بسیاری از کاربران بر این باورند که با اینترنت ماهواره ای استارلینک میتوان طرح صیانت را خنثی کرد؛ اما آیا اینترنت ماهواره ای میتواند محدودیتهای طرح صیانت را دور بزند؟
میلاد نوری، کارشناس فناوری اطلاعات عنوان کرد در حال حاضر چند شرکت در سراسر دنیا خدمات اینترنت ماهواره ای را ارائه میدهند که اینترنت ماهواره ای شرکت استارلینک به عنوان معروفترین آنها محسوب میشود. وی افزود بر خلاف تصور عموم ارائهدهندگان اینترنت ماهواره ای به عنوان شرکتهای تجاری به قوانین هر کشور پایبند بوده و به همین دلیل به کشورهایی نظیر چین یا ایران که اینترنت آنها با محدودیتهای خاصی به کاربران ارائه میشود، خدمات آزادتری را ارائه نخواهند کرد.
اینترنت ماهواره ای استارلینک طرح صیانت را دور نمیزند
این کارشناس فناوری اطلاعات در ادامه بیان کرد ایران، آمریکا و بسیاری از کشورها عضوی از اتحادیه بینالمللی مخابرات یا ITU محسوب میشوند که به سازمان ملل وابسته است. در همین راستا طبق توافقات کشورهای عضو این اتحادیه، تمام شرکتها برای ارائه خدمات مخابراتی در هر کشوری باید از رگولاتوری آن کشور مجوز دریافت کنند. در واقع حتی کشورهایی مثل ترکیه که با ایران مشکل تحریمی ندارند نیز برای ارائه خدمات مخابراتی میبایست از رگولاتوری ایران مجوز اخذ کنند.
نوری در ادامه گفتههای خود بیان کرد به طور کلی هر کشوری برای ارائه خدمات مخابراتی در ایران میبایست بایدها و نبایدها، محدودیتها و فیلترینگی که در سرویسهای مختلف اعمال میشود را رعایت کند. در واقع اینگونه نخواهد بود که مثلا مجلس در طرح صیانت اینستاگرام را فیلتر کند، اما اجازه دهد کاربران با اینترنت ماهواره ای استارلینک بدون محدودیت به اینستاگرام دسترسی پیدا کنند.
این کارشناس فناوری اطلاعات در خصوص راهاندازی اینترنت ماهواره ای استارلینک در اوکراین عنوان کرد استارلینک در کشور اوکراین به صورت غیر قانونی سرویسدهی نمیکند. بر خلاف تصور کاربران که شرایط اوکراین را با ایران مورد مقایسه قرار میدهند در خصوص کشور اوکراین باید گفت دولت آن به شکل رسمی از ایلان ماسک خواست تا اینترنت ماهواره ای استارلینک را به دلیل شرایط جنگی در این کشور راهاندازی کند. در واقع درخواست وزیر تحول دیجیتال اوکراین در توییتر برای ایلان ماسک رسمیت داشته و حتی احتمال انجام نامهنگاریهایی در این خصوص نیز وجود دارد. همچنین اگر کشوری در حالت جنگی نباشد فرایند دریافت مجوز طولانیتر خواهد بود.
عدم سرویسدهی استارلینک به کشورهای تحریمی
نوری افزود اگر حتی در کشور برای حضور شرکتهای ارائهدهنده اینترنت ماهواره ای توافق شود و رگولاتوری نیز به آنها مجوز دهد، استارلینک به دلیل این که یک شرکت آمریکایی محسوب میشود به دلیل پیروی از تحریمها به ایران خدمت ارائه نخواهد کرد. البته در آن زمان امکان سرویسدهی شرکتهای اینترنت ماهواره ای چینی، روسی یا سایر کشورها نیز وجود خواهد داشت، اما سطح کیفیت و پوششدهی آنها قابل مقایسه با استارلینک نخواهد بود.
این کارشناس فناوری اطلاعات در ادامه بیان کرد از آنجایی که این ماهواره ها در فاصله کمی از زمین مستقر هستند، کشورها میتوانند به آسانی آنها را نابود کنند که به دلیل گران بودن قیمت هر یک از این ماهوارهها، شرکتهایی چون استارلینک در صورت عدم دریافت مجوز ریسک نکرده و به کشورهایی چون ایران خدمات نخواهند داد.
نوری در ادامه گفتههای خود به کلاهبرداریهای فضای مجازی و فروش تجهیزات استارلینک به کاربران ایرانی اشاره کرد و گفت بسیاری بر این باورند که اگر خدمات استارلینک در این ارائه نشود، میتوانند با خریداری تجهیزات در شهرهای مرزی عراق یا ترکیه و انتقال آن به ایران از خدمات آن بهرهمند شوند، اما باید بدانند در بخش سوالات متدوال وبسایت استارلینک اعلام شده هنگامی که سرویسی را از استارلینک خریداری میکنید، اجازه تغییر آدرس و مکان دستگاه را نخواهید داشت؛ در غیر این صورت خدمترسانی آن قطع خواهد شد. چنین موضوعی حاکی از آن است که استارلینک از قوانین رگولاتوری کشورها پیروی میکند. در غیر این صورت میتوانست امکانی را فراهم کند تا کاربران بتوانند از سایر کشورها سرویس دریافت کرده و آن را به ایران انتقال دهند.
وی افزود در همین راستا باید به این نمونه اشاره کرد که استارلینک مدتی قبل فقط در حد ثبت نام اولیه روی سایت خود امکان ثبت نام برای کاربران هندی را فعال کرده بود، اما دولت هند با انتشار بیانیهای به این موضوع اعتراض کرد و از استارلینک خواست تا برای دریافت مجوز اقدام کند و از آن زمان تاکنون کاربران هندی امکان پیش ثبت نام را ندارند.
نوری در پایان خاطرنشان کرد در حال حاضر استارلینک به دنبال کسب درآمد از اینترنت ماهواره ای است و برای تحقق اهداف خود باید به تحریمهایی که آمریکا علیه ایران وضع کرده پایبند باشد. از این رو ممکن است تمام کشورهای اطراف ایران از خدمات استارلینک بهرهمند شوند، اما ایران تحت پوشش این سرویس قرار نگیرد. همچنین اگر روزی استارلینک از سوی دولت آمریکا بتواند برای فعالیت در ایران مجوز دریافت کند، همچنان موانعی در داخل ایران وجود خواهد داشت و باید از رگولاتوری ایران مجوز فعالیت دریافت کند.