مریخ نشین اینسایت ناسا در پیامی ناامید کننده اعلام کرد که نمیتواند در سطح مریخ آب پیدا کند. آيا دیگر هیچ امیدی به یافتن آب در مریخ وجود ندارد؟
وقتی صحبت از ماموریتهای فضایی میشود، همیشه اتفاقات طبق پیشبینیها رخ نميدهند. گاهی اوقات درست زمانی که دانشمندان فکر میکنند که به کشف قابل توجهی دست یافتهاند و قرار است درهای جدیدی به روی انسان باز شود، همهچیز خراب میشود. جدیدترین پیام دریافت شده از مریخ نشین اینسایت ناسا نیز دقیقا نشان دهنده همین وضعیت است.
پیام مریخ نشین اینسایت ناسا باورها در مورد مریخ را دگرگون کرد
اما زیبایی علم در این است که با به دست آوردن دادههای جدید میتواند اشتباهات گذشته را اصلاح کرد. به نظر میرسد افرادی که مسئول برنامهریزی ماموریتهای آینده مریخ هستند، باید چنین اصلاحاتی در برنامههای خود انجام دهند؛ زیرا دادههای جدیدی درمورد دسترسی به آب در این سیاره سرخ به دست آمده است. در واقع آنقدر که در ابتدا تصور میشد در مریخ آب وجود ندارد. ارزیابی مریخ نشین اینسایت ناسا حداقل درمورد اطراف استوا یکی جایی که فرود آمده است، صحت دارد.
این یافته اولیه یک مطالعه جدید است که توسط تیمی در موسسه اقیانوس نگاری Scripps منتشر شده است. آنها متوجه شدند که مریخ نشین ناسا که در سال ۲۰۱۸ روی سیاره سرخ فرود آمد، هیچ آبی (یا حداقل آب بسیار کمی) در عمق ۳۰۰ متری مریخ نیافته است.
البته مریخ نشین اینسایت متهای به طول ۳۰۰ متر ندارد که مستقیم به عمق ۳۰۰ متری برود و ببیند آیا آنجا آب وجود دارد یا خیر. اما مجهز به یک لرزهسنج است. این لرزهسنج برای تشخیص ارتعاشاتی مانند مریخ لرزهها (معادل مریخی زمینلرزهها) و انرژی ناشی از برخورد شهابسنگها کارایی دارد.
ارتعاشات حاصل از اینها مستقیما به حسگرهای مریخ نشین InSight مخابره نمیشوند، بلکه این ارتعاشات از طریق واسطههایی که مستقیما زیر مریخ نورد تعبیه شده است، فیلتر میشود. هرکدام از این واسطههای مختلف خواص فیلترینگ متفاوتی دارند. برای مثال، مواد خشک نسبت به مواد به مواد خیس و رس مانند واکنش متفاوتی نسبت به ارتعاشات نشان میدهند. این تفاوت همان چیزی است که تیم موسسه Scripps به عنوان مبنای مطالعه خود استفاده کردند.
محققان با استفاده از دادههایی که برای اهداف دیگر جمعآوری شده بود، مجموعهای از ۱۰۰۰۰ شبیهسازی را اجرا کردند. آنها این شبیهسازیها را با استفاده از مواد مختلفی که به عنوان واسطه برای انتقال سیگنالهای اینسایت عمل میکردند، انجام دادند.
محققان دریافتند واسطهای که بهترین تناسب را با سیگنالهای InSight دارد، سنگهای خشک و متخلخلی هستند که آب بسیار کمی دارند. این یافته بسیار تعجبآور بود؛ زیرا بسیاری از دانمشندان انتظار داشتند که آب حداقل در شکل منجمدش در همهجای مریخ حتی استوا که مریخ نشین اینسایت فرود آمد، وجود داشته باشد.
وجود آب در مریخ برای پشتیبانی از زندگی انسان و جستجوی حیات بسیار مهم است. همچنین احتمال وجود فسیل یا شواهد دیگر از حیات منقرض شده در یک ماده خشک و متخلخل بسیار کمتر از یک مخلوط خیس و رس مانند است. بدین ترتیب، به نظر میرسد که این یافتهها به منزله یک شکست برای کاوشگران مریخ است. در حال حاضر بسیار بعید به نظر میرسد که در استوا آب کافی برای پشتیبانی از سکونت دائمی انسان وجود داشته باشد.
با این حال، همانطور که در چند سال بسیار شنیدهایم، به نظر میرسد که در قطبهای مریخ آب زیادی وجود دارد. بنابراین هنوز هم امید به پیدا کردن آب در سیاره سرخ هست.