فناوری های جذاب مریخ نورد ناسا نظیر لاستیکهای آسیبناپذیر، میتوانند در آینده به بخشی از تجهیزات کاربردی خودروهای معمولی تبدیل شوند.
تلاشهای ناسا در حوزه فضایی، منجر به تولید محصولات و فناوریهایی شده که امروزه با ورود به زندگی روزمره ما، از آنها استفاده میکنیم. اکنون، چالش بعدی این آژانس فضایی، فراهم کردن امکانات و تجهیزات لازم برای اکتشاف انسان بر روی مریخ است. اگرچه ناسا از طرح ساخت یک زیستگاه زندگی مصنوعی در مریخ خبر داده و اسپیسایکس نیز در حال برنامهریزی یک ماموریت حامل سرنشین به مریخ و ایجاد پایگاهی در سیاره سرخ برای سالهای آتی است، اما بشر همچنان با امکان حیات در مریخ فاصله دارد.
این سیاره جو بسیار نازکی دارد و هیچ نوع مغناطیس کرهای، مانند آنچه از زمین محافظت میکند، در مریخ وجود ندارد. سطوح تشعشع این سیاره نیز بسیار بالا است و در نتیجه خاک آن حاوی مواد رادیواکتیو سمی است. برای کمک به هموار کردن راه انسانها جهت اکتشاف در مریخ، ناسا سالها است که فضاپیماها و مریخ نوردهای خود را به این سیاره میفرستد.
از آنجایی که مریخ محیطی سخت و طاقتفرسا برای سکونت است، هر وسیله نقلیهای که ناسا برای کار بر روی سطح سیاره سرخ طراحی میکند، باید در سطوحی مهندسی شود که بیش از حد عملکرد خود بر روی زمین، توان و مقاومت داشته باشد. این بدان معنی است که به احتمال زیاد، قابلیت انتقال فناوری مریخ نورد ناسا در ماموریتهای آن سیاره، برای جنبههای مختلف زمین از جمله خودروهای معمولی نیز بسیار کاربردی خواهد بود. مانند ماموریتهای ماه و دیگر تلاشهای ناسا در صنعت فضاپیمایی طی سالیان گدشته، اغلب فناوریهای توسعهیافته برای فضای بیرونی زمین، دارای مزایای مستقیمی برای استفاده زمینیان است.
مریخ محلی مناسب برای اثبات فناوریهای جدید وسایل نقلیه است
به نقل از Forbes، یکی از فناوریهای کلیدی اختصاصی مریخنوردها که میتواند بر روی زمین نیز کاربردی عملی داشته باشد، لاستیکهای آسیبناپذیر است. بسیاری از ما با تجربه آزاردهنده پنچری لاستیک خودرو آشنایی داریم. سطح مریخ تا حد زیادی سنگی است و موانع زیادی وجود دارند که ممکن است باعث پارگی لاستیک مریخنورد و عدم امکان استفاده از آن شود.
به همین دلیل است که ناسا، به توسعه لاستیکهای آسیبناپذیر از جنس تیتانیوم و آلومینیوم پرداخته که با وجود هزینه بالا، به راحتی میتوانند در وسایل نقلیه آفرود، برای اهداف تجاری و حتی حیاتی، قابل استفاده باشند. این لاستیکها به قدری توانمند هستند که به گفته ناسا، میتوانند روی سنگی با ابعاد مشابه خود چرخ، بغلتند. با این حال، علاوه بر هزینه ساخت بالا، عملکرد این لاستیکها در خودروهای آفرودی و سطوح عادی جاده، تا حدی میتواند راحتی سواری را تحتتاثیر قرار دهد.
به هر روی، یک خودروی آفرود تخصصی که برای کاوش در زمینها ناهموار طراحی شده باشد، تقریبا بهطور قطع میتواند با بهرهگیری از جنبههای طراحی چرخ و سیستم تعلیق مریخ نورد ناسا، تا حد زیادی تقویت شود.
امکان پیادهسازی فناوری مریخ نورد ناسا در خودروهای معمولی
دانشگاه علموفناوری ایالت میزوری، در حال توسعه یک «ابر روانکننده» برای مریخنوردان است تا در مواجهه با دمای بسیار پایین مریخ و سایر پدیدههای آب و هوایی، بتوانند مدت زمان بیشتری را صرف کاوش و تحقیق کنند. در ساخت این فناوری، از نانومواد دوبعدی به نام MXenes، برای کاهش سایش ناشی از اصطکاک با ضریب 0.0067 تا 0.0017 استفاده شده است. ضریب صفر به معنای عدم وجود اصطکاک است و نشان میدهد که ماده تا چه حد، روانکننده است. با اینکه چند مریخنورد اخیر ناسا از همه انتظارات عملکردی فراتر رفتهاند، اما این آژانس همچنان به دنبال افزایش عملکرد آنها است.
از سوی دیگر، محققی به نام پاولو رودنکو که از سوی ناسا به استخدام درآمده است نیز در حال توسعه یک ابر روانکننده جدید است که میتواند در ماموریتهای بعدی مریخ بهکار گرفته شود. این محصول از نانوفلکههایی استفاده میکند که از طریق پوشش کربنی الماسمانند، در داخل موتور قرار میگیرد. شرکت Rundenko TriboTEX در وبسایت خود مدعی شده که وقتی به مخزن، روغن موتور اضافه شود، این روانکننده میزان روغن موجود را تا 3 درصد افزایش داده و محدوده پیمایشی نیز تا 5% بیشتر خواهد شد. این شرکت ادعا کرده که این روانکننده همچنین از موتور احتراقی در برابر سایش محافظت خواهد کرد و حتی به ترمیم آسیبهای سطحی که بر روی آن ایجاد میشود نیز کمک میکند.
سایر فناوری های مریخ نورد ناسا که در انواع خودرو قابل استفاده هستند
به گزازش IEEE Spectrum، ناسا از توسعه وسیله نقلیهای به نام خودروی رباتیک ماژولار (MRV) خبر داده که با استفاده از فناوری مریخ نورد این آژانس طراحی شده است. برخلاف سیستم چهار چرخ متحرک عادی که معمولا از طریق یک پیشرانه به حرکت میافتد، سیستمهای تحرک و کنترل مریخ نورد باید از خودرویی استفاده کنند که با ماژولهای پیشرفته مستقل، حرکت را به هریک از چهار چرخ خود منتقل کند. هر یک از چرخها، همچنین دارای سیستم فرمان اختصاصی هستند که میتوانند تا 180 درجه بچرخند. علاوه بر فرمان معمولی، خودروی تحت آزمایش ناسا همچنین به یک جویاستیک چندمنظوره مجهز شده که به MRV اجازه میدهد تا به گونهای حرکت کند که یک سیستم فرمان معمولی فاقد مدیریت آن است.