کاوشگر خورشیدی پارکر موفق شده تا اولین تصاویر خیره کننده از سطح سیاره زهره را برای نخستین بار ثبت کند. نتایج این تصاویر شگفت انگیز است.
تصاویر خیره کنندهای از سیاره زهره توسط کاوشگر خورشیدی پارکر (Parker Solar Probe) ثبت شده که اولین چشم انداز واضح و نورانی را از سطح این سیاره قرمز و سرخ به ما نشان میدهد. علاوه بر این تصاویر گرفته شده پهنه های قارهای موجود در این سیاره را به همراه دشتها و آب و هوای نامساعد و آتشفانی آن به تصویر میکشد.
دانشمندان ناسا به کمک ابزار ویسپر (WISPR) کاوشگر خورشیدی پارکر که «تصویرگر میدان گسترده» نام دارد و با نگاهی دقیق به زیر ابرهای ضحیم و سمی سیاره زهره، موفق به کشف برخی از ویژگیهای زمین شناسانهای شدند که توسط نور ضعیفی در نیمکره تاریک آن میدرخشیدند. در واقع این درخشش توسط هالهای از اکسیژن در اتمسفر ونوس به وجود آمده است.
اولین تصاویر خیره کننده از سطح سیاره زهره را ببینید
این تصاویر تازه و نوآورانه در طول چهارمین پرواز کاوشگر خورشیدی پارکر و در میانه راه این کاوشگر به خورشید ثبت شده و شواهد ارزشمندی از جنبههای زمین شناسانه و مواد معدنی این سیاره سوزان به دست میدهد. همچنین این تصاویر به دانشمندان نشان میدهند که چگونه سیاره زهره تبدیل به یک مکان نامساعد برای زندگی شده در حالی که همسایه آن توانسته میزبان حیات باشد. دانشمندان ناسا نتایج تجزیه و تحلیلهای خود از این تصاویر را در مجله «Geophysical Research Letters» منتشر کردند.
«برایان وود» (Brian Wood) فیزیکدان آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی آمریکا در بیانیهای گفته است:
سیاره ناهید، سومین جرم درخشان در آسمان است اما تا همین اواخر به علت اتمسفر غلیظی که آن را احاطه کرده بود، نمیتوانستیم اطلاعات زیادی از آن بدست آوریم و در نتیجه نمیدانستیم سطح آن شبیه به چه چیزی است! هم اکنون میتوانیم برای اولین بار از فضا، سطح این سیاره عجیب را در طول موجهای مرئی ببینیم.
از سطح سیاره ناهید قبلاً هم تصاویری ثبت شده است اما این اولین باری است که تصاویری در طول موجهای مرئی و قابل مشاهده برای انسان گرفته شده. مبهم و ناواضح بودن این سیاره بدین علت است که اطراف آن توسط پوششی از گازهای سمی و ضخیمی همچون اسید سولفوریک و دی اکسید کربن احاطه شده و به نور اجازه گریز نمیدهد.
ابزار ویسپر کاوشگر خورشیدی پارکر به هیچ وجه برای تصویربرداری از سیاره ناهید طراحی نشده است (این کاوشگر برای بررسی اتمسفر خورشید و طوفانهای خورشیدی ساخته شده) اما میزان حساسیت این کاوشگر به حدی است که قدرت عکس برداری از نور ضعیف و قرمز بازتاب شده از این سیاره را میدهد.
در طول روز، این نور قرمز مانع بازتاب شدن نور خورشید و عبور از ابرهای غلیظ ناهید میشود اما در طول شب این کاوشگر میتواند نور موجود را جمعآوری کند و ویژگیهای خیره کننده زمین شناسانه سطح سیاره را برای ما قابل مشاهده کند.
از آنجایی که ابزار ویسپر توانسته طول موجهای بین طیف مرئی و مادون قرمز را شناسایی کند، دانشمندان نیز موفق شدهاند تا دمای سطح سیاره ناهید را تخمین بزنند و باید بگوییم که جای تعجبی نیست چرا که به شدت داغ است. با دمای 863.33 درجه فارنهایت (462 درجه سانتی گراد) این سیاره غوطهور در مواد آتشفشانی، داغ ترین سیاره در منظومه شمسی، حتی در شب است. وود میگوید:
سطح این سیاره حتی در شب ممکن است 860 درجه باشد. دمای این سیاره بسیار داغ است به طوری که سطح درخشان آن مانند قطعه آهنی است که به تازگی از کوره آهنگری درآمده است.
تصاویر جدیدی که از این سیاره گرفته شده در کنار تصاویر سابق تجزیه و تحلیل خواهد شد. در سال 1975 اتحاد جماهیر شوری فضاپیمای ونرا 9 را که مأموریت بدون سرنشین بود، راهی سیاره زهره ساخت. همچنین بعد از آن در سال 1990، ناسا در مأموریت ماژلان و سپس کاوشگر آگاتسوکی ژاپن برای درک اینکه چرا سیاره ناهید محیط مساعدی برای زندگی نیست، به فضا پرتاب شدند.
دانشمندان نمیدانند که آیا ونوس همیشه همانطور بوده که امروز است یا نه زمانی میزبان حیات بوده است. تحقیقات پیشین محققان نشان میدهد که سیاره ناهید پیش از آنکه این گونه شود میزبان حیات بوده و روی سطح آن آب وجود داشته است. همچنین ظاهراً این سیاره توسط گازهای گلخانهای به این روز افتاده است.
کاوشگر خورشیدی پارکر برای اینکه بتواند به مدار خورشید برود از سیاره ناهید به عنوان کمک گرانشی استفاده میکند و احتمالا در نوامبر سال 2024 به مدار خورشید میرسد. اما این آخرین برنامه ناسا برای سیاره ونوس نیست. مأموریتهای وریتاس (Veritas) و داوینچی (Da Vinci) ناسا میزان درک آژانس فضایی آمریکا از سطح سیاره ناهید را توسعه خواهند داد و برای این مهم، یک مدارگرد و یک کاوشگر اتمسفری به آنجا ارسال خواهند کرد.
انتظار میرود مأموریتهای مذکور بین سالهای 2028 تا 2030 انجام شود. همچنین آژانس فضایی اروپا مدارگرد خود را با نام اِنویژن (EnVision) ارسال خواهد کرد تا سطح سیاره را اسکن کند. در هر حال این سه مأموریت میتواند اسرار گذشته ناهید را برملا کند و حتی هشداری برای آینده نزدیک سیاره زمین باشد.