دست از سر اینترنت ماهواره ای استارلینک بردارید! این پیام ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان به ارتش روسیه است. اما ماجرا چیست؟
پیام ایلان ماسک به ارتش روسیه به طور خاص به تلاشهای ارتش این کشور برای ایجاد پارازیت و هک شبکه ارتباطی استارلینک اشاره دارد که البته تاکنون خنثی شده است اما ماسک میگوید این تلاشها همچنان ادامه دارد و در حال افزایش است.
این اظهارات ماسک در شرایطی عنوان میشود که اتحادیه اروپا و ایالات متحده با شرکای خود در اتحاد Five Eyes، روسیه را مقصر حملات سایبری به شبکه KA-SAT متعلق به Viasat قلمداد کردهاند.
حملات روسها به اینترنت استارلینک
به گفته اتحادیه اروپا، این حمله که در 24 فوریه و دقیقا یک ساعت قبل از تهاجم ارتش روسیه به اوکراین رخ داد منجر به قطع ارتباط بین مقامات دولتی، مشاغل و کاربران زیادی در اوکراین شد و همچنین بر چند کشور عضو اتحادیه اروپا نیز تاثیر منفی داشت.
Viasat ماه گذشته تأیید کرد که بدافزار پاککننده مودم، پایانههای با دیافراگم بسیار کوچک (VSAT) را در سرویس پهنای باند ثابت Viasat در اوکراین و بخشهایی از اروپا که به شبکه ماهوارهای KA-SAT متصل هستند، حذف کرده است. ماسک در واکنش به حمله روسها به Viasat در توییتر نوشت:
استارلینک تاکنون در برابر حملات مخرب و تلاشها برای هک در جریان جنگ سایبری روسیه مقاومت کرده است، اما بیتردید آنها بر تلاشهای خود میافزایند.
پس از اینکه حمله روسیه به اوکراین به زیرساختهای اینترنت این کشور آسیب جدی رساند، میخاییل فدوروف، معاون نخستوزیر و وزیر تحول دیجیتال اوکراین از ماسک درخواست کرد تا با ارسال پایانههای استارلینک به این کشور کمک کند و از آنجایی که این اقدام انجام شد؛ از آن زمان تلاشهای زیادی برای هک و تخریب شبکه اینترنت ماهوارهای انجام شده است.
اوایل ماه جاری فدوروف گفت که روزانه حدود 150 هزار کاربر فعال در اوکراین به اینترنت استارلینک متصل میشود و این را حمایتی اساسی و بنیادین برای زیرساختهای اوکراین و بازسازی مناطق تخریب شده عنوان کرد.
از آن زمان تاکنون ارتباطات ماهوارهای همانطور که یک ابزار ارتباطی کلیدی بوده، به یک هدف کلیدی برای حملات سایبری هم بدل شده است. در همین راستا، آژانس امنیت ملی (NSA) توصیههای خود را برای اپراتورهای اینترنت ماهوارهای و مشتریان آنها در برابر حملات سایبری، جاسوسی و حتی اختلالات به روز کرده است. آژانس امنیت ملی آمریکا روز سهشنبه اعلام کرد:
در بیانیههای عمومی ایالات متحده و اتحادیه اروپا، حملات سایبری ارتش روسیه به ارتباطات ماهوارهای، تلاشی در جهت مختل کردن کنترل و فرماندهی اوکراین شناسایی شده است که بیش از هرچیزی بر جاسوسی و اختلال در ارتباطات VSAT تمرکز دارد.
یک ماه قبل از قطعی چند روزه Viasat در اروپا، آژانس امنیت ملی آمریکا توصیههایی را برای سازمانهای دولتی ایالات متحده برای محافظت از ارتباطات VSAT منتشر کرد که اغلب در جریان نقل و انتقال رمزگذاری نمیشوند. NSA همچنین هشدار داد که جداسازی شبکه مجازی VSAT برای کنترل دسترسی یا اطلاعات محرمانه قابل اعتماد نیست و استفاده از سرویسهای VPN را برای ارتباطات محرمانه VSAT توصیه کرد.
توصیه جدیدتر NSA نیز تا حد زیادی یکسان است و بر این اساس اقدامات سایبری ارتش روسیه که هدف آن مختل کردن فرماندهی و کنترل اوکراین است بر دیگر کشورهای اروپایی نیز موثر بوده و فعالیت سرویسهای VSAT در بسیاری از کشورهای دیگر اروپایی را غیرفعال کرده است که خدمات اینترنتی را برای کاربران خصوصی ارائه میدادند.
معمولا کم پیش میآید که اتحادیه اروپا یک حمله سایبری را به کشور سومی نسبت دهد اما با این حال اخیرا اتحادیه اروپا تحریمهای گستردهای را علیه افرادی در کره شمالی، روسیه و چین به دلیل نقش آنها در حملات سایبری اعمال کرده است.
آنطور که اندیشکده سیاست خارجی موسسه امور بینالملل و امنیت آلمان (SWP) در مطالعهای درباره حملات سایبری اخیر گفته، نمیتوان حملات سایبری را به کشوری در سطح اتحادیه اروپا نسبت داد چرا که تنها برخی از کشورهای عضو توان فنی یا اراده سیاسی چنین کاری را دارند و اینها عبارتند از؛ سوئد، هلند، استونی، اتریش، فرانسه و البته آلمان.
همچنین، طبق دستورالعمل جعبه ابزار دیپلماسی سایبری اتحادیه اروپا در سال 2017، اتحادیه اروپا از نسبت دادن حملات سایبری به کشورهای ثالث خودداری میکند چراکه این یک تصمیم سیاسی مستقل برای هر کشور عضو است.
SWP چندین حمله سایبری اخیر، از جمله WannaCry و NotPetya در سال 2017، عملیات Cloud Hopper در سال 2016، هک سال 2015 بوندستاگ، و حمله 2018 به سازمان منع سلاحهای شیمیایی را بررسی کرده است و میگوید:
در حالیکه اتحاد اطلاعاتی Five Eyes؛ متشکل از ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند اسناد و موارد دیگر را به نحوی هماهنگ میکند که تاثیر رسانهای بیشتری داشته باشد، فرایند هماهنگی در اتحادیه اروپا به طور طبیعی کمی کندتر انجام میشود و اگر نگوییم سالها حداقل ماهها بین وقوع یک حمله سایبری و اجرای تحریمهای مربوط به آن فاصله وجود دارد.
اتحادیه اروپا مدعی است که حمله نظامی روسیه به شبکه Viasat برخلاف انتظارات تعیین شده درباره رفتار مسئولانه دولتها در فضای سایبری است که توسط همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد، از جمله فدراسیون روسیه پذیرفته شده است.