فناوری شارژ سریع علیرغم اینکه میتواند با سرعت بسیار بیشتری باتری گوشی شما را شارژ کند، اما در عوض به آرامی باتری شما را نابود خواهد کرد.
شارژ کردن گوشیهای همراه، برای اکثر افراد عملی عذابآور و وقتگیر است. با اینکه عمر باتری گوشیهای هوشمند هر سال با بهبودهایی مانند افزایش ظرفیت و بهینهسازیهای نرمافزاری بهتر میشود، اما همچنان آرزو میکنیم که درون این دستگاههای الکترونیکی، نوعی راکتور شکافت یا چیزی مشابه وجود داشته باشد تا دیگر از هرگونه اتصال برای شارژ بینیاز شویم! بههمین دلیل است که سرعت شارژ گوشیها، امروزه یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب این محصولات بهشمار میرود.
اما مانند هر ویژگی جدید که با جذابیتهای معمول خود آشکار است، اشکالاتی نیز وجود دارد. فناوری شارژ سریع نیز در کنار سرعت عمل، میتواند تهدیدی جدی در بهخطر انداختن سلامت باتری باشد.
سلامت باتری
سلامت باتری اصطلاحی است که نشان میدهد باتری دستگاه در مقایسه با اولین شارژ، تا چه حد تحلیل رفته است. تحلیل باتری بدین معنی است که ظرفیت واقعی کاهش مییابد که خود بیانگر دو مسئله است، زمان بیشتری را صرف شارژ میکنید و در نهایت تلفنی خواهید داشت که اصلا شارژ نمیشود.
باتری از همان لحظهای که برای اولین بار مورد شارژ قرار میگیرد، شروع به تحلیل رفتن میکند. اندازهگیری سلامت باتری در چرخههای شارژ، چندان آسان نیست، اما هر بار که برای شارژ باتری به انتقال ولتاژ میپردازید، عمر آن کاهش مییابد. احتمالا تابحال بهاین مورد برخوردهاید که گوشی شما پس از گذشت یکسال یا بیشتر، مانند گذشته شارژ را نگه نمیدارد. تقریبا هر باتری قابل شارژی با چنین مشکلی روبرو است. با این وجود، چنین اشکالی صرفا جنبه علمی دارد.
برای ایجاد فرآیند شارژ در داخل باتری، باید یک لایه بسیار نازک از مواد را از الکترود داخل آن جدا کرده و آن را به الکترود دیگری و مایع اطراف آن که الکترولیت نامیده میشود، منتقل کنید. همین فرآیند در هنگام تخلیه نیز، بهصورت معکوس رخ میدهد.
همانطور که این مواد در طول زمان تحلیل میروند، عمر باتری و ظرفیت واقعی نیز کاهش مییابد. در نهایت، درمییابید که قبلا میتوانستید 15 ساعت را با یکبار شارژ کامل سپری کنید، اما اکنون برای مثال باتری گوشی شما فقط 11 ساعت دوام میآورد. دلیل اصلی این است که باتری شما مثل گذشته، انرژی موجود را ذخیره نمیکند.
این بخشی از عملکرد یک باتری قابل شارژ است و برای باتریهای تلفن، کنترلرهای پلیاستیشن و حتی باتریهای موجود در یک چرخ دستی گلف الکترونیکی نیز اتفاق میافتد. وقتی شیمی با فیزیک تلفیق میشود، بدین نتیجه میرسیم که هیچ موتوری کارکرد دائمی و ابدی ندارد و گرما عاملی مهم در کاهش بهرهوری این فرآیند محسوب میشود.
هنگام کار با باتری، بهخصوص باتریهایی که برای شارژ مجدد طراحی شدهاند، فرار از گرما کاری غیرممکن است. استفاده از باتری بهطور معمول باعث افزایش حرارت و گرمای آن خواهد شد. شارژ کردن نیز عاملی دیگر در داغ شدن باتری محسوب شده و حتی اگر آنرا به حال خود رها کنیم نیز همواره عاملی برای افزایش حرارت آن وجود دارد!
ما بهطور عادی با ترکیبات اسیدی و فلزات فرار سر و کار داریم و این دو میتوانند باعث ایجاد یک واکنش قوی شود. این بدان معنی است که مهمترین عامل برای طولانی کردن سلامت باتری، کاهش گرما است.
توجه به این نکته ضروری است که در فناوری شارژ سریع، سلامت باتری در طولانی مدت، فدای کاهش زمان شارژ میشود. بهخصوص در نسل فعلی که شارژرهای 125 واتی در راه هستند و تنها در پنج دقیقه میتوان نیمی از ظرفیت باتری را شارژ کرد.
یکی از اولین مبدعین این فناوری که در ارائه شارژرهای 125 واتی پیشتاز بوده، کمپانی چینی اوپو است. این شرکت با اینکه به جنبههای علمی این قابلیت اشارهای نداشته است، اما یک نکته نگرانکننده را برای ما روشن میکند. این سیستم بهگونهای طراحی شده که دمای باتری را زیر 40 درجه سانتیگراد نگه میدارد. این شرکت در مورد تغییر باتری از نوع 3C به 6C توضیحاتی داده، اما بهطور سنتی از این نشانگر برای اندازهگیری تخلیه نیرو استفاده میشود و در حفاظت حرارتی کاربردی ندارد.
در حالت عادی، برای سازندگان حفظ دمای باتری در بازه بین 30 تا 35 درجه ایدهآل است، ادعای مهندسین اوپو در صورت صحت، بسیار مفید خواهد بود اما مطلب نگرانکننده این است که سازندگان بیش از آنکه به طول عمر باتریها اهمیت دهند، در رقابت برای کاهش مدت زمان شارژ هستند که خود منعکسکننده برداشت تولیدکنندگان گوشیهای همراه از درخواست خریداران است.
با اینکه نیازها و سلایق مشتریان متفاوت است، اما بدون شک هیچکس تلفن هوشمندی نمیخواهد که مثلا در مدت زمان X درصد شارژ شود، اما باتری آن در مدتی کمتر از 18 ماه خراب شود. این نگرانی زمانی افزایش مییابد که بدانیم زمان صرف شده برای شارژ با دمای بالاتر، به عضو جدایی ناپذیر گوشیهای جدید تبدیل شود. البته اگر باتریها بهراحتی قابل تعویض باشند و نیازی به تفنگ حرارتی، مواد واشر جدید و چسب نباشد، این موضوع متفاوت خواهد بود.
کمپانی اوپو اخیرا از یک فناوری جدید شارژ باتری با سرعتی دیوانهوار پرده برداشته است، اما میتوان انتظار داشت که در آیندهای نزدیک، کمپانیهای رقیب نیز دست به کار شوند و گوی سبقت را بهنفع خود بربایند. بهطور کلی، فناوری شارژ سریع از طریق کابلهای USB-C PD برای باتری کاملا مضر است، این در حالیاست که دیگر فناوریهای موجود مانند Warp Charge یا شارژ سریع کوالکام و دیگر مواردی که با استفاده از ولتاژ بیشتر، آمپر بالاتر و گرمای بیشتر، به شارژ گوشی را سرعت میبخشند نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
با اینکه هیچکس دل خوشی از شارژ کردن گوشیهای خود ندارد، اما این تصور که با گذشت تنها یک سال و نیم از کارکرد گوشی، باتری آن خراب شود، آزاردهندهتر خواهد بود. امیدواریم که فناوریهای جدید باتری که امکان شارژ در دماهای بالاتر را فراهم میکند، با همان سرعتی که شارژ میشوند، به تکامل برسند.