هنگامی که امارات متحده عربی فضاپیمای امید (Hope) را به هوا فرستاد، نخستین ماموریت مریخی در جهان عرب آغاز شد. حالا قرار است برای شناخت بهتر اتمسفر مریخ، همکاری ناسا با امارات کلید بخورد.
در سال 2020، امارات مدارگرد امید را در قالب پروژه EMM رهسپار مریخ کرد تا به جمع کشورهایی همچون آمریکا، روسیه، چین و اروپا بپیوندد که سابقه انجام ماموریتهای مریخی را دارند. امید یا Hope در زمستان 2021 به نزدیکی مریخ رسید و از آن زمان، جمعآوری اطلاعات درباره اتمسفر و آب و هواوی این سیاره را آغاز کرد. مدارگرد MAVEN ناسا هم در حال انجام وظیفه مشابهی است و همکاری سازمان فضایی آمریکا با امارات، یافتههای این دو پروژه را تجمیع میکند.
البته مدارگرد اماراتی، از یک امتیاز ویژه برخوردار است: اینکه در مدار بسیار بالاتری قرار دارد؛ ارتفاعی بین 19 هزار تا 43 هزار کیلومتری از سطح مریخ. این موقعیت، به آن امکان میدهد سطح وسیعتری از مریخ را ببیند.
در واقع، مدارگرد امید میتواند پدیدههای هوایی عظیم را بهتر رصد کند؛ مانند طوفان شنی که در زمستان 2022 مریخ را درنوردید. کاوشگر استقامت و هلیکوپتر نبوغ ناسا هم که در دهانه «جزرو» مریخ حضور دارند، طعم این طوفان شن را چشیدند.
مدارگرد MAVEN ناسا اما از سال 2014 به دور مریخ میچرخد و همکاری اطلاعاتی آن با امید، به درک بهتر اتمسفر سیاره کمک خواهد کرد. به گفتهی شانن کری، محقق ارشد پروژه MAVEN از دانشگاه برکلی کالیفرنیا:
این دو مدارگرد، جنبههای متفاوتی از جوّ مریخ و سامانههای اتمسفری بالادست را بررسی میکنند. با ترکیب کردن این دادهها، ما اثر متقابل آنها را بهتر میفهمیم؛ اینکه اتمسفر پاییندست، چه تاثیری بر فرار گازهای اتمسفر بالادست به فضا دارد.
همکاری ناسا با امارات برای حل معماهای اتمسفر مریخ
محققان میدانند که سیاره سرخ، اتمسفر بسیار نازکی دارد؛ چیزی حدود 1 درصد تراکم اتمسفر زمین!
به لطف دادههای پیشتر جمعآوری شده توسط مدارگرد MAVEN، این را هم میدانیم که مریخ در حال از دست دادن تدریجی اتمسفر خود است. این روند طی میلیونها سال جریان داشته و یکی از دلایل نازک بودن جو مریخ، همین است.
اما هنوز پرسشهای بیپاسخ زیادی درباره این روند وجود دارد. ناسا با تشکیل گروهی موسوم به MEPAG روی این ابهامات کار میکند و ماموریت مدارگرد امید، میتواند به آنها کمک کند.
عمران شرف، مدیر ماموریت مریخی امارات میگوید: «وظایف Hope طوری طراحی شده که با اهداف MEPAG همپوشانی دارد و دانش حاصل از اجرای این ماموریت، میتواند مکمل یافتههای مدارگرد MAVEN باشد. با آنالیز نتایج دو پروژه EMM و MAVEN، میتوانیم پاسخ محکمی به پرسشهای بنیادین درباره مریخ و سیر تحول اتمسفر آن بدهیم».