روزگاری فکر میکردیم که منظومه شمسی بی همتا و بدون رقیب است، اما ناسا خبر از کشف بیش از 5 هزار دنیای اسرار آمیز در کیهان بینهایت میدهد.
در سال 1992 میلادی، کشف دو شئ کیهانی توانست درک ما از منظومه شمسی و جهان اطراف را به طور کامل تغییر داد.
در این بازه بود که بشر توانست برای اولین بار به مدارک محکمی از وجود سیارات “خارج شمسی” دست پیدا کند؛ دو سیاره خارجی که به دور ستارهای بیگانه میچرخیدند و خبر از دو جهان سنگی در فاصله 2300 سال نوری میداد.
حالا بعد از حدود 30 سال این عدد به طرز شگفت انگیزی افزایش یافته است. در هفته جاری و تاریخ 21 مارچ به صورت رسمی تایید شد که بیش از 5000 سیاره خارجی در سرتاسر کیهان کشف شده است. اگر بخواهیم دقیق باشیم، اکنون 5005 سیاره در آرشیو سیارههای خارجی ناسا ثبت شده که هرکدام ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارند.
هر کدام از این سیارهها که خارج از منظومه شمسی قرار دارند، در حین اکتشافات علمی کشف و به کمک چندین تکنیک پیشرفته مشاهده و آنالیز شدهاند.
اکثر این سیارهها تشنه مطالعه بیشتر و کشف اسرارشان هستند که امروزه به لطف ابزار جدید مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب که به تازگی به فضا فرستاده شده یا تلسکوپ مورد انتظار نانسی گریس رومن امکان پذیر خواهد بود.
بحث فقط معطوف به اعداد نیست! هرکدام از این سیارهها یک دنیای جدید است. من بخاطر کشف هر یک از آنها هیجان زده میشوم؛ چراکه در حال حاضر هیچ چیز درباره آنها نمیدانیم.
اینها سخنان جسی کریستینسن، فضانورد و محقق ناسا از موسسه هوا و فضا Caltech است.
دو سیاره خارج منظومه شمسی اولین بار توسط اکساندر ولسزکان و دیل فریل کشف شدند که 4.3 و 3.9 برابر زمین جرم دارند و به دور یک ستاره مرده میچرخند. این ستاره در یک میلی ثانیه از واحد زمانی، پالسهایی از جنس موج رادیویی ساطع میکند.
یک سیاره به شدت کوچک دیگر هم در این منظومه و در سال 1994 میلادی کشف شد که حدود 0.02 برابر زمین جرم دارد و در آن زمان Lich نامگذاری شد. سپس این سه سیاره با نامهای Poltergeist، Phobetor و Draugr ثبت شدند.
این اکتشاف خبر از منظومهای مملو از رازها و اطلاعات مختلف برای بررسی میداد. ستاره مرده این منظومه اصطلاحا Pulsar نامیده میشود که نوعی ستاره نوترونی محسوب میشود. منظور هسته مرده ستاره عظیمی است که بخش اعظم جرم خود را تخلیه کرده و در نهایت زیر بار جاذبه خود، متلاشی شده است. پروسه شکل گیری این اجرام فضایی شدید و پیچیده است و معمولا شامل تعداد زیادی انفجار غول آسا میشود.
اگر سیاراتی دور ستارههای نوترونی کشف شده است؛ پس اساسا سیارهها در کل کیهان وجود دارند. چرا؟ چون در سراسر کیهان میتوان بینهایت ستاره مشاهده کرد که یا در این مرحله از عمر خود قرار دارند یا بزودی وارد فاز مرگ و نوترونی شدن میروند.
نکته جالبی که میتوان به آن اشاره کرد، رکورد کشف سیاره در خارج منظومه شمسی است که در اختیار تلسکوپ فضایی Kepler قرار دارد. این تلسکوپ در کشف 3000 سیاره تایید شده نقش داشته و 3000 کاندیدای دیگر در جیب دارد.
با پیشرفت علم و ساخت ابزارهای مدرنتر امید میرود تا سیارات بیشتری در کیهان هستی کشف شود. کسی چه میداند. شاید روزی بتوان رویای کشف حیات در خارج از منظومه شمسی را به صورت رسمی تایید کرد.