محققان با بررسی و پژوهشهایی که روی مغز فضانوردان انجام دادند، متوجه تغییر شکل عجیب مغز انسان در سفرهای فضایی شدند. نتایج تحقیق را در ادامه بخوانید.
طی سالهای اخیر محققان به این نتیجه رسیدهاند که مغز انسان در طول زمان و با افزایش سن دچار تغییراتی میشود و این موضوع به خاطر شرایط زمین و جاذبهای است که دارد. اما انسانهایی که بخشی از زندگی خود را در فضا سپری میکنند دچار چه تغییراتی خواهند شد؟
مغز انسان در سفرهای فضایی چه شکلی میشود؟
خوشبختانه بشر برای این سوال نیز پاسخی دارد. دانشمندان روسیه و کانادا از دو آژانس فضایی معتبر به تازگی روی این موضوع پژوهش کردهاند. در نتیجهی این آزمایش 12 فضانورد مرد را مدتی قبل از این که به فضا بروند و بعد از این که از فضا برگردند مورد مطالعه قرار دادند.
فضانوردانی که حدود 7 ماه در ایستگاه فضایی بین المللی بودند پس از بازگشت به زمین مجددا مورد بررسی قرار گرفتند. گفتنی است تمامی فضانوردانی که در این آزمایش شرکت کرده بودند، پروازهای طولانیمدت داشتند؛ برای مثال این افراد به طور متوسط 172 روز یا 5 ماه و نیم در فضا بودند.
روش آزمایش مغز فضانوردان تراکتوگرافی است که روشی مبتنی بر ردیابی فیبر و بازسازی مغز فضانوردان با استفاده از دادههای امآرآی (MRI) و اسکنهای دیامآرآی (dMRI) است. در واقع با این روش آنها اتصالات درون ساختارهای عصبی را با روشهای سهبعدیسازی بررسی کردند. اما سوال اینجاست که چه تغییرات مغزی ایجاد میشود؟
آنچه در نخستین گام از آزمایشهای این تیم تحقیقاتی مشخص شد، حاکی از این است که مایع مغزی-نخاعی تغییر شکل میدهد و میزان ماده خاکستری و ماده سفید نیز بیشتر از زمانی که روی زمین بودهاند افزایش مییابد. از طرفی جسم پینهای نیز تغییر شکل میدهد؛ جسم پینهای رشتهای است که وظیفه اتصال دو نیمکره مغز را به یکدیگر بر عهده دارد.
این حجم از رشتههای عصبی به علت گشادتر شدن بطنهای مجاور با جابهجایی بافتهای عصبی روبهرو میشوند. بطنها در عین حال که مایع نخاعی-مغزی را احاطه کردهاند، تولید و ذخیره آن را بر عهده دارند. یکی دیگر از نتایج و تأثیراتی که فضا روی مغز انسان دارد، تغییراتی در رشتههای عصبی مربوط به دستورهای حرکتی است.
فضانوردان چون در فضا در شرایط بیوزنی قرار میگیرند، باید استراتژیهای حرکتی خود را در مقایسه با زمین تغییر دهند و به اصطلاح دقیقتر، مغز دچار سیم کشی عصبی میشود. نتایج این تحقیق حاصل هفت ماه روی فضا بودن فضانوردان است و نهایتا مشخص شده که این تغییرات روی مغز این افراد به سرعت از بین نمیروند و نیاز به مدت زمانی خاص دارند.