انتقال بیت کوین در شبکه لایتنینگ سرعت بالاتر و هزینه کمتری دارد. نحوه ساخت کیف پول و انتقال بیت کوین با شبکه لایتنینگ را آموزش میدهیم.
لایتنینگ نتورک (Lightning Network) یک لایه دوم اضافهشده به شبکه بلاک چین بیت کوین است که قابلیت تراکنشهای برون زنجیرهای مانند تراکنش بین دو نفر بیرون از بلاک چین این ارز دیجیتال را فراهم کرده است. این امر باعث سریع و ارزانتر شدن تراکنشها روی این شبکه میشود. در این مطلب، نحوه ساخت کیف پول و ارسال بیت کوین از طریق شبکه لایتنینگ را آموزش میدهیم.
تاریخچه شبکه لایتنینگ بیت کوین
لایتنینگ نتورک در سال 2015 توسط دو محقق بهنام تادئوس ریجا (Thaddeus Dryja) و جوزف پون (Joseph Poon)، در مقالهای با عنوان “The Bitcoin Lightning Network” معرفی شد. مقاله این دو بر اساس بحثهای پیشین درباره کانالهای پرداخت توسط ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، نگارش شده بود. ناکاموتو کانالهای پرداخت را برای یکی از توسعهدهندگان این شبکه بهنام مایک هرن (Mike Hearn) توضیح داده بود و وی نیز در سال 2013 این گفتگوها را منتشر کرد.
در خلاصه این مقاله، یک پروتکل برون زنجیرهای از کانالهای پرداخت تشریح شده است. از آنجایی که کانالهای پرداخت خارج از شبکه قرار دارند، دو نفر که به یکدیگر اعتماد ندارند میتوانند بدون شلوغ کردن شبکه اصلی، درون این کانالها به انتقال ارزش بین یکدیگر بپردازند. بنابراین، کانالهای برون زنجیرهای مشکل مقیاسپذیری بیت کوین را حل میکنند.
ریجا و پون در این مقاله به انجام 47,000 تراکنش توسط ویزا طی تعطیلات سال نو 2013 اشاره کرده بودند. برای اینکه بیت کوین هم به چنین قابلیتی برسد، باید در هر بلاک خود 8 گیگابایت تراکنش را پردازش کند که به هیچ کدام از قابلیتهای فعلی این شبکه اصلا نزدیک هم نیست. با فرض اینکه هر تراکنش حدود 300 بایت حجم داشته باشد، در ابتدا بیت کوین قادر به پردازش 7 تراکنش در ثانیه بود. در آن زمان، هر بلاک بیت کوین 1 مگابایت ظرفیت داشت، بنابراین نزدیک شدن به عدد 47,000 تراکنش در هر بلاک، امری بعید به نظر میرسید.
بنابراین، کانالهای برون زنجیرهای شبکه لایتنینگ بهجهت فراهمآوری امکان انجام تراکنشهای کوچکتر بدون اشغال کردن شبکه اصلی، با هدف پرداختن به مشکل مقیاسپذیری بیت کوین ساخته شدند.
در سال 2016، آقای ریجا و پون شرکت لایتنینگ لبز (Lightning Labs) را به همراه چند شریک دیگر تاسیس کردند. پس از سافت فورک سگویت بیت کوین در سال 2017، که در کنار حذف یکی از باگهای قدیمی این شبکه بهنام چکشخواری تراکنش (Transaction Malleability) جا را برای افزایش تعداد تراکنشهای درون یک بلاک باز کرد، اولین نقطه عطف این شبکه حاصل شد. این باگ باعث میشد کاربران توانایی گول زدن شبکه، انجام تراکنشها تقلبی و نگهداری بیت کوینهای انتقالی در والت خود را داشته باشند.
در سال 2018، شرکت لایتنینگ لبز نسخه بتای لایتنینگ نتورک را در شبکه اصلی بیت کوین پیادهسازی کرد. در آن زمان، چهرهای شناختهشده مانند بنیانگذار توییتر، جک دورسی، همکاری خود با این پروژه را آغاز کردند.
لایتنینگ نتورک چیست و چگونه کار میکند؟
شبکه لایتنینگ با انتقال و تسویه تراکنشها در خارج از شبکه، کارمزدهای بیت کوین را کاهش داده و کاربردهای جدید نظیر پرداختهای خرد فوری، تسریع زمان پردازش و کاهش مخارج (هزینههای مصرف انرژی) را فراهم میکند.
به زبان ساده، این پروتکل اجازه ساخت یک کانال پرداخت همتابههمتا بین دو نفر، مانند مشتری و کافیشاپ، را میدهد. پس از ساخت کانال، افراد میتوانند مقادیر نامحدودی از تراکنشهای تقریبا فوری و ارزان را انجام دهند. در واقع کانالها بهعنوان یک دفتر کل کوچک شخصی پرداخت برای حتی محصولات و خدمات کوچکتر نظیر قهوه، بدون تاثیرگذاری بر شبکه بیت کوین عمل میکنند.
حالا برای ساخت یک کانال پرداخت، فرد پرداختکننده باید مقدار مشخصی بیت کوین را در شبکه قفل کند. پس از قفل شدن بیت کوینها نیز گیرنده میتواند مقادیر آن را به دلخواه خود اصطلاحا فاکتور یا اینوویس (Invoice) کند. حال اگر مشتری مایل به باز نگه داشتن کانال باشد، میتواند دائما به آن بیت کوین اضافه کند.
با استفاده از شبکه لایتنینگ، هر دو طرف معامله قادر به انتقال پول بین یکدیگر هستند. در این شبکه، برخی از تراکنشها در مقایسه با تراکنشهای معمولی روی بلاک چین بیت کوین، به صورت متفاوتی انجام میشوند. مثلا، تنها باز و بسته شدن کانال توسط طرفین معامله روی بلاک چین اصلی ثبت میشود.
هر دو طرف معامله به صورت نامحدود و بدون نیاز به اعلام به شبکه اصلی، قادر به انتقال وجه بین خودشان هستند. از آنجایی که تمام تراکنشهای روی بلاک چین نیازی به تایید شدن توسط تمام نودها (Node – گره) ندارند، این استراتژی هم باعث کوتاه شدن چشمگیر زمان انجام تراکنشها میشود. نودهای لایتنینگ نتورک که قادر به ارسال تراکنشها هستند، از طریق ترکیب کانالهای پرداخت انفرادی بین طرفین معامله شکل میگیرند. بنابراین، شبکه لایتنینگ خروجی تعداد زیادی از سیستمهای پرداخت متصل بههم است.
در آخر، پس از تصمیمگیری طرفین معامله به نهایی کردن تراکنش، میتوانند کانال را ببندند. در این حالت، تمام اطلاعات کانال در یک تراکنش واحد تجمیع شده و با ارسال به شبکه اصلی بیت کوین، روی آن ثبت میشود. این تجمیع از عدم ارسال تراکنشهای اسپم به شبکه به یکباره جلوگیری کرده و با سادهسازی آنها درون یک تراکنش، زمان و زحمت کمتری برای تایید آنها توسط نودها ایجاد میکند. بدون وجود کانالهای پرداخت، تراکنشهای کوچکتر بر سر راه تراکنشهای بزرگتر قرار گرفته و باعث شلوغی شبکه و افزودن بار اعتبارسنجی بیشتر برای نودها میشوند.
مثلا، فرض کنید مایک هر روز وارد یک کافیشاپ میشود و مایل به پرداخت هزینه قهوه خود با بیت کوین است. وی میتواند انجام تراکنشهای کوچک را برای هر لیوان قهوه انتخاب کند، اما بهخاطر مشکل مقیاسپذیری بیت کوین، تایید این تراکنش شاید یک ساعت طول بکشد. بنابراین، مایک برای تسریع انجام تراکنشهای کوچک خود باید کارمزدهای بسیار بالاتری بپردازد. انجام تراکنشهای کوچک توسط روشهای پرداخت سنتی مانند ویزا بهتر است، چون زیرساخت پردازش بیش از 24,000 TPS را دارد. اما در مقابل، شبکه بیت کوین قادر به پردازش 7 TPS است.
بنابراین، مایک با استفاده از شبکه لایتنینگ قادر به باز کردن یک کانال پرداخت به همراه کافیشاپ است. هر خرید قهوه درون این کانال ثبت میشود و کافیشاپ هم پول خود را دریافت میکند. این تراکنشها سریع، ارزان و حتی گاهی اوقات رایگان هستند. زمانی که بیت کوین آغازکننده کانال خرج میشود، مایک میتواند تصمیم به بستن یا شارژ مجدد کانال بگیرد. زمانی که کانال بسته شود، تمام تراکنشهای آن روی بلاک چین بیت کوین ثبت خواهند شد.
لایتنینگ نتورک یک قرارداد هوشمند را بین طرفین معامله ایجاد میکند. قوانین توافق در هنگام ساخت به کدهایی درون یک قرارداد تبدیل شده و امکان شکست آنها وجود ندارد. بنابراین زمانی که شرایط تعیینشده برآورده شود، مثلا مشتری هزینه قهوه را بپردازد، آن شرایط بدون دخالت یک شخص ثالث به صورت خودکار برآورده میشوند.
مزایای شبکه لایتنینگ بیت کوین
بهطور خلاصه، ویژگیهای مهم لایتنینگ نتورک عبارتند از:
- پرداختهای فوری: پرداختهای سریع برقآسا بدون نگرانی نسبت به زمان تایید بلاک. امنیت بدون ایجاد تراکنش برای هر پرداخت توسط قراردادهای هوشمند فراهم میشود. سرعت پرداخت بین میلیثانیه تا ثانیه است.
- مقیاسپذیری: قابلیت انجام میلیونها تا میلیاردها تراکنش در ثانیه در شبکه. ظرفیت بسیار بیشتر از روشهای پرداخت قدیمی است.
- هزینه پایین: لایتنینگ نتورک با مخابره و تسویه تراکنشها بیرون بلاک چین، کارمزدهای بسیار کم را ایجاد میکند که ظهور کاربردهایی نظیر پرداختهای خرد فوری را به همراه دارد.
- بین بلاک چینی: تبادلات فوری میان زنجیرهای میتواند بیرون از شبکه و تحت قوانین اجماع بلاک چینی ناهمگون انجام شود. تا زمانی که زنجیرهها قادر به پشتیبانی از عملکرد رمزنگاری یکسان باشند، انجام تراکنش میان بلاک چینها بدون دخالت والیان شخص ثالث امکانپذیر است.
معایب و محدودیتهای لایتنینگ نتورک
از جمله معیاب و دشواریهای کار با شبکه لایتنینگ بیت کوین، نیاز به ساخت یک کیف پول سازگار با آن است. با اینکه پیدا کردن چنین والتی آسان است، اما کاربران باید مقداری بیت کوین از یک کیف پول دیگر به آن ارسال کنند. این تراکنش اولیه کارمزد دارد، بنابراین در همین ابتدای امر مقداری بیت کوین از شما کسر خواهد شد. پس از ارسال بیت کوینها، باید آنها را برای ساخت کانال پرداخت قفل کنید.
ارسال بیت کوین بین کیف پولها کاری عذابآور و گران است که مانعی برای ورود کاربران جدید محسوب میشود. با این وجود، برخی از والتها بدون پرداخت کارمزد قادر به مدیریت هر دو نوع پرداختهای درون و برون زنجیرهای هستند.
اگر هر کدام از طرفین نیازمند خارج کردن مقداری بیت کوین از کانال باشند، باید ابتدا آن را ببندند. بنابراین خارج کردن پول از کانال و باز گذاشتن آن غیر ممکن است. حتی باز و بسته کردن کانال هم به انجام یک تراکنش اولیه به نام “Routing Fee” نیاز دارد. با اینکه باز کردن کانال از نظر مفهومی ساده است، اما تمام این پرداختهای اضافی این فرآیند را گران میکنند.
یکی از بزرگترین مشکلات لایتنینگ نتورک، اسکمهای آفلاین است. اگر یکی از طرفین معامله در حالی که طرف دیگر آفلاین است تصمیم به بستن کانال پرداخت بگیرد، نفر اول قادر به سرقت وجوه است. بنابراین زمانی که نفر دوم آنلاین میشود، دیگر کار از کار گذشته است. نفر اول نیز میتواند بدون باقی گذاشتن راهی برای تماس آفلاین بماند.
علاوه بر این، شبکه لایتنینگ بیت کوین دارای باگهایی نظیر پرداختهای گیرکرده است؛ یعنی تراکنشهای خروجی تایید نمیشوند. البته شبکه بیت کوین این نوع تراکنشها را بازگردانی میکند، اما از آنجایی که تراکنشهای معتبر اولویت بالاتری نسبت به سایر موارد دارند، ممکن است این کار روزها زمان ببرد.
نهایتا، حتی اگر لایتنینگ نتورک تمام این مشکلات را حل کند، هنوز مسئله قانونگذاری باقی مانده است. ناظران ممکن است برای اعمال قوانین از درک این شبکه عاجر باشند. حتی اگر ناظران هم این شبکه را درک کنند، ممکن است بهخاطر ناشناسی اجازه ادامه فعالیت آن را ندهند. تراکنشهای ناشناس از نقاط ضعف قانونگذاران هستند.
آموزش ساخت کیف پول و انتقال بیت کوین با شبکه لایتنینگ
برای ارسال و دریافت بیت کوین از طریق لایتنینگ نتورک، دو راه وجود دارد: 1. اجرای نود 2. ساخت کیف پول والت لایتنینگ.
در بخش قبل گفتیم که شما برای ارسال بیت کوین باید ابتدا آن را قفل کرده و فرد گیرنده یک اینوویس بسازد. اینوویس (Invoice) یک رشته حروف-عدد است که غالبا به شکل کد QR نمایش داده میشود. فرستنده نیز باید این اینوویس را با استفاده از کیف پول لایتنینگ خود اسکن کرده و با امضای دیجیتال، آن را تایید کند.
کیف پولهای مختلفی با این شبکه سازگاری دارند که بسته به محل زندگی یا سیستمعامل مورد استفاده، میتوانید از آنها استفاده کنید:
- CashApp: اپلیکیشن موبایل که فقط برای ساکنان ایالات متحده در دسترس است.
- Blue Wallet: یک سرویس امانی که نود لایتنینگ را برای شما اجرا میکند. این اپلیکیشن تنها اجازه ارسال و دریافت بیت کوین را میدهد و امکان برداشت از شبکه لایتنینگ توسط آن وجود ندارد.
- BottlePay: یک کیف پول حضانتی برای لایتنینگ نتورک.
- Muun: یک والت غیر حضانتی قدرتمند.
- BLW: یک کیف پول غیرحضانتی برای هر دوی تراکنشهای معمولی و لایتنینگ بیت کوین.
- Wallet of Satoshi: سادهترین کیف پول حضانتی اندروید و iOS موبایل لایتنینگ بیت کوین که از زبان فارسی نیز پشتیبانی میکند.
در این قسمت، نحوه استفاده از کیف پول BLW را آموزش میدهیم. ابتدا از طریق لینک مربوطه، اپلیکیشن موبایل آن را دانلود کنید. سپس مراحل زیر را انجام دهید:
- ساخت والت جدید یا بازیابی کیف پول قدیمی
- یادداشت 12 کلمه عبارت بازیابی روی یک تکه کاغذ و نگهداری امن آن
- وارد کردن مجدد کلمات به ترتیب نمایشدادهشده
- انتخاب رمز عبور برای باز کردن قفل عبارت بازیابی
- انتخاب پسورد 6 رقمی برای کیف پول
پس از طی این مراحل، والت را باز کرده و ابتدا روی گزینه “Receive” و در تب “Lightning”، روی سه نقطه گوشه راست بالای صفحه ضربه بزنید و سپس گزینه “Settings” را انتخاب کنید تا صفحه تنظیمات باز شود.
در این قسمت، ابتدا باید قابلیت لایتنینگ کیف پول BLW را فعال کنید. روی دکمه “Enable receive over Lightning” ضربه بزنید تا چراغ آن روشن شود.
بسته به ترجیج شما، امکان تغییر واحد بیت کوین به ساتوشی، بیتس و میلی بیت کوین وجود دارد.
پس از تغییر تنظیمات، برای باز کردن کانال، روی دکمه سبز رنگ گوشه راست پایین صفحه ضربه بزنید. در صفحه باز شده، امکان انتخاب کانالهای قبلی نیز وجود دارد. برای ساخت کانال، کد QR آدرس والت فرد دیگر معامله را اسکن کنید.
حال باید مقداری بیت کوین به کیف پول خود ارسال کنید. روی گزینه “Receive” ضربه زده و آدرس نمایش دادهشده را کپی یا کد QR آن را اسکن کنید.
اکنون میتوانید در کانال ساختهشده به همراه فرد دیگر، به انتقال بیت کوین بپردازید.