گزارش های میدانی حاکی از این است که مردم دیگر توان خرید لوازم خانگی ایرانی را ندارند. مشکل از کجاست و چه راه حلی برای آن وجود دارد؟
بازار لوازم خانگی نیز این روزها اوضاع خوبی ندارد و هم شاهد افزایش قیمتها هستیم و هم این که دیگر رمقی برای مردم باقی نمانده که به خرید بپردازند. به تازگی دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری بیان کرد حدود 30 درصد از قیمت تمام شده لوازم خانگی به جیب دولت میرود.
خرید لوازم خانگی ایرانی نیز آرزو شده است!
این 30 درصد شامل مالیاتها و عوارض گمرکی و دیگر هزینههایی است که تولیدکنندگان باید به دولت بپردازند. همچنین باید خاطرنشان کرد که مردم دیگر قدرت خرید ندارند. اگر نگاهی به بازار لوازم خانگی طی ماههای اخیر بیندازیم خواهیم دید که مردم نه تنها قادر به خرید اجناس خارجی نیستند، بلکه حتی نمیتوانند اجناس ایرانی را خریداری کنند. به همین علت است که هماکنون مردم به سمت خرید لوازم قاچاق بنجل رفتهاند.
به گفته یکی از کارشناسان صنعت لوازم خانگی در شرایط کنونی ایران دارای برندهای متفاوتی از لوازم خانگی است، اما منشأ مشکلات جدی در بازار، بر هم خوردن عرضه و تقاضا است؛ چرا که از یک سو مردم قدرت خرید خود را از دست دادهاند و از طرف دیگر قاچاق و گرانی مواد اولیه مانع بزرگی بر سر راه تولید لوازم خانگی شدهاند.
احسان فدایی تأکید میکند که دولت میتوانست پیشتر به وسیله واردات رسمی لوازم خانگی و دریافت تعرفههای گمرکی درآمد هنگفتی برای خود داشته باشد. وی همچنین توضیح میدهد که دولت میتوانست با این درآمدها کسری بودجه خود را تأمین کند و جلوی قاچاق را نیز بگیرد. وی در ادامه افزود:
وقتی کالایی قانونی از مجاری رسمی وارد نمیشود، هنگام بروز ایراد یا اختلال در عملکرد، برای رسیدگی به شکایات هیچ جایگاه قانونی و رسمی وجود ندارد. در واقع برگههای گارانتیهای همراه این کالاها بیشتر جنبه نمایشی دارد و امکان پیگیری شکایت نزد تعزیرات و سازمان حمایت را نیز نخواهد داشت.
به عقیده فدایی مردم هنگامی به سمت خرید کالای ایرانی میروند که یکجور مزیت رقابتی با نمونه خارجی داشته باشد، نه این که هیچ برتری بین این دو محصول وجود نداشته باشد. به گفته وی هماکنون مصرف کننده میخواهد در لوازم خانگی ایرانی مزیت رقابتی ببیند و باید برای او در سبد محصولات ایرانی یکسری مشوقهای قوی وجود داشته باشد.
این کارشناس لوازم خانگی ادامه میدهد که در شرایط کنونی به دلیل بالا بودن هزینه تمام شده، تولیدکننده نمیتواند کالا را با قیمت مناسب به دست مصرف کننده برساند؛ به همین دلیل مصرف کننده، گزینه کالای قاچاق را با همه عواقب و مشکلاتش انتخاب میکند.
با کالای قاچاق در مرزها مبارزه میشود
به عقیده دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری، در حال حاضر برخی عوامل منجر به بروز مشکل در بازار لوازم خانگی شدهاند که برخی از آنها شامل افزایش دستمزدها و نرخ موثر گمرکی و قاچاق لوازم خانگی میشود. وی در ادامه میگوید:
هزینه فروش کالای قاچاق پایینتر از قیمت تمام شدهی کالاهای تولید داخل است؛ زیرا کالای قاچاق هزینه گمرکی و … ندارند. از طرف دیگر در شبکههای اجتماعی محصول خود را میفروشند، در حالی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بیشتر تمرکز خود را روی مبارزه با کالای قاچاق در فروشگاهها قرار داده و باید این مبارزه از مرزها انجام شود.
به باور محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری، وقتی قاچاق کالا افزایش یابد تولید داخلی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. به گفته وی مردم دیگر قدرت خرید بالایی ندارند و تولیدکنندهها از این مسئله آسیب جدی دیدهاند. از سوی دیگر نکته مهم این است که در بیشتر بازارهای جهانی تولیدکنندگان لوازم خانگی نه تنها روی تولید داخل متمرکز هستند، بلکه روی تولیدات غیر داخلی خود سرمایهگذاری میکنند و این در حالی است که در ایران تنها روی بازار داخلی تمرکز میشود. وی افزود:
باید توجه داشت که قاچاقچی از محل قاچاق سوخت و … تامین ارز میکند. به همین دلیل ارز ارزانتری دریافت میکند، اما واردکننده باید به صورت رسمی از سامانه نیما و صرافیها ارز دریافت کند. به طور کلی میتوان گفت هزینه تامین ارز برای واردات کالای قاچاق نصف ارز واردات قانونی تمام میشود؛ به همین دلیل رکود کنونی در لوازم خانگی واقعی نیست و مردم همان کالای را که باید از بازار واقعی تامین کنند از طریق شبکههای مجازی و به صورت قاچاق تامین میکنند و تا زمانی که این فرایند کنترل نشود وضعیت رکود بازار هم اصلاح نخواهد شد.
همانطور که گفتیم شهیدی خاطرنشان کرد که 30 درصد از قیمت تمام شده لوازم خانگی به جیب دولت میرود و قدرت خرید نیز کاهش یافته است. حالا با افزایش تورم سالانه کشور مردم دیگر رمقی برای خرید کالاهای تجملی ندارند، زیرا اولویت نخست آنها خوراک و سپس پوشاک است.