در گردهمایی فعالان حوزه سلامت چه گذشت؛ از تلاش برای بقا تا سهم بازار ویزیت آنلاین در بازار سلامت ایران

گردهمایی فعالان سلامت دیجیتال سه‌شنبه 4 مرداد از ساعت 16 تا 20 با حضور فعالان این صنعت و به همت استارتاپ استودیو هلثیو برگزار شد. گردهمایی فعالان سلامت دیجیتال را با حضور سرمایه‌گذاران، کسب وکارها، رسانه ها و فعالان این حوزه برگزار شد. این رویداد که با هدف توسعه اکوسیستم سلامت دیجیتال ایران، شبکه‌سازی و اشتراک تجربه با حضور فعالان و سرمایه‌گذاران حوزه سلامت‌ دیجیتال برگزار شد توانست باخوردهای مثبتی به همراه داشته باشد.

تلاشی در راستای هم افزایی و شبکه سازی

این رویداد که با صحبت‌های امیر حسین صدقی مدیر روابط عمومی هلثیو استارت خورد و صدقی با اشاره به این موضوع که حوزه سلامت همیشه بخش مظلومی بوده که از سمت حاکمیت با چالش‌هایی در مسیر همراه شده تاکید کرد: «هدف ما دور هم آوردن فعالان این حوزه و کمک به رشد صنعت سلامت است. تلاش ما این است با تعامل بیشتر با ریگولاتوری حلقه‌ی گمشده‌ی اکوسیستم سلامت را به این زنجیره باز گردانند. تلاش ما با این گردهمایی‌ها تعامل بیشتر و بزرگ‌تر شدن حلقه‌ی ارتباطات این حوزه است.»

در ادامه‌ی گردهمایی سلامت دیجیتال آرش برجی‌خانی با ارائه توضیحاتی به عملکرد این مجموعه در سال‌های گذشته پرداخت و ادامه داد: هلثیو از سال ۹۷ آغاز به کار کرده و سه سایکل (دوره) شتابدهی داشته است. گرچه هلثیو با ایده استارت‌آپ استودیو شروع به کار کرد؛ اما کمی متفاوت‌تر از سایر شتابدهی‌هاست. چون حتی در قبل از ایده شکل‌گیری وارد می‌شود، تیم‌آپ می‌کند، ترندهارا بررسی می‌کند و هر جا که خلایی وجود داشته باشد به تکمیل این زنجیره کمک می‌کند. ما با استفاده از تجربه سال‌های گذشته متوجه شدیم سید استیج در سلامت دیجیتال جایی است که کمتر به آن توجه شده است.

به گفته برجی‌خانی هلثیو تا کنون سه سیکل را تجربه کرده است و مثل بسیاری از شتاب‌دهنده‌ها بحث سرمایه‌گذاری و بحث فاند حداقل چیزی بوده است که آن را ارائه کرده است. حالا با توجه به تجربه اندک خود در راند بعد جذب سرمایه هم وارد شده و به کمک زیرساخت مرکز علمی فناوری فضای استقرار هم در اختیار استارت‌آپ‌ها گذاشته می‌شود.

به باور برجی‌خانی پول و زیرساخت وجود دارد و نکته اصلی در بخش خروج و توسعه کسب و کار است و تمرکز هلثیو هم روی این دو بخش است. او می‌گوید هلثیو در حدود سه ونیم سال فعالیت و سه سایکل تاکنون روی ۲۰ تیم سرمایه‌گذاری کرده است.

حدود ۴۰۰  تیم درخواست جذب سرمایه داده‌اند، ۲۱۷ تیم به مرحله غربالگری اولیه رسیدند، ۱۰۸ تیم در مرحله کمیته سرمایه گذاری و ۵۳ تیم به مرحله ارزیابی موشکافانه رسیدند و در نهایت ۲۰ تیم وارد فرآیند شتابدهی و سرمایه‌گذاری هلثیو شده‌اند.

و اما شکست!

برجی‌خانی همچنین راجع به دلایل شکست استارت‌آپ‌ها هم توضیح می‌دهد و می‌گوید: دغدغه‌ها در بحث سید استیج متفاوت است. در حال حاضر ۴۳ درصد تیم‌ها رد شده‌اند و دقیقا دلیل این شکست‌ها ابتدا به خود تیم‌ها برمی‌گردد. عدم شناخت تیم‌‌ها از بیزینس که روال راه‌اندازی کسب و کار را نمی‌دانند و حتی نمی‌توانند آن را یاد بگیرند عامل اصلی رد تیم‌هاست وگرنه اگر احساس کنیم که تیم‌ها با مشاوره و منتورینگ اوکی می‌شوند در کنار آنها می‌مانیم.

بحث بعدی بحث بازار و جذابیت است. تیم‌هایی هستند که روی «های‌تک» دست می‌گذارند در صورتی که در حال حاضر مارکت چه در B2B و چه در B2C به چنین چیزی نیاز ندارد. عده‌ای هم در بحث ایده، محصول و دیولوپمنت مانده‌اند. یعنی نیاز را فهمیده‌اند اما محصول پاسخگو نیست. یک سری از تیم‌ها هم واقعا در حوزه سلامت نیستند و ما آنها را رد می‌کنیم. برخی هم با میزان سرمایه هماهنگ نیستند.

برجی‌خانی می‌گوید تا کنون ۱۰ تیم شکست (فید) خورده‌اند اما به باور برجی‌خانی ۵ تا از این تیم‌ها با افتخار شکست خورده‌اند. او در این رابطه توضیح می‌دهد: می‌گویم با افتخار چون در مارکت فید شده‌اند، درگیر تیم‌سازی و بیزینس مدل نشده‌اند و یادگیری و دانش زیادی برای کوفاندرها ایجاد شده است. اما ۵ تای دیگر در همان سایکل اولیه بوده. در حقیقت اگر در دعوای کوفاندرها یا عدم شناخت پروداکت و عدم شناخت صنعت شکست بخوریم شاید اسمش فید نباشد!

به گفته او سه تا از تیم‌ها نیز بعد از هلثیو وارد راند جذب سرمایه بعدی شدند و حداقل در فرآیند شتابدهی موفقیت‌آمیز بودند. سه تا دیگر از تیم‌ها جدا از جذب سرمایه در راند بعد خواسته یا ناخواسته از هلثیو خارج شدند. مثل هومکا، اورتینو. اورتینو یک تیم دونفره بود که الان کارخانه بزرگی در حکیمیه هستند که مجوز اروپا گرفته و اورتینو تولید می‌کنند.

از هومکا و ای آی مدیک هم الان اگزیت کرده‌ایم. چهار تیم هم الان در شتابدهی فعال هستند و سه قرارداد در حال امضاست و این مجموعه ۲۰ تیمی است که روی آن سرمایه‌گذاری کردیم.

سرمایه‌گذاران

به گفته برجی‌خانی‌ سرمایه‌گذارانی هم بوده‌اند که در راند بعدی روی تیم‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند: مثل لیان، مکس، بهمن، ستارگان، آمن، صد استارت‌آپ.

به باور او ساکسس ریت (نرخ موفقیت) استارت‌آپ‌های هلثیو با کنار گذاشتن تیم‌های فعال ۳۷ درصد، بوده است. او در شرایطی که صنعت سلامت دیجیتال در ایران را بسیار تازه‌کار می‌داند می‌گوید با توجه به جدید بودن این صنعت این عدد هم قابل توجه است.: ما خاطره رشد ۲۱ برابری در هومکا را داشته‌ایم این در ولیو است اگر بخواهیم به نرخ رشد کاربر بگوییم عدد بسیار بالاتر است. این که تیم‌های ۲ نفره ۳۵ نفره شوند در یک سال لذت‌بخش است.

پارامترهای سرمایه‌گذاری

برجی‌خانی می‌گوید: مدل نگاه ما به تیم‌ها برای سرمایه‌گذاری سه پارامتر دارد: حساسیت، اصطکاک و اینرسی و ما خود «ولیو چین» خودمان را ترسیم کرده‌ایم و آن را برای تیم‌ها نیز تشریح کرده‌ایم. حساسیت یعنی آن ایده چقدر خطر دارد و چه میزان با جان آدم‌ها به شکل مستقیم در ارتباط است. پایین بالا و متوسط. بحث اصطکاک مربوط به اصطکاک با رگولاتوری، قوانین و مجوزهاست که چقدر با صنعت سلامت درگیر می‌شود. بحث اینرسی این موضوع است که ایده چقدر با پزشکان و فعالان این حوزه مقاومت دارند.

اگر سطح اینها پایین باشد کار سرمایه‌گذاری راحت‌تر است. در هلثیو تک به تک این‌ها بررسی می‌شود. گاهی یک ایده بسیار خوب است اما مشکل رگولاتوری و مجوز نمی‌گذارد وارد آن شویم. بحث اینرسی هم در شرایطی‌ست که با خود پزشکان به چالش نخورد و بتوانیم نظر مثبت آنها را جلب کنیم.

سه حوزه فعالیت

برجی خانی می‌گوید: از سال ۹۷ با ۳ حوزه شروع کردیم، تجهیزات پزشکی، سلامت الکترونیک و بایوتکنولوژی به گفته او آنها در حوزه سلامت الکترونیک تجربه بیشتری دارند اما در تجهیزات و بایو تکنولوژی ورود سخت‌تر است و ما در این بخش نیاز به پارتنر داریم. چون مثلا در بحث تجهیزات پزشکی، شرکت‌های بسیار قدیمی هستند که کار برای ورود سخت‌تر می‌شود.

او از امکانات دیگر هلثیو، هلثی پنل و هلثی تاک را نام برد و گفت: چالش جدی عدم شناخت صنعت است و ما در هلثی پنل با سه تا چهار نفر از بزرگان این صنعت صحبت می‌کنیم و در هلثی تاک گفتگو دونفره کارآفرینان این حوزه را فراهم می‌کنیم و در هلثی هاب با افرادی که دغدغه رگولاتوری دارند و افرادی که در رگولاتوری نقش دارند صحبت می‌کنیم.

به باور برجی‌خانی حالا هلثیو اینترنشنال (بین‌المللی) فکر می‌کند و در حال گفت‌وگو با دکتر سیفی در کانادا هستند و با بیزینس‌های خوبی در حال تعاملند. او ادامه می‌دهد در حال حاضر روی سید استیج می‌کنیم و در تلاشیم سرویس‌هایی به تیم‌های شناخته شده این حوزه مثل مثل بقراط و اسنپ ارائه دهیم.

او اسکیل سرمایه‌گذاری در سید استیج را یک و نیم میلیارد اعلام کرد که در صورت کواینوست این مبلغ بیشتر هم می‌شود. او همچنین با اشاره به رشد هومکا و خلاقیت لیوم از این تیم‌ها قدردانی کرد و ارتباط خوب با بنیان‌گذاران را از عواملی که در جذب سرمایه موثرند دانست.

برجی‌خانی همچنین در اشاره به نقش هلثیو در شرایطی که منتورها سواد و دانش کافی ندارند گفت: تجربه این صنعت در ایران کم است و ما با مشکل مهاجرت نخبگان هم مواجهیم. شتاب‌دهنده باید کارآفرین باشد ما هم تجربه زیادی نداریم و فقط سه سایکل را تجربه کردیم. راه حل این است مجموعه‌های بزرگ باید سی وی داشته باشند مثل دیجی کالا دیجی نکست را آورده است.

در نهایت برجی‌خانی می‌گوید بخش هایی برای سرمایه‌گذاری جذاب هستند که به بیزینس‌ها سرویس بدهند، مثلا ورود AI در مشاوره‌های آنلاین، اکسپرینس شیرینگ، بحث فالواپ، پیشگیری، لایف استایل مهم‌ترین بخش‌های جذاب سرمایه‌گذاری هستند.

هومکا و خدماتش در مسیر توسعه سلامت دیجیتال

آخر سال ۱۳۹۸، احمد طاهرخانی و محمد عالئیزاده، ایده‌های برای کسب وکاری در حوزه ی سلامت داشتند که خدمات مراقبت در محل ارائه می‌کند و ارائه این خدمات به شکل سنتی را دگرگون می‌کند. به قصد پیاده‌سازی همین ایده بود که استارتاپ هومکا را بنیان‌گذاری کردند. هومکا ابتدا با هدف ارائه‌ی خدمات مراقبت از سالمندان، با توجه به تقاضای زیاد برای این نوع خدمات، شکل گرفت. اما با ورود کرونا به کشور، تصمیم گرفت پا به مسیر جدیدی بگذارد و بر نیاز جدید بازار، یعنی تست کرونا تمرکز کند. از این طریق هومکا با فرصتی جدید در بازار آشنا شد که نیاز به انجام خدمات آزمایش تشخیص طبی در محل بود.

با توجه به آینده‌ای که انجام خدمات سلامت در محل و به خصوص انجام خدمات آزمایش در محل دارد، هومکا تصمیم گرفت پس از پایان پاندمی کرونا انجام خدمات آزمایش خون در محل را هدف اصلی خود قرار دهد. در این راستا هومکا سعی کرد در سال ۹۹ در کنار ارائه خدمت تست کرونا، زیرساخت‌های لازم برای ارائه خدمت آزمایش در منزل را نیز فراهم کند. با تجربه‌ای که از ارائه خدمات در زمان کرونا به دست آورد، هومکا فرآیندهای خود را بهبود بخشید و کیفیت ارائه خدمات، سرعت پاسخ‌دهی و کیفیت ارسال نمونه را افزایش داد. همچنین برای افزایش دقت نتایج آزمایش‌ها، آزمایشگاه‌های معتبری را به همکاران خود اضافه کرد.

سهم ویزیت آنلاین از بازار سلامت ایران زیر یک درصد است

در پنل تجربه سرمایه‌گذاری در سلامت که در گردهمایی فعالان سلامت دیجیتالی برگزار شده بود ژوبین علاقبند مدیرعامل لیان کپیتال، سرمایه‌گذار در حوزه سلامت، با مرور بخشی از آمارهای حوزه سلامت الکترونیکی تاکید کرد هنوز اقدام جدی‌ای در این زمینه صورت نگرفته است.

علاقبند گفت: آمارهای مختلف نشان می‌دهد هر ایرانی در طول سال تقریباً هشت ویزیت پزشک انجام می‌دهد که این میزان در طول سال تقریباً به ۶۵۰ میلیون ویزیت می‌رسد. از این میزان ۴.۵ ویزیت از سوی پزشک صورت می‌گیرد و ۲.۵ ویزیت سهم آزمایشگاه است و بقیه در سایر بخش‌ها متمرکز شده‌اند. به گفته او، در ایران تقریباً روزانه یک میلیون ویزیت صورت می‌گیرد که سهم ویزیت آنلاین حدوداً زیر یک درصد است.

او به بررسی بازارهای جهانی پرداخت و گفت: بررسی بازارهای جهانی نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ سهم بازار سلامت الکترونیکی از ۱۵۷ میلیارد دلار به ۷۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید و رشدی معادل ۲۵ درصد را تجربه می‌کند.

به عقیده او هرچند سهم بازار فعلی ایران از سلامت الکترونیکی بسیار اندک است اما باید توجه داشت مسیر ایران نیز جدا از جهان نخواهد بود و هرچند کمی از جهان عقب‌تر هستیم اما همان مسیر را طی خواهیم کرد.

او سرمایه‌گذاری در این حوزه را به سرمایه‌گذاری روی آینده تشبیه کرد و گفت: از همین روست که سرمایه‌گذاری در این بخش بسیار پرریسک است. از سویی تاکید کرد که فقط روی تیم‌ها و شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که مدل برهم‌زنندگی وضع موجود را اجرا کنند.

تیم لطیف مدیرعامل هلدینگ مکس نیز در این میزگرد به بازار پرریسک سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت الکترونیکی اشاره کرد و گفت: مشکل اینجاست که تکلیف رگولاتوری در این حوزه مشخص نیست.

او به سرمایه‌گذاری مکس روی استارت‌آپ «دکتر تو» اشاره کرد و گفت: از زمان سرمایه‌گذاری روی این استارت‌آپ تاکنون میزان رجیستری روی آن پنج برابر شده است و تقریباً به بالای سه میلیون رجیستر رسیده است. او تاکید کرد: مردم هنوز سمت مشاوره آنلاین نرفته‌اند و باید به تدریج به این سمت بروند.

لطیف در واکنش به گفته علاقبند مدیرعامل لیان کپیتال در مورد سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌های برهم‌زننده گفت: توجه داشته باشیم که ما هم سرمایه‌گذار هستیم و در نهایت میزان سرمایه‌گذاری ما و نتایجش با سرمایه‌گذاری در حوزه‌های بورس و مسکن و سایر حوزه‌ها سنجیده می‌شود، از همین رو نمی‌توانیم روی خیلی از مسیرهای برهم‌زننده سرمایه‌گذاری کنیم؛ از سویی من برهم‌زنندگی را در خیلی از بخش‌های ساده‌تر هم می‌بینم. مثلاً شاید در شرایط فعلی سرمایه‌گذاری روی تشخیص بیماری از طریق AI به‌صرفه نباشد هرچند برهم‌زنندگی دارد اما شاید سرمایه‌گذاری در بخش ویزیت آ‌نلاین یا مشاوره آنلاین به‌صرفه‌تر باشد.

به عقیده او این دو بخش نیز به اندازه کافی و به اندازه بازار فعلی برهم‌زنندگی دارد. احمد طاهرخانی مدیرعامل هومکا نیز در این میزگرد با اشاره به مشکلاتی که برای کسب‌وکارهای فعال در این حوزه ایجاد شده است گفت: مشکل ما رگولاتوری است، رگولاتور با این حوزه آشنا نیست، در کسب‌وکار وقتی به مدل بهینه کسب‌وکاری می‌رسی و کار را جلو می‌بری ناگهای مقرره‌ای مقابلت قرار می‌گیرد که با کل بیزینس‌پلن کسب‌وکار نوآور متفاوت است.

به عقیده او هنوز دیدگاه سرمایه‌گذار در این حوزه سنتی است. در پایان بهزاد سیفی، بنیان‌گذار هلثیو، نیز در این میزگرد گفت: سرمایه‌گذاران در حوزه سلامت الکترونیکی باید صبور باشند، باید توجه کنیم که بازگشت سرمایه‌ در این حوزه به کندی صورت می‌گیرد، اما به عقیده من باید روی هر استارت‌آپی  که در مورد سلامت افراد دیتا جمع می‌کند سرمایه‌گذاری کنیم، چرا که در آینده آنها بازار زیادی را در دست خواهند گرفت.

دعوت ابرآروان از کسب و کارهای سلامت دیجیتال

وحید محمدی، مدیر فروش ابر آروان از دیگر سخنرانان گردهمایی فعالان سلامت دیجیتال بود. محمدی در این رویداد با اشاره به مزایای محصولات شبکه‌ توزیع محتوا، سرور ابری، فضای ابری، کانیتنر ابری و پلتفرم ویدیوی ابر آروان برای کسب‌وکارهای حوزه‌ی سلامت دیجیتال، از آن‌ها دعوت کرد از ظرفیت‌های ابر آروان برای توسعه‌ی خدمات خود استفاده کنند.

شعار اصلی لیوم دوستی، کنجکاوی و معاشرت است

در ادامه این رویداد هم اشابهر بخشایی توضیحاتی در ارتباط با لیوم ارائه کرد: لیوم سوشال مدیایی مربوط به نسل دختران Z است و پرسونای اصلی مخاطب ما دختران ۱۲ تا ۲۲ سال هستند. گرچه عموم افراد سوشال مدیا را با اینستاگرام و توییتر می‌شناسند، اما لیوم با اصول خودش کار می‌کند و به هیچ‌ عنوان کپی نیست. سعی ما این است که اصول خودمان را داشته باشیم و بر همین اساس در شبکه اجتماعی لیوم بحث فالو نداریم. در شبکه اجتماعی ما کاربران با هم در ارتباط هستند پست و کامنت و ریپلای می‌‌گذارند، اما فالو وجود ندارد و مهم‌ترین دلیل که فالو نداریم چون وقتی بحث فالو پیش می‌آید کاربران یک دیواری به دور خود می‌کشند و اجازه نمی‌دهند فرد دیگری وارد آن شود در صورتی که ما به دنبال این هستیم که کاربران با هم معاشرت کنند و شعار اصلی ما دوستی کنجکاوی و معاشرت است.