آژانس فضایی روسیه اعلام کرد که برنامه خروج روس ها از ایستگاه فضایی بین المللی دیرتر از آنچه در سال 2024 عنوان شده بود، اتفاق میافتد.
رئیس جدید آژانس فضایی روسیه، یوری بوریسوف، در بیانیهای توضیح داد که این کشور قصد دارد از سال 2024 از برنامه ایستگاه فضایی بینالمللی خارج شود. البته این بدان معنا نیست که روسیه در موعد اعلام شده ایستگاه فضایی بینالمللی را ترک خواهد کرد. بوریسوف در مصاحبه خود تصریح کرد:
زمانی که به عنوان خروج در نظر گرفتهایم نه در سال 2024، بلکه بعد از آن انجام میشود.
بوریسوف همچنین استراتژی پایه اتخاذ شده توسط Roscosmos (سازمان فضایی فدرال روسیه) برای خروجی از پروژه ایستگاه فضایی بینالمللی را نیز تشریح کرده است. وی همچنین در مورد تصمیم روسکوسموس برای اجرای طرح تعیین شده مطابق با تواقفات بینالمللی توضیحاتی را ارائه داد. بوریسوف در این باره گفت:
رویه خروج روسکوسموس از پروژه ISS به وضوح تعریف و مشخص شده است. ما باید یک سال قبل از خروج، شرکای خود را نسبت به تصمیم خود باخبر کنیم. ما هنوز ناسا را مطلع نکردهایم و در حال حاضر نیز نیازی به انجام آن نیست، تنها چیزی که اعلام کردهایم این است که در سال 2024، روند خروج را آغاز خواهیم کرد که ممکن است تا دو سال طول بکشد. این اطلاعیه احتمالا در سال 2024 یا 2025 ارائه خواهد شد.
روسکوسموس امیدوار به ادامه همکاری با ایستگاه فضایی بین المللی
اظهارات بوریسوف چندان جدید نیست و جای شگفتی ندارد. گزارشها حاکی از آن هستند که مقامات روسکوسموس هفته گذشته به ناسا گفتهاند که آژانس فضایی روسیه همچنان امیدوار است که در این مدت به همکاری مشترک در پروژه ایستگاه فضایی بینالمللی ادامه دهد. بر اساس گزارشها، در حالت ایدهآل، تا زمانی که روس ها ایستگاه فضایی خود را در سال 2028 راهاندازی کنند، این همکاری ادامه خواهد داشت.
بوریسوف با استناد به نظرات معتبر بسیاری از کارشناسان و پیشبینی آمادهسازی ایستگاه فضایی بینالمللی تا سال 2024 گفت:
حدود دو سال پیش، ما به طور جدی برنامه پیگیری (پرواز فضایی انسانی) و توسعه ایستگاه فضایی مداری خود را آغاز کردیم.
او همچنین در مورد احتمال خرابیهای آبشاری توضیح داده که بر مبنای اظهارات قبلی او در مورد خروج از ایستگاه فضایی بینالمللی در سال 2024 عنوان شده بود.
بوریسوف در ادامه افزود:
زمانیکه فضانوردان ما و آمریکا، صرف جستجو و رفع نقایص احتمالی میکنند، از تمام محدودیتهای منطقی فراتر میروند و این بهای پرداختی تحقیقات علمی است.
در واقع، ناسا نیز در حال بررسی طرحهایی برای توسعه یک ایستگاه فضایی در مدار پایین زمین پس از به پایان رسیدن ایستگاه فضایی بینالمللی است. برای مثال، ناسا برای ساخت ایستگاههای فضایی تجاری به چندین شرکت، بودجه ارائه کرده است. در حالی که ایستگاه فضایی بینالمللی تا سال 2024 به طور رسمی به فعالیت خود ادامه خواهد داد، ناسا امیدوار است که این برنامه تا سال 2030 تمدید شود.
در این میان، بوریسوف معتقد است که تا سال 2030، مزایای بهرهبرداری از پروژه ایستگاه فضایی بینالمللی به تدریج کاهش خواهد یافت.
روسیه در تمدید برنامه ایستگاه فضایی بین المللی تا سال 2030 نقش ناچیزی دارد
بوریسوف همچنین در ادامه گفته که از آنجا که بسیاری از ماژولهای آمریکایی در ایستگاههای فضایی بینالمللی جدیدتر از نمونههای روسی هستند، ماژولهای این کشور نقش علمی چندانی در گسترش عملیات تا سال 2030 ایفا نخواهد کرد.
وی افزود:
بیشتر طرحهای عملیاتی در شیب مداری 61.5 درجه، بهویژه آزمایشهای مختلف در ایستگاه فضایی بینالمللی تکمیل شده است. از نقطه نظر علمی، تمدید این فرآیند تا سال 2030 هیچ مزیت دیگری نخواهد داشت و تنها سرمایهگذاری بیش از اندازه برای فعال نگه داشتن ماژولهای روسی و مشارکت در برخی از پروژهها را به دنبال دارد.
خروج زودهنگام روسیه از برنامه ایستگاه فضایی بین المللی ممکن است تمدید این پروژه تا سال 2030 را با مشکلاتی مواجه کند. ناسا اخیرا از فضاپیمای باری “Cygnus” برای انجام آزمایشهایی جهت تصحیح ارتفاع عملیاتی ایستگاه فضایی استفاده کرده است. با این وجود، تاکنون این وظیفه به عهده فضاپیماهای روسی سایوز و پراگرس بوده تا اصلاحات مداری ایستگاه فضایی بین المللی را انجام دهند.
در گزارشی که توسط تیم مهندسان ناسا و روسکوسموس در سال جاری منتشر شده، یک طرح جمعی تشریح شده است. برنامه این است که سه کشتی باری روسی پراگرس، ایستگاه فضایی بین المللی را به صورت کنترل شده از مدار خارج کنند. با این حال، مشخص نیست که آیا فضاپیمای Cygnus ناسا نیز این وظیفه را عهدهدار خواهد شد یا خیر.
بوریسوف در ادامه گفت:
بر اساس دیدگاه همکاران و کارشناسان غربی، این امر بدون مشارکت روسیه غیرممکن است.
بر اساس گفتههای بوریسوف، در حال حاضر همکاری با ایستگاه بین المللی در اولویت کاری او است. رئیس جدید روسکوسموس همچنین گفت:
پروژه ISS درک علمی ما را از جهان و کره زمین غنی کرده است. این امر به نوبه خود بینشهای جدیدی را به همکاران ما طی این فرآیند ارائه میدهد و به اتحاد بشریت کمک خواهد کرد.
عقب افتادن روسکوسموس از دیگر آژانسهای فضایی ملی
از صحبتهای بوریسوف میتوان اینطور برداشت کرد که روسکوسموس از دیگر آژانسهای فضایی ملی عقب افتاده است. وی در این باره گفت:
اگر وضعیت کنونی توسعه شبکههای ماهوارهای را با بازیگران اصلی این حوزه مقایسه کنیم، آنها در این زمینه از ما پیشی گرفتهاند.
بوریسوف اضافه کرد که توسعه روسکوسموس به اقتصاد روسیه بستگی خواهد داشت. او همچنین ادعا کرده که قصد وی بازسازی بنیادی Roscosmos است و از ایجاد تغییراتی در فرآیندهای اصلی چرخه فناوری، مانند توسعه، تولید و آزمایش خبر داد.
پس از آغاز درگیری روسیه و اوکراین، تنشها در بخشهای مختلف جهان افزایش یافت. در این بین، روسیه با تحریمها و محدودیتهای متعددی از سوی ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی مواجه شده است.
با این حال، به دلیل نقش مهم روسیه در ایستگاه فضایی بین المللی، ایالات متحده قادر به اعمال ممنوعیت در این حوزه نبوده است. در حالی که همکاریهای تجاری آمریکا و روسیه در حال حاضر متوقف شده، اما برنامه ISS به همکاری خود با روسیه ادامه میدهد. البته باید در نظر داشت که با خروج روسیه از این ایستگاه، یک تغییر اساسی و مهم در پروژه مذکور رخ خواهد داد. اما در این حین، ایالات متحده تمام تلاش خود را میکند که حداقل تا سال 2030، ایستگاه فضایی بین المللی را فعال نگه دارد.