هرآنچه که باید درباره فرمان برقی خودروها بدانید

فرمان برقی به عنوان یکی از آپشن‌های مهم خودرو محسوب می‌شود که می‌تواند رانندگی را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر کند؛ اما فرمان الکتریکی چیست و چه مزایا و معایبی به همراه دارد؟

امروزه بسیاری از خودروسازان محصولات خود را به همراه آپشن فرمان برقی به بازار عرضه می‌کنند تا بتوانند رضایت مشتریان را جلب کنند؛ چرا که فرمان برقی باعث آسان‌تر شدن رانندگی شده و راننده را از اعمال نیروی زیاد برای فرمان‌گیری بی‌نیاز می‌سازد. البته فرمان هیدرولیک نیز باعث راحتی رانندگی و عدم نیاز به اعمال نیروی زیاد خواهد شد، اما فرمان الکتریکی به گونه‌ای توسعه پیدا کرده تا بر خلاف فرمان هیدرولیک به موتور خودرو فشاری وارد نکند.

معرفی فرمان برقی

از لحاظ عملکرد، فرمان برقی و فرمان هیدرولیکی در یک سطح قرار دارند، اما در فرمان الکتریکی به جای سیستم هیدرولیکی، یک موتور برقی وظیفه تامین نیرو مورد نیاز برای فرمان‌گیری را بر عهده دارد. طی سال‌های اخیر بسیاری از خودروسازان آپشن فرمان الکتریکی را به محصولات خود استفاده می‌کنند. البته در ابتدا محصولات پرچمدار خودروسازان از این آپشن بهره می‌بردند، اما اکنون بسیاری از خودروها و حتی خودروهای اقتصادی نیز به این آپشن مجهز شدند.

نحوه عملکرد فرمان الکتریکی

همان‌طور که اشاره شد، سیستم کمکی فرمان برقی به یک موتور برقی مجهز شده تا نیروی لازم را برای فرمان‌گیری تامین کند. همچنین طراحان برای این سیستم یک سنسور ویژه را در نظر گرفتند که قادر به تشخیص میزان چرخش فرمان از سوی راننده بوده و بر اساس آن می‌تواند نیروی مورد نیاز برای فرمان‌گیری را از موتور برقی دریافت کند.

نحوه نصب سیستم فرمان برقی در خودروها متفاوت است؛ برای مثال در برخی از این سیستم‌ها طراحان غربیلک فرمان را به شکل مستقیم به جعبه فرمان متصل می‌کنند، اما در برخی دیگر غربیلک فرمان و جعبه فرمان به شکل غیر مستقیم به یکدیگر متصل می‌شوند. البته نوع غیر مستقیم به دلیل تنظیم دقیقی که باید انجام شود گران‌تر بوده و به همین دلیل کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین بر اساس نوع سیستم، محل نصب موتور برقی نیز متفاوت خواهد بود، اما معمولا خودروسازان موتور را یا روی ستون فرمان یا روی محور دندانه‌دار افقی جعبه فرمان نصب می‌کنند. موتور برقی نیروی دورانی را بر اساس دستوری که از قسمت کنترل‌کننده دریافت می‌کند به تولید می‌رساند و در ادامه آن را طبق محل نصب خود یا به محور دندانه‌دار افقی جعبه فرمان یا به ستون فرمان منتقل می‌کند.

مزایای فرمان برقی نسبت به فرمان هیدرولیکی

با توجه به این که فرمان الکتریکی نسبت به فرمان هیدرولیکی از مزایای بیشتری بهره می‌برد، خودروسازان نیز تصمیم گرفتند تا برای جلب رضایت مشتریان این آپشن را به محصولات خود اضافه کنند. در ادامه با چند مزیت اصلی این آپشن آشنا خواهیم شد:

امنیت خودرو افزایش پیدا می‌کند

سیستم کمکی فرمان برقی باعث حساس شدن فرمان خودرو به سرعت خواهد شد که نتیجه آن افزایش امنیت خودرو خواهد بود؛ مثلا فرمان هیدرولیک در سرعت‌های بالا نیز از نرمی زیادی برخوردار بوده و همین موضوع شرایطی را به وجود می‌آورد تا با یک اشتباه راننده قادر به کنترل خودرو نباشد.

اما در طرف مقابل فرمان الکتریکی به گونه‌ای طراحی شده تا نیروی کمکی موتور الکتریکی بر اساس سرعت خودرو اعمال شود. از این رو در سرعت‌های بالا فرمان سفت‌تر شده و در سرعت‌های پایین فرمان نرم‌تر خواهد بود.

وزن روی محور جلو کاهش پیدا می‌کند

با نصب فرمان الکتریکی، اجزای فرمان هیدرولیک از روی محور جلو حذف شده و اجزای سیستم فرمان الکتریکی که وزن کمتری دارند جایگزین آنها خواهند شد. از این رو وزن روی محور جلو کاهش پیدا خواهد کرد.

شرایط اضافه شدن امکانات رفاهی بیشتر را فراهم می‌کند

امکانات رفاهی متعددی چون حالت‌های رانندگی با فرمان سه حالته، رانندگی خودکار، نگه‌دارنده بین خطوط و اتوپارک به فرمان برقی نیاز دارند تا بتوانند کنترل فرمان را در اختیار بگیرند. از این رو فرمان الکتریکی شرایط اضافه شدن امکانات رفاهی بیشتر را فراهم خواهد کرد.

به نگهداری نیازی نخواهد بود

سیستم فرمان برقی به نگهداری نیازی نخواهد داشت؛ چرا که در این سیستم پمپ هیدرولیک و روغن هیدرولیک حذف شده و به همین دلیل مالکان با مشکلاتی چون خرابی مخزن هیدرولیک و نشتی‌های متعدد مواجه نخواهند شد.

مصرف سوخت را کاهش می‌دهد

استفاده از فرمان الکتریکی در خودروهای باعث شده تا خودرواسازان پمپ هیدرولیکی را که به موتور خودرو فشار می‌آورد را حذف کنند. از این رو کاهش فشار روی موتور باعث شده تا محصولات مجهز به فرمان الکتریکی مصرف سوخت کمتری را به همراه داشته باشند.

معایب فرمان برقی

در خودروهای سنگین کاربرد ندارد

فرمان کمکی برقی در خودروهای سنگین کارایی نخواهد داشت؛ چرا که برای تغییر موقعیت چرخ‌های خودروهای سنگین به نیروی زیادی نیاز است و همچنین موتورهای الکتریکی این سیستم توان اندکی دارند. از این رو امکان نصب چنین سیستمی روی خودروهای کار و تجاری و همچنین برخی خودروهای سواری سنگین وجود نخواهد داشت.

اگر سیستم کمکی خراب شود، فرمان به شکل کامل از کار خواهد افتاد

اگر سیستم کمکی برقی که در آن میان غربیلک و جعبه فرمان ارتباطی مستقیمی وجود نداشته باشد، خراب شود، راننده قادر به تغییر جهت چرخ‌ها نخواهد بود و همین موضوع یکی از بزرگ‌ترین معایب فرمان الکتریکی محسوب می‌شود.

حس فرمان‌گیری از بین خواهد رفت

با توجه به این که غربیلک فرمان به شکل مستقیم به رک و پینیون جعبه فرمان متصل نشده، لرزش‌های ریزی که به جعبه فرمان وارد می‌شود نیز توسط دست راننده حس نخواهد شد. هرچند این موضوع برای برخی از افراد یک مزیت محسوب می‌شود، اما برخی از رانندگان بر این باورند که حس لرزش‌های ریز جعبه فرمان باعث واقعی‌تر شدن رانندگی خواهد شد.