چرا برخی خودروها روغن کم می‌کنند

برای این که بدانید چرا برخی خودروها روغن کم می‌کنند و چه مشکلاتی ممکن است از کم شدن روغن موتور ایجاد شود، این مطلب را از دست ندهید.

ممکن است برای اغلب صاحبان خودرو مشکل کم شدن روغن ماشین رخ داده باشد. این مشکل علل مختلفی دارد که در این مطلب قصد داریم به آن بپردازیم. ممکن است خودروی شما نشتی داشته یا این که اصطلاحا به روغن سوزی افتاده باشد. عوامل مختلف دیگری نیز منجر به بروز این عیب می‌شوند.

اگر شما هم مشکل کم شدن روغن خودروی خود را دارید و هر از چند گاهی باید از این مایع درون موتور بریزید، بهتر است مقاله پیش رو را از دست ندهید؛ چرا که قصد داریم علل مختلف کم کردن روغن ماشین را بررسی کنیم. بنابراین اگر بفهمید مشکل از کجاست، بهتر می‌توانید نسبت به حل آن اقدام کنید.

دلایل اصلی کم شدن روغن موتور و خطرات آن

اصلا روغن موتور چیست و کارایی آن برای خودرو چه خواهد بود؟ بیایید ابتدا نگاهی به ماهیت و چیستی این مایع روانکار بیندازیم و ببینیم که مزایای آن برای خودرو چیست. در این که روغن موتور باید وجود داشته باشد و بخش فنی خودرو بدون این مایع لنگ است و کارایی لازم را ندارد، شکی نیست. اگر روغن درون موتور وجود نداشته باشد، شاهد سایش شدید قطعات فلزی درون موتور و در نتیجه اصطکاک بیش از حد آنها خواهیم بود و پس از مدت کوتاهی موتور خودرو از کار خواهد افتاد.

روغن موتور در واقع از مجرای قطعات حساسی مانند یاتاقان‌ها، رینگ پیستون‌ها، دیواره سیلندر و قطعات متحرک دیگری نظیر میل لنگ، میل سوپاپ و قطعات درونی توربوشارژ عبور می‌کند و بدین ترتیب سلامت و عملکرد روان موتور خودرو را تضمین می‌نماید. برای مثال فرض کنید که روغن به صورت لایه نازکی روی اجزایی مانند میل لنگ را می‌پوشاند و باعث می‌شود تا این قطعه روی یاتاقان‌ها به راحتی جابه‌جا شود و موتور به کار خود ادامه دهد.

یکی دیگر از اجزای مهمی که اگر روغن به آن نرسد موتور از کار خواهد افتاد، میل سوپاپ است. اگر مایع روان‌کار که در اصطلاح عامیانه روغن موتور نامیده می‌شود به موتور نرسد، عمر پیشرانه به چند روز هم نمی‌رسد. احتمالا می‌دانید که روغن موتور از مشتقات نفتی به دست می‌آید. البته در فرآیند تهیه این روغن برخی مواد دیگر هم به آن افزوده می‌شود که خاصیت لازم برای دوام در دمای بالای موتور را به آن می‌دهد.

شاید بد نباشد بدانید که فرآیند رسیدن روغن به موتور و شیوه کار آن چگونه است. روغن توسط اویل پمپ به درون مجاری موتور پمپاژ می‌شود و تمامی سطوح قطعات متحرک را که با دیواره‌های ثابت و یاتاقان‌ها در ارتباط هستند، با لایه نازکی از روغن می‌پوشاند. در واقع مایع روانکار ما باعث می‌شود در اثر خشکی، اصطکاکی میان اجزا و قطعات خودرو به وجود نیاید.

پیشرانه خودروهای احتراقی بدون وجود روغن نمی‌توانند حتی یک دقیقه هم دوام بیاورند و از طرفی یکی دیگر از مزایای روغن موتور این است که گرمای ناشی از سوخت موتور را کم می‌کند و باعث می‌شود پیشرانه همچنان تا حد زیادی خنک بماند. اما به اینجا می‌رسیم که دلایل کم شدن روغن خودرو چیست؟

شاید بتوان دو نوع دلیل اصلی برای کم شدن روغن موتور معرفی کرد. دو سرشاخه اصلی برای کم شدن روغن خودرو روغن سوزی و نشتی روغن است که از مهم‌ترین‌های بحث ما محسوب می‌شوند. در ادامه این مقاله به دلایل متعددی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

روغن سوزی ماشین

گفتیم که وظیفه اصلی روغن موتور این است که قطعات متحرک در موتور را با لایه‌ای از روغن بپوشاند تا اجزای مختلف درون پیشرانه بتوانند به راحتی و بدون اصطکاک به کار خود ادامه دهند. این مایع همچون بنزین نیست که دچار احتراق شود و آتش بگیرد و وقتی روغن می‌سوزد تنها اتفاقی که می‌افتد، پایین‌تر رفتن سطح آن است. شما می‌توانید با نگاه کردن به محفظه روغن و اندازه‌گیری سطح آن متوجه این مشکل شوید.

اما سوال اصلی اینجاست که چرا خودرو به روغن سوزی می‌افتد؟ از جمله دلایل مهمی که می‌توانند باعث شوند خودرو به روغن سوزی بیفتد می‌توان به کیفیت پایین روغن موتور، خرابی رینگ و پیستون، خرابی لاستیک ساق سوپاپ، عدم آب بندی گیت‌ها و سیت‌های سرسیلندر، خرابی واشر سرسیلندر، تاب برداشتن سرسیلندر یا بلوک موتور اشاره کرد. بنابراین روغن سوزی یعنی ورود مایع روانکار به محفطه احتراق و ادامه ماجرا.

برای این که بتوانید تشخیص دهید آیا خودروی شما به روغن سوزی افتاده یا خیر، می‌توانید پشت فرمان خودرو بنشینید و به موتور خودرو در حالت درجا گاز بدهید. در واقع باید تا جایی پای خود را روی پدال گاز فشار دهید که به دور موتور 5000 برسید. اگر موتور خودرو دچار روغن سوزی باشد از اگزوز آن دودی آبی رنگ بیرون خواهد آمد.

از طرفی ممکن است خروج دود آبی رنگ زمانی باشد که موتور سرد است. در این حالت به احتمال زیاد مسئله روغن سوزی نیست بلکه لاستیک ساق سوپاپ‌ها ایراد دارد و باید آنها را تعویض کرد. در غیر این حالت شما ناگزیر خواهید بود تا رینگ پیستون‌ها و سرویس کامل سرسیلندر را با هزینه‌های بالا تعویض کنید.

نشتی روغن موتور

همان‌طور که از نام این مشکل بر می‌آید، در صورتی که روغن موتور نشتی داشته باشد سطح آن کم می‌شود. لازم به ذکر است که درزهای مختلف قطعات موتور با انواع واشر و کاسه نمد عایق‌بندی خواهند شد. همان‌طور که می‌دانید این عایق بندی برای این است که روغن موتور یا مایع خنک کننده از این منافذ به بیرون سرازیر نشود.

اما مسلما گاهی پیش می‌آید که این درزبندی‌ها شل می‌شود و درز برخی قطعات مانند سرسیلندر، قالپاق سوپاپ، کاسه نمد دو طرف میل لنگ، کاسه نمد میل سوپاپ و اجزای داخلی توربوشارژ فرسوده می‌شوند یا آسیب می‌بینند و در این حالت نمی‌توانند روغن را نگه دارند و نشتی روغن اتفاق می‌افتد.

گفتنی است که شایع‌ترین علت نشتی روغن از خرابی و فرسوده شدن کاسه نمد ته میل لنگ، خرابی کاسه نمد میل سوپاپ و از بین رفتن خاصیت واشر قالپاق سرچشمه می‌گیرد. گاهی اوقات نیز دیده شده که روغن موتور از درز میان سرسیلندر و بلوک موتور نشتی کرده و علت این مشکل می‌تواند خرابی واشر سرسیلندر و تاب برداشتن کف سرسیلندر باشد.

برای این که بتوانیم مشکل بالا را حل کنیم ابتدا باید سرسیلندر از نظر تاب برداشتگی توسط تراشکار ماهر مورد بررسی قرار گیرد. اگر سرسیلندر معیوب باشد باید به میزانی که مورد استاندارد است تراش بخورد. مکانیک پس از این که تراشکار کار خودش را انجام داد، قطعه تراش خورده را مونتاژ می‌کند و همچنین ممکن است واشر سرسیلندر نو را روی بلوک موتور ببندد.

اگر هم کاسه نمد ته میل لنگ نشتی داشته باشد باید گیربکس باز شود تا مکانیک بتواند به این قطعه در پشت فلایول دسترسی یابد. در برخی از خودروها مانند پراید و تیبا چون اویل پمپ در قسمت سر میل لنگ قرار می‌گیرد احتمال نشتی از آن وجود خواهد داشت. خودروهای دیگر در قسمت سر میل لنگ خود یک کاسه نمد کوچک دارند که از خروج روغن جلوگیری می‌کند. اگر این کاسه نمد خراب شود، موتور دچار نشتی روغن خواهد شد.

عوامل دیگری که باعث کم شدن سطح روغن موتور می‌شوند

همان‌طور که تا اینجای مقاله گفتیم دو عامل مهم در کم شدن روغن موتور خودرو می‌تواند روغن سوزی و نشتی روغن باشد. یکی دیگر از عواملی که باعث بروز این اتفاق می‌شود، کیفیت نامناسب روغن موتور مصرفی است. روغن موتور نامناسب باعث می‌شود این مایع روانکار به مرور کم شود.

روغنی که کیفیت مناسب نداشته باشد، در دماهای بالا تبخیر زیادی پیدا می‌کند و سطح آن در موتور کاهش می‌یابد. تاکنون گفته شده خودروهایی که از گاز طبیعی نیز استفاده می‌کنند با کم شدن روغن موتور مواجه شده‌اند که البته میزان آن در حالت عادی چندان زیاد نبوده است.

نباید از نظر دور داشت که در برخی موارد ممکن است خودرو هیچ علائمی مبنی بر روغن سوزی یا نشتی روغن نداشته باشد، اما همچنان روغن موتور کم شود. علت این موضوع می‌تواند همان روغن سوزی باشد، اما به صورت خفیف. در واقع زمانی که روغن سوزی خفیف باشد دود آبی رنگ از آن خارج نمی‌شود و نمی‌توان متوجه روغن سوزی شد، ولی همچنان سطح روغن کاهش می‌یابد.

البته در این مواقع نیز می‌توان دور موتور را تا 5 الی 6 هزار بالا برد و نشانه‌های کمی از خروج دود آبی رنگ مشاهده کرد. مورد دیگری هم که به آن اشاره شد، کیفیت نامناسب روغن مصرفی است. بنابراین دقت داشته باشید که از روغن موتورهای معتبر و شناخته شده استفاده کنید.

کم شدن روغن موتور چه خطراتی دارد؟

از ابتدای این مطلب درباره اهمیت روغن موتور و کیفیت مناسب آن گفتیم. مجددا تأکید می‌کنیم که روغن موتور برای کارکرد صحیح اجزای موتور بسیار ضروری و حیاتی است و در واقع همچون سوختی برای موتور عمل می‌کند و اهمیتی برابر با بنزین دارد. اگر سطح روغن موتور کم شود ممکن است مشکلات زیادی برای شما پیش بیاید و هزینه‌های زیادی را متحمل شوید.

یاتاقان زدن، خرابی پیستون‌ها و رینگ و قفل شدن موتور از جمله مشکلات بزرگ و مهمی است که در اثر کمبود روغن موتور به وجود می‌آیند. اگر متوجه این مشکل شدید در اسرع وقت به تعمیرگاه مکانیک مراجعه کنید تا جلوی این ضرر را پیش از بزرگ‌تر شدن آن بگیرید. اگر بدانید که تعویض یاتاقان‌ها و پیستون‌ها یا تعویض واشر سرسیلندر چه هزینه‌های گزاف و سرسام‌آوری دارند، بیشتر مراقب این موضوع خواهید بود.