پرداخته‌ایم، اما حالا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد اگر دولت ممنوعیت واردات خودرو را لغو کند و اجازه واردات بدهد، دولت بالغ بر 98 هزار میلیارد ریال درآمد کسب خواهد کرد.
در واقع در بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، به حذف ردیف مالیاتی واردات خودرو اشاره شده و این نهاد اعلام کرده اگر محصولات خارجی راهی بازار داخلی شوند، ارزش 500 میلیون دلاری در اقتصاد رد و بدل می‌شود و نهایتا از این مجموع، سهم زیادی نیز نصیب دولت خواهد شد.
واردات خودرو به سود دولت است
دیروز مسئله مالیات بر واردات توسط این مرکز بررسی شد و نتایج به شرح مذکور بود. در سال‌های قبل به جز سال 99 و 1400، مالیاتی که روی خودرو اعمال می‌شد در ردیف درآمد عمومی محاسبه می‌شد، اما از زمانی که خودروهای خارجی ورودشان به کشور ممنوع شده، واردات خودرو از این لایحه حذف شده و در نتیجه مالیاتی نیز اخذ نخواهد شد.
این بازوی پژوهشی طی بررسی‌های دقیقی که انجام داده خاطرنشان کرده اگر دولت بخواهد واردات خودرو را آزاد کند، درآمد هنگفتی دریافت می‌کند. با این حال تاکنون حرفی از حذف این ردیف در لایحه 1401 به میان نیامده است. در واقع ماجرا از این قرار است که اگر دولت ممنوعیت واردات را لغو کند، مبلغی در حدود 500 میلیون دلار در اقتصاد کشور به گردش در می‌آید و با نرخ تعرفه 86 درصد، درآمد 98 هزار میلیارد ریالی نصیب دولت می‌شود.
البته همان‌طور که بارها گفته‌ایم دولت در این زمینه هیچ‌گونه برنامه‌ای ندارد و به نظر می‌رسد تنها راه آزادسازی واردات، فشار نمایندگان مجلس و پذیرش طرح آنها از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. در سال 97 دولت ادعا کرد که ورود خودروهای لوکس به کشور باعث می‌شود تا ارز از کشور خارج شود. این اقدام نسنجیده دولت دو ضرر بزرگ در پی داشته که اولین آن چشم‌پوشی از این درآمد کلان است و دومی نگهداری و تجمع خودروهای فرسوده در داخل خواهد بود.
همان‌طور که می‌دانید، در دو سال اخیر بازار خودرو کشور دچار آشفتگی شدیدی بوده و کیفیت پایین محصولات و افزایش قیمت‌ها بر این بحران دامن زده و با این حال دولت همچنان حاضر نیست که واردات خودرو را هرچند به صورت اندک آزاد کند. از آن طرف قوه مقننه بر خلاف قوه مجریه، اصرار زیادی برای آزادسازی واردات دارد. قبلا در خصوص مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس نکاتی را گفتیم و به بخشی از متن آن اشاره کردیم که در اینجا دوباره خواهیم آورد:
دولت اجازه دارد به منظور تامین مالی شبکه راه‌آهن کشور، ایجاد خطوط ریلی مورد نیاز اعم از قطار عادی و برقی و سریع‌‌‌السیر و قطار شهری و تکمیل پروژه‌‌‌های نیمه‌تمام در خطوط ریلی و بخش راه‌‌‌سازی و توسعه فرهنگ حمل‌ونقل با اولویت مناطق محروم و روستایی و اصلاح نقاط حادثه‌‌‌خیز در جاده‌‌‌ها و ارتقای مدیریت عبور و مرور ناوگان حمل‌ونقل نسبت به واردات خودرو سواری با رعایت سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی از محل ارز غیر صادراتی (خود یا دیگران) با نظارت بانک مرکزی، توسط بخش خصوصی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی در سال ۱۴۰۱ به تعداد ۵۰ هزار دستگاه خودروی سواری و ۱۰ هزار دستگاه ماشین‌آلات سنگین و… با تعرفه ورودی که به تصویب هیات وزیران می‌رسد، اقدام کند.
در این مصوبه می‌بینیم که اگرچه دولت چندان تمایلی به واردات خودرو ندارد و مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز سنگ‌اندازی می‌کند اما مجلس به واسطه کمیسیون تلفیق بودجه، ردیفی برای مالیات بر خودرو در نظر گرفته که سقف آن 50 هزار خودرو است.
نمایندگان مجلس اگر بتوانند حرف خود را به کرسی بنشانند و سد شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام شکسته شود، دولت نیز چاره‌ای جز پذیرش آن نخواهد داشت و باید واردات را آزاد کند. یکی از کارشناسان بازار خودروی داخلی معتقد است که هم اکنون در کشور 3 میلیون خودروی فرسوده وجود دارد و اگر دولت در این زمینه تدابیری اتخاذ نکند، این عدد به 8 میلیون دستگاه در سال 1404 خواهد رسید.
واضح است که دولت بالاخره باید فکری به حال این حجم از خودروهای فرسوده بکند و اگر در این زمینه بی‌میلی نشان دهد، آلودگی هوا و هدردهی سوخت تبدیل به معضلاتی جبران نشدنی خواهند شد.
درآمد مالیاتی در سال‌های گذشته چقدر بوده؟
پیش‌تر گفتیم که در سال‌های 1399، 1400 و 1401 دولت اقدامی در زمینه دریافت مالیات نکرده و تمایلی به ادامه این مسیر نداشته است، اما اگر نگاهی به سنوات گذشته بیندازیم، متوجه می‌شویم که درآمد دولت از واردات خودرو در سال‌های آزاد بودن واردات نیز یکسان نبوده و همواره نوسان داشته است.
برای مثال سال 97 را در نظر بگیرید. در آن سال دولت از محل مالیات بر واردات خودرو درآمد 2 هزار و 220 میلیارد تومانی داشت و این عدد با میانگین تعرفه 45 درصدی محاسبه شده بود. همین رقم نسبت به سال 96، حدود 31.6 درصد افت قیمت داشت. اما اگر عقب‌تر برویم و از سال 92 آغاز کنیم، می‌بینیم که درآمد دولت در آن سال حدودا تا 69 درصد محقق شد.
در سال 92 درآمدی که دولت از مالیات بر واردات خودرو به دست آورد، 14 هزار و 842 میلیارد تومان بود. در این سال دولت نتوانست سایر منابع درآمدی خود را وصول کند و به همین خاطر در بودجه سال 93، درآمد 11 هزار میلیارد تومانی برای خود در نظر گرفت. سال 93 واردات پر رونق بود و دولت تقریبا دو برابر چیزی که مد نظر داشت درآمد به دست آورد. در این سال حدودا 26 هزار و 134 میلیارد تومان درآمد عایدی دولت بود.
مجددا در سال 94 دولت در ردیف مالیاتی برای واردات خودرو، عدد 13 هزار و 840 میلیارد تومانی تدارک دیده بود و این بار نیز درآمد بیشتر از حد انتظار بود و پرونده سال 94 نیز با مجموع درآمد 16 هزار و 563 میلیارد تومان بسته شد.
این محل برای دولت تبدیل به یکی از منابع درآمدی جذاب شده بود تا این که در سال 95 نیز دولت 107 درصد رقم بودجه را افزایش داد و توانست 34 هزار و 400 میلیارد تومان برای خود در نظر بگیرد، اما فقط توانست 76 درصد این رقم را وصول کند که 26 هزار و 600 میلیارد تومان بوده است. این رقم در سال 96 نیز 26 هزار و 600 میلیارد بود.