باستان شناسان اخیرا به مجموعهی مرموزی از ردپای باستانی ارواح» در نمکزارهای صحرای یوتا برخوردهاند. این اکتشاف به صورت تصادفی انجام شده است.
باستان شناسان آمریکایی با خوش شانسی تمام موفق شدند ردپای باستانی ارواح را در نزدیکی صحرای سالت لیک یوتا کشف کنند که میتواند به شناخت انسان باستانی، کمک شایانی کند.
این ردهای باستانیِ غیرمعمول، نام ترسناک خود را نه به این دلیل که از قلمروی ماورا هستند، بلکه به دلیل ساختار زمینی خود گرفتهاند: آنها فقط پس از بارش باران قابل مشاهده میشوند و با خیس شدن ردپاها، رنگشان تیرهتر میشود. پس از خشک شدن دوباره توسط خورشید هم دوباره ناپدید میشوند.
محققان به طور تصادفی در اوایل ماه جولای هنگام رانندگی به منطقهی باستانشناسی دیگر در پایگاه هوایی هیل در صحرای بزرگ سالت لیک یوتا، این پدیدهی غیرعادی را کشف کردند.
این تیم در ابتدا، تنها تعداد انگشت شماری ردپا پیدا کرده بود، اما یک بررسی کامل از منطقهی اطراف با استفاده از رادار نافذ زمین (GPR) حداقل 88 ردپای فردی متعلق به طیف وسیعی از بزرگسالان و کودکان را نشان داد که احتمالا جوانترین آنها حدود 5 سال سن داشت.
تکنیک GPR با شلیک امواج رادیویی به داخل زمین کار میکند که با برخورد به اجسامی که در زیر سطح پنهان هستند، بازتاب میشود.
این آثار شبح گونه توسط پای برهنهی انسان و حداقل 10 هزار سال پیش، زمانی که این منطقه هنوز تالابی وسیع بود، به جا مانده است. با این حال، محققان گمان میکنند که قدمت این ردپاها به 12 هزار سال قبل، حوالی آخرین عصر یخبندان در دوران پلیستوسن (2.6 میلیون تا 11700 سال پیش) برمیگردد.
آنیا کیترمن، مدیر منابع فرهنگی در پایگاه نیروی هوایی هیل که بر کار باستان شناسی نظارت داشت، در بیانیهای گفت: «کشف بسیاری از ردپاهای باستانی یک “اکتشاف به شدت نادر و کمیاب است. ما موفق شدیم آثاری بیشتر از حد انتظارمان پیدا کنیم.»
لازم به ذکر است که این کشف بزرگ، هنوز در هیچ مجله معتبری به چاپ نرسیده است، زیرا محققان هنوز در حال تجزیه و تحلیل ردپاها و کسب دادههای دقیقتر هستند.
بیابان بزرگ «سالت لیک» زمانی توسط دریاچهای بزرگ و نمکی، شبیه به «دریاچه نمک بزرگ» – بزرگترین دریاچهی آب شور در نیمکره غربی – پوشیده شده بود که این کویر به افتخار آن، نامگذاری شده است.
این دریاچه باستانی به دلیل تغییرات آب و هوای زمین که در پایان آخرین عصر یخبندان ایجاد شد، به آرامی خشک شد و نمکهایی که زمانی در آب حل بودند، بر جای گذاشت.
بر اساس بیانیه تیم باستان شناسی، این منطقه در طول انتقال از دریاچه به نمکزارهای خشک برای مدت کوتاهی، یک تالاب بزرگ بوده است که تا 10 هزار سال پیش توسط انسانها اشغال شده بود.
به گفته محققان، در طول این مدت، شرایط برای ایجاد ردپای باستانی ارواح ایده آل بود. دارون دوک، محقق ارشد تیم باستان شناسی یوتا ادامه میدهد:
به نظر میرسد که مردم در آبهای کم عمق راه میرفتند و شنوماسه به سرعت در جای پایشان پر میشد؛ همان چیزی که ممکن است امروزه در ساحل دریا تجربه کنیم. اما در زیر ماسه، لایهای از گِل وجود داشت که پس از پر شدن، ردپا را دست نخورده نگه میداشت.
دوک اضافه کرد که ردپاها از آن زمان با خشک شدن تالابها، پر از نمک شدهاند و این موضوع باعث میشود که تشخیص آنها در حالت خشک غیرممکن باشد و به نوعی در محیط اطراف استتار پیدا کنند.
به طور معمول در هنگام بارندگی، آب به سرعت در اعماق رسوبات اطراف نفوذ میکند؛ به این معنی که عناصر به سرعت به رنگ عادی خود باز میگردند. اما وقتی باران بر روی ردپاهای گل آلودِ پنهان میبارد، آب به دام میافتد و تکههایی از رسوبات تیره و مرطوب ایجاد میشود که به راحتی از محیط اطراف خود متمایز میشوند.
کمتر از یک مایل (1.6 کیلومتر) دورتر از محل کشف اولین ردپای باستانی ارواح، یک اردوگاه شکار – جمعآوری آذوقه کشف شده که قدمت آن به 12 هزار سال پیش میرسد. جایی که احتمالا انسانهایی که این ردپاها را به جا گذاشتهاند، در آنجا زندگی میکردند.
یافتههای باستان شناسی در این مکان شامل یک شومینه باستانی، ابزار سنگی مورد استفاده برای پخت و پز، بیش از 2000 استخوان حیوان و دانههای تنباکوی زغالی میشود که اولین شواهد استفاده از تنباکو در انسان است.
محققان چند ردپای باستانی ارواح را برای تعیین سن دقیق آنها جمع آوری کردهاند. باستان شناسان آمریکایی امیدوارند با استفاده از تکنیک «تاریخنگاری رادیو کربن» بتوانند قطعات کوچکی از مواد آلیِ به دام افتاده درون رسوبات را آنالیز کنند.
این منطقه، نقطهای کلیدی و مهم برای کشف ردپای انسان باستانی است. در سپتامبر 2021، مطالعهای نشان داد که 60 ردپای انسان در پارک ملی وایت سندز در نیومکزیکو وجود دارد که مربوط به 21 تا 23 هزار سال پیش است و آنها را به قدیمیترین «شواهد عینی» از وجود انسان در قاره آمریکا تبدیل میکند. این ردپاها نیز با استفاده از فناوری GPR کشف شده بودند.
توماس اوربان، باستان شناس دانشگاه کرنل که تکنیک بررسی GPR را در وایت سندز و اخیرا در صحرای یوتا بکار گرفته است، میگوید: «ما مدتها کنجکاو بودیم که آیا مکانهای دیگری مانند وایت سندز وجود دارد و آیا GPR برای تصویربرداری از ردپاها در مکانهای دیگر هم موثر است یا خیر. جواب هر دو سوال مثبت هست».
محققان میگویند که این نوع اکتشافات، مهم هستند زیرا شواهد مستقیمی از سکونت انسان در این منطقه را نشان میدهند و بسیار دقیقتر و عینیتر از سایر اکتشافات باستان شناسی مشابه هستند.
دوک در انتها عنوان کرد: «با دیدن ردپای انسان باستانی، ارتباط عاطفی عمیقی بینمان به وجود میآید. دیدن نیاکانمان از گذشتههای دور، بسیار خاص و تاثیرگذار است؛ به خصوص با توجه به تفاوتهایشان با انسان امروزی».