دانشمندان در تلاش برای یافتن تمدن های بیگانه فضایی هستند و حالا در یک نظریه جدید مکان احتمالی موجودات فضایی مشخص شده است.
تاکنون هیچکس نتوانسته نشانی از موجودات فضایی در گیتی بیابد؛ اما اگر تمدن های پیشرفته بیگانه وجود داشته باشند، احتمالا در کهکشان راه شیری یافت خواهند شد. اخیرا Ben Zuckerman، استاد بازنشسته فیزیک و اخترشناسی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA) به مکان احتمالی موجودات فضایی پی برده است.
مکان احتمالی موجودات فضایی پیشرفته
هر تمدن پیشرفتهای به انرژی برای غذا، حمل و نقل، درگیری، آسایش و راحتی نیاز دارد. در حال حاضر ۷.۸ میلیارد نفر روی زمین زندگی میکنند و سالانه ۵۸۰ میلیون میلیون ژول انرژی مصرف میکنند. این میزان انرژی معادل انرژی خروجی ۱۴ هزار میلیون تن نفت است. در حال حاضر تقریبا تمامی انرژی مورد نیاز انسانها توسط منابع فسیلی تامین میشوند؛ زیرا ما از فناوری لازم برای استفاده از بزرگترین ژنراتور انرژی در منظومه شمسی بیبهرهایم.
اگر انسانها همه سطح زمین را هم با پنلهای خورشیدی میپوشاندند، میتوانستند در هر ثانیه ۱۰۱۷ ژول انرژی تولید کنند. حتی در این صورت نیز بخش زیادی از انرژی ساطع شده از خورشید یعنی حدود ۱۰۲۶ ژول انرژی در ثانیه را از دست میدادیم. همین نیز سبب شد ایدهای به نام کره دایسون شکل بگیرد.
در سال ۱۹۶۰ یک فیزیکدان معروف به نام Freeman Dyson ایده مربوط به این کره خاص را ارائه داد. اگر یک تمدن پیشرفته واقعا میخواهد از انرژی فوقالعاده ستاره خود استفاده کند، باید ابر سازههایی برای به دام انداختن آن ستاره بسازند تا بتوانند حداقل بخشی از نور ستاره را مسدود کرده و انرژی آن را برای مصارف مختلف به کار گیرند.
ایده اصلی دایسون برای ساختن یک کره غول پیکر با پوشش ۱۰۰ درصدی ستاره به خاطر مشکل پایداری غیر ممکن است؛ زیرا اگر بخواهید یک ستاره را در مرکز یک ابر سازه قرار دهید، موجهای شدید و فشارهای چرخشی ستاره سازه را متلاشی میکنند. به همین خاطر بهتر است تصور کنیم که یک تمدن پیشرفته بالها یا دستههای غول پیکر پوشیده از پنلهای خورشیدی را برای تامین انرژی ساخته است.
تلاش اولیه شکست خورده
فارغ از اینکه موجودات فضایی تا چه حد پیشرفته کرده و چند سازه مشابه کره دایسون ساخته باشند، آنها باید با این واقعیت کنار بیایند که هر ستاره عمر محودی دارد. اگر مکان زندگی موجودات فضایی دور یک ستاره مشابه خورشید باشد، در نهایت روزی ستاره به یک غول سرخ تبدیل خواهد شد و در مرحله بعدی نیز به یک کوتوله سفید سرد تبدیل میشود.
این فرآیند باعث میشود که در ابتدا سیارههای داخلی منظومه شمسی برشته شوند و پس از سرد شدن کوتوله سفید نیز سیارههای بیرونی کاملا یخ بزنند. به همین خاطر باقی ماندن در سطح یک سیاره نمیتواند یک گزینه خوب برای بلند مدت باشد. بدین ترتیب موجودات فضایی یا باید مکان زندگی خود را ترک کرده و به یک منظومه شمسی دیگر بروند یا زیستگاههایی را برای جذب انرژی باقی مانده از کوتوله سفید بسازند.
بر اساس مقاله Zuckerman که در ماه می برای انتشار در مجله Monthly Notices of the Royal Astronomical Society پذیرفته شد، بعید به نظر میرسد که موجودات فضایی مکان زندگی خود را ترک کرده و زحمت ساخت یک کره دایسون را برای یک ستاره جدید به خود بدهند. بنابراین آنها این ابر سازهها را در اطراف ستاره اصلی خود میسازند تا اگر هم به کوتوله سفید تبدیل شد، از انرژی آن استفاده کنند.
این ایده به دانشمندان اجازه میدهد که یک رابطه مستقیم بین طول عمر ستارهها و تعداد کرههای دایسون ارتباط برقرار کنند. به باور Zuckerman اگر اخترشناسان به دنبال کرههای دایسون در اطراف کوتولههای سفید بگردند و موفق نشوند، میتوان تخمین زد که چه تعداد تمدن پیشرفته در کهکشان وجود دارند. در واقع منطق Zuckerman به این صورت است:
اخترشناسان تاکنون فقط تعداد کمی از کوتولههای سفید کهکشان راه شیری را ارزیابی کردهاند. اگر تعداد قابل توجهی از موجودات فضایی پیشرفته تصمیم گرفته باشند در اطراف یک کوتوله سفید کره دایسون بسازند، ما حداقل باید یک کره دایسون را در تلاشهای خود ببینیم. اگر هم چیزی پیدا نکنیم، میتوان حد بالایی برای تعداد تمدنهای پیشرفته در نظر گرفت؛ زیرا ۱۰ میلیارد کوتوله سفید در کهکشهان راه شیری وجود دارد.
البته این احتمال هم وجود دارد که برخی از موجودات فضایی تصمیم به ساخت کره دایسون نگیرند و یا اینکه این ابر سازه را اطراف ستارههای دیگری بسازند؛ اما Zuckerman تاکید میکند که در طول عمر کهکشان راه شیری، محتملترین خروجی برای مکان زندگی موجودات فضایی کرههای دایسون در اطراف کوتولههای سفید است و به همین خاطر ما باید تلاشهای خود را به این سمت معطوف کنیم.
راهی سخت برای یافتن تمدنهای بیگانه
هرچند که تلاش برای یافتن مکان موجودات فضایی آسان نخواهد بود. Zuckerman در ایمیلی به وبسایت Livescience دیدگاه خود را اینگونه شرح داد:
اگر چیزی به نام کره دایسون وجود داشته باشد، احتمالا به سختی باید آن را یافت؛ زیرا تعداد بسیار زیادی ستاره در کهکشان راه شیری وجود دارند. از طرفی احتمالا سیگنال کره دایسون نسبت به ستارهای که به دور آن میچرخد، خیلی ضعیفتر خواهد بود.
اما سیگنال مورد نظر چیست؟ حضور یک کره ایسون در اطراف کوتوله سفید دو نشانه خواهد داشت. اگر کره مربوطه در نزدیکی ستاره ساخته شده یا به اندازه کافی بزرگ باشد، میتواند همانند یک سیاره فراخورشیدی در حال گذر نور ستاره را مسدود کند. این ابر سازهها همچینن میتوانند از طریق تابش امواج فروسرخ اعلام حضور کنند.
کره دایسون تابشهای کوتوله سفید را جذب کرده و انرژی آن را به چیزهای دیگر تبدیل میکند. از آنجایی که در هیچ تبدیلی بهینگی ۱۰۰ درصدی محقق نمیشود، این فرآيند نیز ناگزیر تا حدی پسماند گرمایی به جا خواهد گذاشت که به شکل نور فرو سرخ بروز میکند.
البته ما تاکنون تعداد بالایی کوتوله سفید یافتهایم که نور فرو سرخ زیادی از خود ساطع میکنند؛ اما دلیل این اتفاق وجود غبار در آن سیستمها بوده است و ارتباطی با ابر سازهها ندارد. همچنین در حال حاضر در هیچکدام از پژوهشهای انجام شده در رابطه با کوتولههای سفید، نشانی از کرههای دایسون یا مکان حیات موجودات فضایی یافت نشده است.
با در نظر گرفتن تعداد کل کوتولههای سفید کهکشان راه شیری، Zuckerman تخمین میزند که حداکثر ۳ درصد از سیارههای قابل سکونت اطراف ستارههای مشابه خورشید میتوانند مکان زندگی موجودات فضایی پیشرفته باشند. هرچند تعداد سیارههای اطراف ستارههای مشابه خورشید آنقدر بالا است که باید حد بالای ۹ میلیون تمدن پیشرفته را در کهکشان راه شیری در نظر گرفت. وی در جمعبندی صحبتهای خود گفت:
در نهایت هیچکس نمیداند که چه تعداد تمدن پیشرفته در کهکشان راه شیری وجود دارد و شاید هم هیچ تمدن دیگری وجود نداشته باشد. برخی از اخترشناسان از جمله خود من فکر میکنیم که حیات پیشرفته یک رخداد بسیار نادر است. در واقع شاید ما صاحب پیشرفتهترین فناوری در کهکشان راه شیری باشیم؛ اما از آنجایی که هیچکس نمیتواند با قطعیت در این رابطه نظر دهد، بهتر است به جستجو برای مکان موجودات فضایی و شواهد مربوط به آنها ادامه دهیم.