بزرگ ترین شهر جهان در سال 2022 در کجا قرار گرفته و چه عواملی در محاسبه و اندازهگیری وسعت و جمعیت یک شهر تعیینکننده هستند؟
طی چند قرن اخیر، شهرها به عنوان معرفی بری روش زندگی، کار و تعامل اجتماعی انسانها مطرح بودهاند. در سال 1800 میلادی، تنها 10% از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکردند. اما با گذشت زمان و از سال 2009، جمعیت شهرنشینان از روستاییان فراتر رفته و تنها در ایالات متحده، حدود 80% مردم در شهرها سکونت دارند. با تداوم نقل مکان اغلب مردم به شهرها، کلانشهرها شکل گرفته و پیوسته در حال رشد هستند. اکنون سوال این است که بزرگ ترین شهر جهان در سال 2022 کدام است؟ و دقیقا چگونه میتوان بزرگترین را تعریف و محاسبه کرد؟
دو روش اصلی برای ارزیابی وسعت یک شهر وجود دارند که عبارتند از اندازهگیری منطقه جغرافیایی یا جمعیت آن. با اینکه هر دو فاکتور میتوانند در یافتن بزرگ ترین شهر دنیا تعیینکننده باشند، اما کدامیک از آنها روش معتبرتری محسوب میشوند؟
کوین وارد، استاد جغرافیای انسانی در دانشگاه منچستر و مدیر موسسه شهری، در گفتگو با لایو ساینس گفت:
هر روش، جنبههای مختلفی از تغییر و دگرگونی شهری را به تصویر میکشند. با افزایش ساخت و ساز در برخی شهرها و افزایش تراکم، احتمالا انتظار میرود که برخی شهرها در آینده با رشد جمعیت مواجه شوند، بدون آنکه لزوما اثر فیزیکی و مساحت خود را گسترش دهند.
وارد همچنین به روش سومی اشاره کرده که شامل ارزیابی تاثیر فرهنگی یک شهر بر سایر نقاط جهان میشود. وی معتقد است که در این رابطه، میتوان ادعا کرد که پاریس، لندن یا نیویورک، بزرگ ترین شهرهای دنیا هستند که البته این نتیجه، از برداشت شخصی حاصل میشود. اندازهگیری وسعت یک شهر چندان آسان نیست، زیرا هیچ روش مدونی در سطح جهانی برای تعریف شهر، یا نقطه آغازین و پایانی آن وجود ندارد.
وارد خاطرنشان کرد:
عوامل تشکیلدهنده یک شهر، در کشورهای مختلف متفاوت هستند و مواردی نظیر جمعیت و مساحت، همیشه یک عامل ثابت در اندازهگیریها نیستند. برای مثال، شهر واتیکان که به عنوان کوچکترین کشور مستقل جهان شناخته میشود، با جمعیت 453 نفری و مساحت 500 متری خود و مساحت 0.49 کیلومتر مربع، در نوع خود بسیار کوچک است. در همین حال، در شهر نگرولمود، پایتخت جمهوری پالائو در غرب اقیانوس آرام، تنها 400 نفر سکونت دارند، اما با مساحتی بالغ بر 466 کیلومتر مربع، وسیعتر از واتیکان بوده و به عنوان کمجمعیتترین شهر پایتخت در جهان محسوب میشود.
بزرگ ترین شهر جهان در سال 2022
منابع مختلفی تصمیم گرفتهاند تا بزرگ ترین شهر جهان را از نظر مساحت شناسایی کنند و به نقل از دو وبسایت worldatlas و world population review، شهر نیویورک در صدر قرار دارد. با این حال، هر دو منبع تفاسیر متفاوتی را از وسعت شهر ارائه دادهاند. بر اساس گزارش worldatlas شهر نیویورک در مجموع وسعت 8683 متر را به خود اختصاص داده، اما دیگر منبع، یعنی world population review مساحت این شهر را 12093 کیلومتر مربع اندازهگیری کرده است. به گفته وارد، این اختلاف ناشی از عدم تعریف هنجار و درک مشخص در مورد چگونگی تعیین مرزهای یک شهر است.
با این وجود، از لحاظ جمعیت، شهر نیویورک در صدر فهرست قرار ندارد. بلکه براساس گزارش world population review این شهر، با جمعیتی بالغ بر 8.177.020 نفر در سال 2022، در حال حاضر چهل و پنجمین شهر پرجمعیت جهان بهشمار میرود. در مقام مقایسه، شهر کوالالامپور در مالزی با جمعیتی معادل 8.419.566 نفر در رتبه 44 و شهر هوانگژو چین با 8.044.878 نفر در رتبه 46 قرار گرفتهاند.
از لحاظ تعداد ساکنان شهری، توکیو، پایتخت ژاپن با اختلاف در صدر فهرست قرار دارد. این شهر با جمعیت حدودی 37.274.000، با اختلافی پنج میلیونی در مقایسه با دومین شهر پرجمعیت دنیا، یعنی دهلی هند که جمعیتی بالغ بر 32.065.760 نفر را در خود جای داده، در جایگاه اول قرار دارد.
در مقابل، منابع دیگر از نظر جمعیت شهری، به نتایج متفاوتی دست یافتهاند. بر اساس گزارش statista که یک وبسایت آلمانی در زمینه جمعآوری آمار است، توکیو در حالی به عنوان پرجمعیتترین شهر دنیا شناخته شده که آمار ساکنین آن، 39.105.000 نفر محاسبه شده است. دادههای این منبع، شهر جاکارتا در اندونزی را به عنوان دومین شهر پرجمعیت با 35.362.000 نفر رتبهبندی کرده و دهلی را با جمعیتی بالغ بر 31.870.000 در رتبه سوم قرار داده است.
در حالیکه محاسبه قطعی بزرگ ترین شهر جهان کاری دشوار است، اما بهطور کلی، تعداد فزایندهای از کلان شهرها در سطح جهانی وجود دارند که عموما به عنوان شهرهایی با جمعیت بیش از 10 میلیون نفر طبقهبندی شدهاند.
وارد در پایان افزود:
این مراکز شهری گسترده با چالشهای متعددی مواجه هستند، زیرا همچنان در حال گسترش هستند. اما از آنجاییکه طبق محاسبات، تقریبا 70% از جمعیت کنونی جهان تا سال 2050 در شهرها سکونت خواهند داشت، کلید بقای طولانی مدت بشریت هستند. در برخی از شهرها، چالش اصلی مدیریت رشد جمعیت، تداوم خواهد یافت و در برخی دیگر، این دغدغه وجود دارد که با میراثی از زیرساخت دهههای گذشته چه باید کرد. با این حال، نتیجه نهایی این است که باید دید در آینده، حل این چالش جهانی در مقیاس مدیریت شهری تا چه حد موفقیتآمیز خواهد بود.
بر اساس برآورد سازمان ملل، جهان تا سال 2030 احتمالا 43 کلانشهر خواهد داشت که در مقایسه با 31 نمونه فعلی، افزایش قابل توجهی را نشان میدهد. این سازمان همچنین پیشبینی کرده که تا سال 2028، دهلی با سبقت از توکیو، عنوان پرجمعیت ترین شهر دنیا را تصاحب کند.