پس از مدتها تحقیق و بررسی، دانشمندان بالاخره اولین گیاهی که قرار است در خاک مریخ کاشته شود را انتخاب کردند. اما این گیاه چیست؟
دانشمندان به دنبال کشف راهی هستند تا هنگامی که توانستند بر همه چالشهای مربوط به حیات در مریخ غلبه کنند، راههای چگونگی ایجاد یک زندگی پایدار در آنجا را بیابند. به عقیده آنها، رشد و کشت محصولات و خوراکیها بخش عمدهای از این راهها خواهد بود.
احتمالا شما هم فیلم مریخی را دیدهاید که مت دامون شخصیت اصلی این فیلم چگونه توانست بر روی سیاره مریخ یک محصول کشاورزی بکارد. بنابراین چشمانداز سیاره سرخ در تئوری میتواند باعث رشد محصولات زراعی شود. در واقع این احتمالی است که توسط آزمایشهای ناسا پشتیبانی میشود. اما نکته قابل توجه اینجاست که این امر چندان ساده نخواهد بود!
کاشت گیاه در مریخ ممکن میشود
شن و غبار موجود در سیاره مریخ نه تنها فاقد مواد آلی و میکروبهای مفید است، بلکه مملو از نمک ها و مواد معدنی است که باعث میشود بیشتر گیاهان برای بقا با مشکل مواجه شوند. اما بهتازگی، یک مطالعه جدید دریچهای را برای پیشرفت در عرصه کاشت محصولات باز کرده است. طبق شواهد موجود در این مطالعه، محققان تعیین کردهاند که گیاه یونجه تنها گیاهی است که میتواند در خاک آتشفشانی سختی مانند خاکی که مریخ را میپوشاند، زنده بماند و سپس به عنوان کود برای رشد مواد غذایی مانند شلغم، تربچه و کاهو استفاده شود.
محققان در مقالهای که اخیراً منتشر شده اعلام کردهاند:
محتوای کم مواد مغذی خاک مریخ و شوری زیاد آب، آب و خاک مریخ را برای استفاده مستقیم برای تکثیر محصولات غذایی در مریخ نامناسب کرده است. بنابراین، توسعه استراتژیهایی برای افزایش محتوای مواد مغذی در خاک مریخ و نمک زدایی آب شور برای ماموریتهای طولانی مدت، ضروری است.
بهعلاوه، تحقیقات قبلی نشان داده است که گیاهان در حال رشد در سطح مریخ بدون افزودن مواد مغذی اضافی به خاک یا سنگلیت هستند که در آن قرار میگیرند. اینجاست که یونجه نقش مهمی را ایفا میکند.
یافتن یک گیاه مطابق با شرایط خاکی در مریخ مشکل است، اما محققان قبل از آزمایش دانههای مختلف در آن، بهترین گیاهان احتمالی را که میتوانستند جمعآوری کردند. آنها با انجام آزمایشات متعدد دریافتند که یونجه میتواند به همان اندازه که در خاک زمین رشد میکند، بدون کود اضافی در مریخ نیز رشد کند.
این آزمایشات با استفاده از نمونههای خاک موجود در مریخ و نمونههای مشابه بر روی زمین انجام شد. طی این آزمایش، دانشمندان توانستند گیاه یونجه را کشت کنند و سپس آن را به خاک مورد نظر افزودند. آنها با اینکار توانستند به نوعی کود برسند که در آن میتوان گیاهان خوراکی مانند شلغم، تربچه و کاهو (که به طور معمول کاشت سادهای دارند و به آب زیادی نیاز ندارند) را پرورش داد.
با وجود این موفقیت دانشمندان، هنوز یک مشکل مهم وجود دارد؛ آب شیرین برای رشد این محصولات ضروری است. بر اساس آزمایشهای بیشتر، تیم فکر میکند آب شور موجود در مریخ را میتوان با نوعی باکتری دریایی تصفیه کرد و سپس از طریق سنگهای آتشفشانی فیلتر کرد تا آب شیرین مورد نیاز برای رشد محصولات تولید شود.
محققان در مورد این تحقیقات مینویسند:
این نخستین بار است که ما استفاده تلفیقی از کود زیستی و میکروب را برای تصفیه موثر خاک سنگلیت بازالتی و شبیهسازهای آب شور برای منابع مناسبی که رشد گیاه را حفظ میکنند را گزارش میکنیم.
هنوز سوالات زیادی وجود دارد که باید به آنها پاسخ داد، از جمله اینکه تا چه حد میتوانیم شرایط خاک مریخ را بر روی کره زمین شبیهسازی کنیم. این احتمال وجود دارد که وقتی بالاخره به سیاره سرخ رسیدیم، سطح خاکی دقیقاً آنطور که تصور میکردیم نباشد. علاوه بر این خاک شبیهسازی شده برخی از نمکهای پرکلرات سمی را نیز از دست داده بود که باید به نحوی توسط آب شیرینشده از خاک مریخ شسته شود.
بیشتر بخوانید: محققان در یک قدمی تولید اکسیژن در مریخ
با این حال، آزمایشهای صورت گرفته در این مطالعه، به دانشمندان و فضانوردان گزینههای امیدوارکنندهتری برای کاوش میدهد. رویکردهایی که محققان توصیف کردهاند برای بهکارگیری در عملیات کارآمد هستند. رشد یونجه در مریخ برای استفاده به عنوان کود مطمئناً هزینه کمتری نسبت به حمل یخچالهای عظیم حاوی مواد غذایی در طول میلیونها کیلومتر به سیاره سرخ خواهد داشت. همچنین باید توجه داشت که این تنها منبع مواد مغذی نیست که ما میتوانیم دور از زمین و در سیاره مریخ تولید کنیم.
محققان در مورد این موضوع میگویند:
این مطالعه نشان میدهد که برای اهداف بلندمدت، میتوان منابع آب و خاک را برای کشاورزی در مریخ و حفظ مأموریتهای انسانی و سکونتگاههای دائمی تصفیه کرد.