بالاخره رویدادی که مدتها منتظرش بودیم رخ داد و فرصتی پیش آمد تا مقایسه تصاویر جیمز وب با هابل امکانپذیر باشد. هفته گذشته جیمز وب و هابل از کهکشان فانتوم تصاویر شگفتانگیزی گرفتند که در اینجا به مقایسه آنها میپردازیم.
در نتیجه همکاری این دو تلسکوپ، مجموعهای از تصاویر باشکوه از کهکشان فانتوم به دست آمد. کهکشان فانتوم به نامهای M74 یا NGC 628 نیز شناخته میشود و از زمین هم قابل رویت است. در این ماموریت اخیر میتوانیم شاهد مقایسه تصاویر جیمز وب با هابل باشیم.
مقایسه تصاویر جیمز وب با هابل از طریق کهکشان زیبای فانتوم
به لطف تلاشهای یکی از دانشمندان به نام Judy Schmidt در ماه جولای (تیرماه) نگاهی گذرا به تصاویر جدید منتشر شده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب داشتیم. در حال حاضر به طور رسمی شاهد تصاویر جدید جیمز وب در نتیجه همکاری با هابل هستیم.
کهکشان فانتوم واقعا خیرهکننده است. این کهکشان در فاصله ۳۲ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی ماهی قرار دارد. جهتگیری فانتوم به گونهای است که میتوانیم شکوه کامل دیسک کهکشانی را از عرض ببینیم. فانتوم یک کهکشان مارپیچی عظیم با بازوهای بزرگ و مارپیچی است که مارپیچی بودن آنها به وضوح دیده میشود.
کهکشانها به آسانی توسط رویدادهای مختلف مانند تعامل با کهکشان دیگر ممکن است ساختار خود را از دست بدهند و دچار بهمریختگی شوند. از همین رو کهکشانهای بزرگ نماینده بهتری برای کهکشانهای مارپیچی هستند و به ما کمک میکنند تا دینامیک کهکشانها و نحوه تشکیل ستارهها در بازوهای مارپیچی را بهتر درک و مطالعه کنیم.
تلسکوپ جیمز وب و هابل هردو در محدوده طولموجهای متفاوت و قوی هستند. بنابراین با مقایسه تصاویر آنها میتوان جزئیات دقیقتری درباره کهکشان فانتوم و رویدادهای آن کسب کنیم.
تاثیر طولموج به کار رفته در تلسکوپها در تصویربرداری آنها
تصویر هابل توسط طولموجهای فرابنفش و نوری گرفته شده است. در این تصاویر نواحی ضخیم، تاریک و طنابمانند را میبینیم که دارای تراکم بالایی از گردوغبار هستند و انفجارهای قرمزرنگ دارند.
اینها درواقع تودههای بزرگ گاز هیدروژن هستند که در اشعه فرابنفش به شدت میدرخشند. این اتفاق درواقع مانند طوفانی میماند که در نتیجه فعالیت بسیار شدید برای تشکیل رخ میدهد.
اما هابل نمیتواند از این قسمت فراتر برود و به عمق گردوغبارها نفوذ کند و جزئيات بیشتری در مورد تشکیل ستارهها به دست آورد. اینجا جیمز وب وارد عمل میشود و با قابلیتهای حساس و قدرتمند مادون قرمز خود این اطلاعات را به ما میدهد.
تابش مادون قرمز نسبت به نور مرئی یا فرابنفش طول موج بیشتری دارد. طول موجهای کوتاهتر به راحتی توسط گردوغبار پراکنده میشوند. این بدان معناست که نور مادون قرمز به راحتی و بدون تارشدگی از مناطق غبارآلود و ابری عبور میکند. از طریق مادون قرمز در تلسکوپ جیمز وب میتوانیم رویدادهایی را ببینیم که در طولموجهای کوتاهتر نمیتوان دید.
هابل با استفاده از دوربین پیشرفته خود نور فرابنفش را تشخیص میدهد. نور فرابنفش از مناطق تشکیل ستارهها ساطع میشود. سپس جیمز وب وارد عمل میشود و با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی یا به اختصار میری (MIRI) خود به بررسی تودههای شناسایی شده توسط هابل میپردازد.
بدین گونه است که ما دو منظره متفاوت و باشکوه از یک کهکشان داریم و از این طریق میتوانیم به مقایسه تصاویر جیمز وب با هابل بپردازیم.
ابزارهای مادون قرمز دیگری هم وجود دارند که عملکرد بسیار عالی دارند و میتوانند به مناطق شکلگیری ستارهها نگاه کنند، اما جیمز وب حساسترین تلسکوپ فضایی تمام دورانهاست.
دانشمندان امیدوارند که این رصدخانه نوپا دید وسیع و جدیدی نسبت به علم نجوم و فضا برای ما ایجاد کند.