مدتی است که واردات قانونی آیفون به دلایلی امکان پذیر نیست، ولی واردات غیر قانونی انجام میشود و قاچاق مسافری شدت یافته است. راه حل چیست؟
اصولا دولت و مجلس شورای اسلامی با واردات هر گونه کالا مخالف هستند و علاوه بر واردات خودرو که مدتهاست بازار را درگیر خود کرده، هم اکنون باید شاهد واردات آیفون یا ممنوعیت آن باشیم. در همین راستا محمدرضا عالیان، سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل بیان کرده در شرایط کنونی میتوان آیفون وارد کرد و این امر قانونی است، اما چون برای تأمین ارز با مشکل مواجه هستیم، عملا واردات قانونی آیفون شدنی نیست.
واردات قانونی آیفون به چه علت امکان پذیر نیست؟
به گفته سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی، اگرچه واردات آیفون قانونی است، اما انجام نمیشود. در سوی دیگر واردات غیر قانونی طبیعتا ممنوع است، ولی در حال حاضر شاهد انجام شدن آن هستیم. وی همچنین خاطرنشان ساخته که فعلا تهاتر ارز خشکبار با موبایل معلق مانده و به زمان دیگری موکول شده است.
آقای عالیان توضیح میدهد که هماکنون یکی از معضلات پیرامون واردات آیفون، قاچاق مسافری و رواج یافتن آن است. مشکل اصلی اینجاست که ارز مورد نیاز برای تأمین واردات کالای لوکس فعلا وجود ندارد و حتی آن دسته از موبایلهایی که بالای 600 دلار قیمت دارند، همچنان در گمرک مانده و ترخیص نشدهاند. متاسفانه شرایط بازار موبایل از این هم افتضاحتر است، چرا که ثبت سفارش محصولات زیر 600 دلار هم امکان پذیر نیست.
وضعیت موبایلهای بالای 600 دلار چه میشود؟
سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل افزود پیشتر بانک مرکزی عهدهدار تأمین ارز برای واردات کالاهای بالای 600 دلار شده بود و قرار بود از منبع ارز خشکبار این درآمد را تأمین کند؛ ولی مشکل آنجاست که صادرکنندگان خشکبار موفق نشدهاند ارز مورد نیاز برای موبایل را به دست آورند، چرا که آنها قیمتی را اعلام کرده بودند که از بازار آزاد هم بیشتر بود. عالیان میگوید:
هماکنون با پیش آمدن چنین اوضاعی بانک مرکزی تالار دوم را بسته و تخصیص ارز از صادرات خشکبار به واردات موبایل منتفی شده است. بنابراین تا تصمیمگیریهای بعدی وضعیت واردات موبایل بلاتکلیف است.
از زمانی که زمزمههایی مبنی بر ممنوعیت واردات آیفون شنیده شد، برخی از مقامات مسئول از جمله سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی تأکید کردند که ادامهدار شدن این شرایط و ممنوعیت واردات قانونی آیفون باعث میشود تا واردات کالاهای مسافری رشد پیدا کند و هماکنون نیز شاهد همین امر هستیم. عالیان معتقد است:
از اول سال تا ۲۲ خرداد حدود ۱۰۰ هزار دستگاه موبایل از طریق رویه مسافری وارد کشور شده که ۹۰ هزار دستگاه از آنها آیفون بوده که عمدتا به صورت قاچاق و با سوءاستفاده از رویه مسافری به کشور وارد شدهاند. همچنین فقط از اول خرداد تا ۲۲ خرداد ۴۰ هزار دستگاه گوشی به صورت قاچاق وارد کشور شده است. این در حالی است که سال گذشته که واردات قانونی باز بوده، آمار واردات مسافری خیلی کمتر بوده و معمولا مسافران برای استفاده شخصی موبایل وارد میکردند.
قاچاق مسافری رو به رشد است!
طبق آنچه عالیان میگوید، در حال حاضر هزینه واردات تجاری برای موبایلهایی که بیشتر از 600 دلار هستند، 24.5 درصد و همین هزینه برای واردات مسافری حدود 21 درصد است. همین اختلاف 3.5 درصدی باعث شده تا برخی افراد سودجو به سمت واردات مسافری بروند و این پدیده رونق بگیرد. شواهد نشان میدهد که این پدیده در مقایسه با یک ماه آخر سال 1400 حدود چهار برابر رشد کرده است.
به عقیده سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، دولت بر سر موضوع واردات مسافری ضرر بزرگی میکند، چرا که به درآمد آنها از طریق گمرک و مالیات لطمه وارد میشود. در واقع از این مسیر ارز به صورت غیر قانونی از کشور خارج میشود و این نیز یکی دیگر از مشکلات این کار است. عالیان میگوید:
این وضعیت منجر به فشار تورمی ارز در بازار آزاد میشود. مصرف کننده هم کالای بدون پشتوانه مصرف میکند و در نهایت کل زنجیره تامین و عرضه موبایل و مصرف کننده آسیب میبیند.
بالاتر گفتیم که در روزهای پایانی اردیبهشت ماه سال جاری اخباری مبنی بر ممنوعیت واردات آیفون به گوش رسید. روزهای بعد از این اخبار گفته شد که این مسئله تنها یک خطای سیستمی بوده و رفع شده، اما دیری نپایید که گفته شد در حال حاضر تا تعیین تکلیف نهایی این موضوع، واردات آیفون ممنوع شده است.
متاسفانه در همین بین اخباری منتشر شد که نشان میداد برخی از آژانسهای مسافرتی اطلاعات هویتی مسافران خود را میفروشند تا بدین ترتیب به اسم آنها اقدام به واردات آیفون کنند. رجیستری این قبیل محصولات انجام میشود، اما متاسفانه هیچ یک از آنها خدمات پس از فروش ندارند که بخواهند مشکلات بعدی را حل کنند.
تعیین تکلیف موبایل های مانده در گمرک راهی برای کاهش قیمت آیفون
در شرایط کنونی مشکل اینجاست که ارز لازم برای ترخیص کالاها از گمرک وجود ندارد و تنها خواسته واردکنندگان در چنین شریطی این است که حداقل موبایلهایی که در گمرک ماندهاند ثبت سفارش شوند و ارز لازم به آنها داده شود. به گفته عالیان و برخی دیگر از کارشناسان در صورتی که موبایلهای موجود در گمرک آزاد و راهی بازار شوند، هم واردات مسافری فروکش میکند و هم قیمتها متعادل خواهند شد.
سخنگوی انجمن واردکنندگان بر این باور است که هماکنون موبایلهای زیر 600 دلار سودی برای واردکنندگان ندارند، چرا که اگر همین الان این محصولات را در دبی به فروش برسانید، سود بیشتری عایدتان میشود، ولی موبایلهایی که قیمتی بیشتر از 600 دلار دارند، سود خوبی هم برای واردکنندگان به ارمغان میآورند.
واردات موبایل در سال جاری چقدر بود؟
محمدرضا عالیان در ادامه گفتگوی خود خاطرنشان کرد یکی دیگر از درخواستهای واردکنندگان این است که وزیر اقتصاد فرآیند احراز کالا در مبادی ورودی را همچون سابق کند. منظور عالیان به گفته خود او این است که:
یعنی هر کسی مسافر است و با خود موبایل به کشور وارد میکند، در گمرکات فرودگاه احراز کند و فرصت یک ماهه به آنها داده نشود. چون همین اتفاق باعث شد امکان دور زدن قانون و سوءاستفاده از رویه مسافری فراهم شود.
وی همچنین توضیح داد در سال جاری حدود 3 میلیون و 284 هزار دستگاه تلفن همراه هوشمند وارد کشور شده، ولی نزدیک به 40 درصد از آنها هنوز فروش نرفتهاند. سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل در پایان افزود:
تقریبا یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه ذخیره موبایل در کشور وجود دارد که قابل قبول است. البته این شرایط عمدتا مربوط به موبایلهای زیر ۶۰۰ دلار است. به دلیل همین شرایط و رقابت بالا در گوشیهای زیر ۶۰۰ دلار، نوسانات نرخ ارز هم تاثیری روی قیمت این موبایلها نداشته است.