سیمان و بتن از عناصر اصلی ساخت و ساز هستند. اخیرا نوعی بتن لاستیکی توسعه داده شده که نسبت به نمونههای سنتی ارزانتر و سبکتر است.
استحکام سیمان آن را به یکی از مصالح اصلی در ساخت و ساز تبدیل کرده است؛ اما مهندسان موسسه فناوری Royal Melbourne در استرالیا سرانجام راهی برای تولید نوعی بتن لاستیکی پیدا کردهاند که هزینه کمتری دارد و خروجی بادوام تری را ارائه میدهد. آنها در این روش از برخی مواد بازیافتی استفاده میکنند.
نحوه ساخت بتن لاستیکی
برای ساخت بتن از یک دستورالعمل نسبتا ساده استفاده میشود. یک عامل اتصال به نام سیمان پرتلند که معمولا حالت خمیری دارد را با آب و ترکیبات دیگر مخلوط میکنند. ترکیبات اشاره شده ماسه، سنگ و شن هستند.
تغییر در مقدار هر کدام از این ترکیبات نوع و خاصیت بتن را تغییر میدهد و بسته به نیاز میتوان آن را مستحکمتر یا سبکتر ساخت. اما برخی مواد موجود در این ترکیب مانند سنگهای بزرگتر و شن میتواند قیمت آن را افزایش دهد. قیمت نهایی در بخشهایی از دنیا که این ترکیبات به راحتی در دسترس نیستند، بیشتر افزایش مییابد.
یکی از راهها برای کاهش هزینه ساخت بتن، جایگزین کردن سنگدانهها با مواد دیگر مثل لاستیک های مستعمل است. در این روش لاستیک های دست دوم ماشین را به قطعات ریز خرد میکنند. در این ایده میتوان با یک تیر دو نشان زد. چرا که با ساخت بتن لاستیکی میتوان به صورت هوشمندانه از میلیونها لاستیک فرسوده که هرساله بیرون انداخته میشود، استفاده کرد.
البته تا به امروز مهندسان با استفاده از ترکیبی از سنگ و لاستیک تنها موفق به ایجاد بتنی شده بودند که استانداردهای مقاومتی لازم را داشته باشد.
همانطور که اخیرا در مقاله تحقیقاتی مهندسان دانشگاه RMIT آمده، مشکل اینجاست که بتن ساخته شده با لاستیک منافذ بسیاری دارد. در طول فرایند ترکیب اولیه، آب منافذ موجود در لاستیک را پر میکند؛ اما زمانی که در نهایت خشک و آب آن تبخیر میشود، فضای خالی و شکافهای بیشماری بین لاستیک و سیمان اطراف آن باقی میماند که باعث تضعیف پیوند و کاهش استحکام و کیفیت بتن میشود.
برای رفع این مشکل باید مواد را وقتی که هنوز خیس هستند در قالبهای فولادی ریخت و تحت فشار زیاد قرار داد تا تمام منافذ لاستیک از بین برود. بتن حاصل پس از خشک شدن، پیوند بسیار قویتری بین سیمان سخت شده و ذرات لاستیک ایجاد میکند که باعث افزایش ۹۷ درصدی مقاومت فشاری و افزایش ۲۰ درصدی مقاومت کششی میشود.
این دستاورد بسیار بزرگی در صنعت ساخت و ساز محسوب میشود. با وجود این، هنوز نمیتوان با اطمینان کامل از بتن لاستیکی در ساخت و ساز استفاده کرد. در حال حاضر نیز محققان به دنبال راههایی برای افزایش استحکام حداکثری آن هستند.
با اینکه این رویکرد جدید ممکن است هزینههای تولید را افزایش دهد، اما در درازمدت ثابت میشود که جایگزین مقرونبهصرفهتری برای بتن های سنتی است. بتن لاستیکی علاوه بر اینکه از مواد اولیه ارزانتر تولید میشود، سبکتر نیز هست که باعث میشود حمل و نقل آن آسانتر و ارزانتر باشد.