گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
وضعیت اینترنت در حال حاضر به شدت افتضاح شده است. در این مطلب به بررسی گزارش ابرآروان از وضعیت اینترنت ایران می پردازیم.
در سال گذشته و طی ماه‌های اخیر وضعیت اینترنت ایران به شدت دچار نوسان بوده و صدای کاربران فضای مجازی را درآورده است. سامانه رادار ابرآروان به تازگی گزارشی منتشر کرده که جزئیات دقیق قطعی‌ها، اختلالات و همچنین قطعی‌های جزئی را در بردارد.
بر اساس آنچه این سامانه راداری اعلام کرده در سال گذشته شاهد قطعی 4 ساعت و 48 دقیقه ای اینترنت بوده‌ایم. همچنین 8 ساعت و 34 دقیقه از سال 1400 صرف اختلال‌های پراکنده و 2 ساعت و 20 دقیقه اختلال همزمان و جمعا 4096 ساعت مربوط به اختلال‌های جزئی بوده است.
گزارش ابرآروان از وضعیت اینترنت ایران
متاسفانه باید اعلام کنیم که در سال 1400 دیتاسنترهای داخلی با اختلال‌های زیادی روبه‌رو شده و تقریباً نیمی از سال را با اختلال سر کرده‌اند. سامانه راداری ابرآروان به طور لحظه‌ای سایت‌های داخلی و بین‌المللی را رصد و پایش می‌کند تا اطلاعات دقیق و کاملی را گزارش کند.
بر اساس آنچه این سامانه راداری گفته، 89 درصد از اختلالات اینترنت دیتاسنترها مربوط به سایت‌های بین المللی بوده و در کنار آن 67 درصد از اختلالات به اینستاگرام باز می‌گردد. اگر دقیق‌تر ملاحظه کنید متوجه خواهید شد که اینستاگرام دو برابر بیشتر از 8 سایت دیگر با اختلال اینترنت دست و پنجه نرم کرده است.
شفافیت با سامانه راداری ابرآروان
در سال 1398 ابرآروان تصمیم گرفت برای این که شفافیت در حوزه اینترنت بیشتر شود و اطلاعات با سرعت بیشتر و آزادانه به گردش درآید، سامانه راداری خود را برای اطلاع‌رسانی در مورد اختلالات دیتاسنترهای داخلی راه‌اندازی کند. در سال 1400 این سامانه 9 تا از وبسایت‌های داخلی را پایش می‌کرد تا اطلاعات آنها را جمع‌بندی کند.
در سال جاری خوشبختانه ابرآروان قدرتمندتر و کامل‌تر از قبل شده و حالا وظایف زیادی را بر عهده دارد که عبارتند از: گزارش در مورد وضعیت اینترنت دیتاسنترهای بین المللی، گزارش محبوب‌ترین سیستم عامل‌ها، مرورگرها و دستگاه‌ها، نسبت ترافیک موبایل و دسکتاپ و نسبت ترافیک انسان و ربات.
نکته جالب و مهم درباره ابرآروان این است که حدود 40 پاپ سایت در 40 شهر، 30 کشور و 6 قاره دارد و همین مجموعه امکانات کامل به آن اختیار عمل می‌دهد تا بتواند به عنوان یک مجموعه مستقل و به صورت لحظه‌ای وضعیت ارتباطات اینترنتی را در دیتاسنترهای ایرانی و جهانی گزارش دهد.
در حال حاضر برای این که سامانه ابرآروان بتواند اختلالات اینترنتی در ایران را مشاهده کند، 8 وبسایت برتر و پربازدید را انتخاب کرده و پایش می‌کند. این سایت‌ها عبارتند از: دیجی کالا، آپارات، گنجور، ویکی پدیا، اینستاگرام، گوگل، گیت هاب و توییچ. در راداری که ابرآروان در اختیار دارد، اختلالاتی که رخ می‌دهد به شکل خطوط رنگی نمایش داده می‌شوند. از تراکم این خطوط رنگی می‌توان وضعیت اینترنت ایران و جهان را فهمید و به مقایسه آنها پرداخت. به طور کلی مفهوم این خطوط به شرح ذیل هستند:
- تراکم بالای خطوط: اختلال زیاد در یک بازه زمانی
- تراکم کم خطوط: اختلال اندک در یک بازه زمانی
- تراکم بسیار کم خطوط: بدون اختلال در بازه زمانی
لازم به ذکر است که وظیفه سامانه رادار ابرآروان این است که به ما درباره در دسترس بودن یا نبودن یک وبسایت اطلاع دهد و این وظیفه نیز تنها در دیتاسنترهایی است که ابرآروان در آنها پاپ سایت دارد. بنابراین نمی‌توان از خروجی این سامانه به وضعیت اینترنت خانگی پی برد. از طرف دیگر متاسفانه این سامانه راداری قادر به نمایش رادار Latency و ترافیک شبکه نیست.
اختلال ارتباط دیتاسنترها در سال 1400
همان‌طور که گفتیم رادار ابرآروان برای این که بتواند گزارشی جامع درباره وضعیت ارتباطات اینترنتی ارائه دهد، وبسایت‌های ایرانی و خارجی را به صورت مداوم و لحظه‌ای پایش می‌کند. برخی از این سایت‌ها عبارتند از: دیجی کالا، ورزش سه، آپارات، شاپرک، گوگل، گیت هاب، ویکی پدیا، اینستاگرام و کلاب هاوس.
بنا بر گزارش دیتاسنتر ابرآروان در سال گذشته شاهد 288 دقیقه قطعی کامل بوده‌ایم که معادل 4 ساعت و 48 دقیقه می‌شود. منظور از قطعی کامل حالتی است که در آن حداقل 4 سایت به طور همزمان در سه دیتاسنتر برای حداقل یک دقیقه با خطا در اتصال روبه‌رو باشند.
علاوه بر قطعی کامل در اینترنت کشور می‌توان از اختلالات پراکنده و مقطعی نیز یاد کرد. در حالت اختلال پراکنده برای 5 دقیقه دسترسی به حداقل دو سایت با مشکل مواجه خواهد شد. بنابراین همان‌طور که پیش‌تر گفتیم در سال 1400 حدود 514 دقیقه اختلال پراکنده در دیتاسنترهای مختلف دیده شده است.
نوع دیگر اختلال، به طور همزمان است و حالتی محسوب می‌شود که در آن به طور همزمان و برای 5 دقیقه حداقل در 3 دیتاسنتر، دسترسی به 2 وبسایت با اخطار مواجه شود. سال گذشته جمعاً شاهد 140 دقیقه اختلال همزمان بوده‌ایم. و آخرین نوع اختلال که بسیار سختگیرانه به حساب می‌آید، مربوط به اختلالات جزئی است. در این حالت اگر حداقل یک وبسایت برای 5 دقیقه از دسترس خارج شود، اختلال محرز شده است. بنابراین سال گذشته در ایران 245 هزار و 808 دقیقه اختلال جزئی در دیتاسنترها مشاهده شده است.
بالاترین میزان اختلال در اینستاگرام
گفتیم که سامانه راداری ابرآروان به طور لحظه‌ای اطلاعات 9 وبسایت معتبر و پربازدید را پایش می‌کند و جالب اینجاست که نتیجه این رصدهای لحظه‌ای نشان می‌دهد که 67 درصد از اختلالات این 9 سایت مربوط به اینستاگرام است. بعد از اینستاگرام کلاب هاوس با 10 درصد و پس از آن گیت هاب با 9 درصد اختلال مواجه بوده‌اند.
همان‌طور که ملاحظه کردید از میان سه وبسایتی که در جایگاه یک تا سه بودند، هر سه جزو سایت‌های خارجی‌اند. بیشترین میزان اختلال در یک وبسایت ایرانی متعلق به دیجی کالا بوده که 5 درصد ارزیابی شده است. پس از دیجی کالا، آپارات و ورزش سه به ترتیب با 3 و 2 درصد اختلال در رتبه‌های بعدی بوده‌اند. در سال 1400 میزان اختلال در گوگل نزدیک به 2 درصد بوده و ویکی پدیا نیز با 1 درصد اختلال مواجه شده است. کمترین میزان اختلال نیز مربوط به سایت شاپرک بوده است.
دیدیم که در میان 9 سایتی که سامانه راداری ابرآروان پایش کرده، 89 درصد از اختلالات مربوط به سایت‌های خارجی بوده است. همچنین 11 درصد باقی مانده مربوط به وبسایت‌های ایرانی نظیر شاپرک، دیجی کالا و آپارات بوده که درصد کمتری نسبت به رقبای خارجی مشابه است. گیت هاب یکی از سایت‌های مطرح حوزه برنامه نویسی است که متاسفانه با 9 درصد اختلال در یک سال اخیر مواجه شده است.
اختلالات 25 برابری اینترنت ایران نسبت به جهان
تا اینجا هر آمار و اطلاعاتی که منتشر شده بود، مربوط به سال 1400 می‌شد و هم‌اکنون می‌خواهیم نتیجه پایش اطلاعات اینترنت دیتاسنترهای خارجی در سال 1401 را شرح دهیم. در حال حاضر حدود 10 کشور دنیا به سامانه ابرآروان افزوده شده‌اند و حالا می‌توان گفت پایش رادار ابرآروان با 5 سایت خارجی و 3 سایت ایرانی انجام می‌شود.
بر اساس آنچه در اردیبهشت 1401 رادار ابرآروان منتشر کرده، سایت‌های ایرانی در سال جاری حدود 25 برابر بیشتر از سایت‌های بین المللی دچار اختلال شده‌اند. از طرف دیگر پایش دیتاسنترهای داخلی و خارجی از نظر حجم ترافیک نشان می‌دهد که اختلالات اینترنتی ایران نزدیک به 87 درصد و اختلال اینترنت در سایت‌های خارجی حدود 13 درصد بوده است.
