تحقیق جدید دانشمندان در مورد عوامل کنترلکننده زندگی و مرگ سلولهای فولیکول مو میتواند به افراد مبتلا به کچلی سر و همچنین بهبود زخم کمک کند.
اغلب سلولهای بدن دارای شکل و عملکرد خاصی هستند که در طول مراحل رشد جنین، ایجاد میشوند و بدون تغییر باقی خواهند ماند. به عنوان مثال، یک سلول خونی نمیتواند به سلول عصبی تبدیل شود و همچنین عکس آن نیز صادق است. با این وجود، سلولهای بنیادی میتوانند به انواع دیگری از سلولها تبدیل شوند. این سازگاری باعث میشود تا برای ترمیم بافت، اندامهای آسیب دیده یا حتی کچلی سر مفید باشند.
کیشوان وانگ، زیستشناس دانشگاه UC Riverside و یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید:
در فیلمهای علمی-تخیلی میبینیم که شخصیتها به سرعت از جراحات بهبود مییابند، در واقع باور اصلی این است که سلولهای بنبادی نیز از این امکان برخوردار هستند. تحقیقات جدید در زندگی واقعی، ما را به درک رفتار سلولهای بنیادی نزدیک میکند تا بتوانیم آن را کنترل کرده و فرآیند بهبود زخم را ارتقا دهیم.
برای نمونه، کبد و معده در پاسخ به زخمها، قادر به بازسازی خود هستند. اکنون تیم وانگ در حال مطالعه این فرآیند بر روی فولیکولهای مو هستند، زیرا این فولیکولها تنها اندامی بهشمار میروند که بهطور خودکار و و دورهای، حتی بدون وجود آسیب نیز بازسازی میشوند.
محققان به این تشخیص رسیدهاند که چگونه نوعی پروتئین به نام TGF Beta، فرآیندی را کنترل میکند که طی آن سلولهای موجود در فولیکولهای مو، از جمله سلولهای بنیادی، تقسیم میشوند و سلولهای جدیدی را تشکیل میدهند و یا برعکس، با تنظیم مرگ خود، منجر به مرگ کل فولیکولهای مو و کچلی سر میشوند.
پروتئین TGF-Beta دو نقش متضاد دارد، در حالیکه میتواند به فعال شدن برخی از سلولهای فولیکول مو برای تولید حیات جدید کمک کند، همچنین در هماهنگسازی آپوپتوز، که فرآیند مرگ یا خودکشی سلولی است، نیز نقش دارد.
مانند بسیاری از مواد شیمیایی، تفاوت اصلی در مقدار است. اگر سلول، مقدار معینی از TGF-Beta را تولید کند، تقسیم سلولی را فعال خواهد کرد. اما مصرف بیش از حد آن باعث آپوپتوز میشود.
هنوز کاملا مشخص نیست که چرا فولیکولها خودکشی میکنند. برخی فرضیهها نشان میدهند که این یک ویژگی ارثی از حیواناتی است که برای زنده ماندن در گرمای تابستان یا تلاش برای استتار، دچار ریزش خز میشوند. با اینحال، حتی زمانی که یک فولیکول مو، خود را از بین میبرد، مخزن سلولهای بنیادی به قوت خود باقی خواهد ماند.
وانگ اضافه کرد:
وقتی سلولهای بنیادی زنده مانده، سیگنال بازسازی را دریافت کنند، تقسیم میشوند و با ساختن سلولهای جدید به یک فولیکول جدید تبدیل خواهند شد.
اگر دانشمندان بتوانند روش فعالسازی تقسیم سلولی پروتئین TGF-بتا را تشخیص دهند و نحوه ارتباط این ماده شیمیایی با سایر ژنهای مهم را با دقت بیشتری تعیین کنند، احتمالا سلولهای بنیادی فولیکول مو را فعال کرده که باعث تحریک رشد مو در نتیجه پیشگیری از کچلی سر خواهد شد.
از آنجایی که بسیاری از حیوانات و انسانها، پوستی پوشیده از مو دارند، برای بهبود کامل زخمها به بازساری فولیکولهای مو نیاز دارند. توانایی کنترل دقیقتر سطوح TGF-بتا، احتمالا میتواند روزی کچلی سر و طاسی را که به عنوان مشکلی رایج، میلیونها نفر در سراسر جهان را درگیر کرده، درمان کند.
وانگ افزود:
مطالعات ما میتواند به طور بالقوه درکی بهتر از نحوه درمان افرادی که از مشکلات طاسی رنج میبرند را ارائه دهد.