همانطور که پیش تر برایتان نوشته بودیم ، فردا ششم مهر ماه ۱۳۹۴ نخستین ماه گرفتگی ابرماه یا “ابَرماه گرفتگی” پس از ۳۳ سال به وقوع خواهد پیوست.این ماه گرفتگی که از ساعات اولیه فردا آغاز خواهد شد ، در سرار کشورمان قابل مشاهده است.
شورای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در توضیح روند وقوع این ماه گرفتگی که پایان آن در هیچ نقطه ای از ایران دیده نشده و در مناطق شرقی کشور، غروب ماه حتی قبل از گرفت کلی آن است اعلام کرد: ورود لبه ماه به سایه زمین در ساعت ۴ و ۳۷ دقیقه بامداد دوشنبه رخ می دهد و در ساعت ۵ و ۴۱ ثانیه، سایه زمین تمام قرص ماه را می پوشاند و ماه گرفتگی کلی آغاز می شود.در ساعت ۶ و ۵۳ دقیقه ماه ماه گرفتگی کلی تمام شده و ماه شروع به خروج از سایه (باز شدن) میکند.پایان ماه گرفتگی در ساعت ۷ و ۵۷ دقیقه بامداد دوشنبه است.
این گرفتگی که در سراسر کشور قابل رویت است به جز شرق آسیا و بخشهایی از آسیای میانه، اقیانوسیه و بخش کوچکی از آلاسکا از سراسر دنیا قابل رویت است.
پدیده ی “ابرماه” به طور کلی به این دلیل روی می دهد که مدار ماه به جای دایره ای، بیضی است. میانگین فاصله ی ماه تا زمین حدود ۳۸۴۶۰۰ کیلومتر است، ولی این ماهواره ی طبیعی سیاره ی ما در دورترین نقطه ی مدارش، یعنی نقطه ی اَپازم یا اوج ۴۰۵۶۰۰ کیلومتر از زمین دور می شود و در نقطه ی پیرازم یا حضیض تا ۳۶۳۷۰۰ کیلومتری زمین می آید.
ابرماه زمانی روی می دهد که ماه همزمان با رسیدن به نقطه ی حضیض، یا زمانی بسیار نزدیک به آن، به گام کامل هم برسد. در نتیجه ی این همزمانی، ماه در گام کاملش (ماهِ پُر) به گونه ای نامعمول بزرگ تر از همیشه در آسمان دیده می شود. در واقع ابرماه ها حدود ۱۴ درصد بزرگ تر و ۳۰ درصد روشن تر از ماه های کامل اوجی هستند که به نام “ریزماه” هم شناخته می شود.
گرفتگی های ابرماه ویژه اند؛ به گفته ی مقام های ناسا در ، از سال ۱۹۰۰ میلادی تاکنون تنها پنج بار چنین ماه گرفتگیای رخ داده (در ۱۹۱۰، ۱۹۲۸، ۱۹۴۶، ۱۹۶۴، و ۱۹۸۲). ماه گرفتگی های “معمولی” بسیار رایج ترند. در واقع یک بیننده در هر نقطه ی معینی از زمین می تواند به طور میانگین هر ۲.۵ سال یک ماه گرفتگی کامل را ببیند.
هم ماه گرفتگی و هم خورشیدگرفتگی در اثر همتراز شدن ماه، زمین و خورشید و جای گرفتن آن ها روی یک خط رخ می دهند. در ماه گرفتگی، زمین در میان ماه و خورشید قرار می گیرد و ماه از درون سایه ی آن می گذرد. البته در ماه گرفتگی های کلی ماه به طور کامل تیره نمی شود بلکه بیشتر وقت ها به رنگ سرخ در می آید، زیرا با نور خورشید که از درون لایه ی هوای زمین می گذرد روشن می شود [این همان سرخی غروب های ما است-م]. از همین رو ماه گرفتگی های کامل اغلب به نام “ماه خون” یا “ماه خونین” هم شناخته می شوند.
امیدرواریم که شما نیز این پدیده زیبای نجومی را تماشا کرده و تجربیات خود از آن را با ما و سایر کاربران گجت نیوز در میان بگذارید.