قبل از اختراعات مهم، زندگی بشر چه تفاوتهایی با روزگار کنونی داشته و از چه روشهایی برای رفع کمبودها و محدودیتها در آن زمان استفاده میشد؟
شنیدن خاطراتی درباره روزگاران گذشته از سوی افراد مسن، معمولا جذاب و عبرتآموز است. دنیا در گذشته، از بسیاری جهات متفاوت بود و برای درک بهتر این تفاوتها، در ادامه با بررسی وضعیت سابق جهان، پیش از اختراعات مهم و تحولآمیز، همراه ما باشید.
زندگی قبل از اختراعات مهم
10- پیش از انسولین، افراد مبتلا به دیابت، باید با رژیمهای غذایی خطرناک کم کربوهیدرات زندگی میکردند
فردریک بانتینگ طی سال 1921 موفق شد در دانشگاه تورنتو، انسولین را کشف کند و بدین ترتیب، زندگی میلیونها مبتلا به دیابت را برای همیشه تغییر داد. پیش از انسولین، امید به زندگی یک فرد دیابتی 3 یا 4 سال برآورد میشد که البته در همین مقطع نیز با رنج و عذاب زیادی همراه بود.
تنها درمان دیابت، پیش از انسولین، تغییر در رژیم غذایی بود. این روش در صورتیکه به دیابت نوع دوم مبتلا باشید، میتواند در برخی موارد موثر باشد. در بیماران نوع دوم، به دلیل عدم توانایی بدن در استفاده از انسولین، معمولا کاهش وزن و تغییرات رژیم غذایی میتواند گرهگشا باشد. از سوی دیگر، بدن در دیابت نوع 1 قادر به ترشح هیچ انسولینی نیست و رژیم غذایی برای این دسته چندان نمیتواند مفید باشد، زیرا لوزالمعده آنها از عملکرد مناسبی برخوردار نیست. بنابراین تصور کلیشهای در مورد رژیم یا تلاش برای تغذیه سالم، راهحل دقیقی محسوب نمیشود.
در گذشته، پزشکان برای آنکه تنها چند سال به طول عمر بیمار دیابتی اضافه کنند، مجبور بودند تا رژیمهای غذایی سختی را برای این بیماران تجویز کنند. در این برنامه غذایی، میزان کربوهیدراتی که در خون تبدیل به قند میشد، باید به طور کامل حذف میشد. با اعمال این محدودیت، برخی از افراد مبتلا به دیابت تنها 450 کالری در روز دریافت میکردند، که موجب گرسنگی و تضعیف شدید آنها حتی تا سرحد مرگ شده بود.
9- زندگی قبل از اختراعات مهم؛ القای تخمکگذاری موش، راهی برای آزمایش بارداری، پیش از اختراع تست خانگی بود
در سال 1977، سرانجام از طریق مراجعه به داروخانه، دسترسی به اولین سری از تستهای بارداری خانگی فراهم شد. اما پیش از آن یک زن باید چطور تشخیص میداد که آیا باردار است یا خیر؟ در گذشته روشی وجود داشت که قدمت آن به 50 سال قبل از ابداع تست بارداری خانگی برمیگردد.
در سال 1927، روشی به نام A-Z توسط دو پزشک به نامهای سلمار اشهایم و برنهارد زوندک ایجاد شد. در این روش، ادرار زنی که مشکوک به بارداری بود، به موش نابالغ ماده تزریق میشد. در صورت بارداری، هورمونهای او باعث واکنش فحلی میشدند و این عاملی بود برای آنکه دمای بدن جونده بالا برود. ناگفته نماند که برای اثبات این موضوع، تشریح موش ضرورت داشت.
در طول سالها، روشهای دیگری به وجود آمدند که از مخلوط کردن ادرار با شراب که گاهی بیانگر نتایج دقیقی بود تا ادرار روی دانههای جو یا گندم برای مشاهده آنکه آیا رشد گیاه صورت میگیرد یا خیر را شامل میشد. گفتنی است که روش دوم، طبق آزمایشات فعلی، در حدود 70 درصد دقت داشت.
8- پیش از رواج بچه هویج، اغلب هویجها دور ریخته میشدند
هویجها به دو نوع معمولی و بچه تقسیم میشوند. در واقع، بچه هویجها نیز در اغلب اوقات، نمونههای عادی هستند که صرفا برای جذابیت بیشتر، تراشیده میشوند. به طوری کهمنابع رسانهای اغلب این داستان را هر چند سال یکبار به شکلی جنجالی و در قالب رسوایی، معرفی میکنند.
اما آنچه اکثر منابع به آن نمیپردازند، این واقعیت است که چرا بچه هویج وجود دارد و پیش از رواج این خوراکی محبوب، چه استفادهای از آن صورت گرفته است. در اوایل دهه 80 میلادی، بخش عمده تولید هویج بیهوده و هرز تلقی میشد. به این دلیل که، مردم به غذاهایی که به لحاظ بصری زیبا بودند، گرایش داشتند و هویج یک نوع سبزی زشت محسوب میشد. عامل دیگر نیز دور ریختن تمام هویجهایی بود در سر و ته آنها پوسیده بودند.
مایک یوروسک، کشاورز هویج، پس از تحمل ضرر سنگین، بیمار شد و شروع به پوستگیری هویج با دست خود کرد. از آنجا که این کار سخت بود، او یک دستگاه برش لوبیا سبز خرید که هویجها را به قطعات 5 سانتیمتری تبدیل میکرد، اینجا بود که بچه هویج (Baby Carrot) شکل گرفت.
یک سال پس از نوآوری یوروسک، مصرف هویج در ایالت متحده تا 30% بالا رفت و طی 10 سال بعد نیز، 117 درصد دیگر افزایش یافت. امروزه از ضایعات این سبزی نیز به عنوان خوراک دام استفاده میشود و اکنون هویج، در سبد غذایی بسیاری از مردم قرار دارد.
7- زندگی قبل از اختراعات مهم؛ پیش از اختراع آسانسور، ثروتمندان روی زمین و فقرا در طبقات بالا زندگی میکردند
وقتی امروزه به یک ساختمان مسکونی مرتفع نگاه میکنید، متوجه خواهید شد که طبقات بالا به لطف واحدهای پنتهاوس بزرگ و مجلل، کمی متفاوت به نظر میرسند. طبقات بالای ساختمانهای مجلل، برای ثروتمندان در نظر گرفته میشود تا بتوانند از بهترین مناظر لذت ببرند. در مرکز منهتن نیویورک، پنتهاوسی وجود دارد که بیش از 90 میلیون دلار قیمت دارد. همچنین در موناکو نیز، یک پنتهاوس به ارزش 335 میلیون دلار قیمتگذاری شده است.
اما آیا میدانید چه عاملی باعث شده تا واحدهای پنتهاوس تا این حد گران باشند؟ پاسخ تنها یک چیز است، آسانسور! پیش از اختراع این وسایل بالابر، ثروتمندترین ساکنان یک ساختمان در نزدیکترن فاصله به زمین زندگی میکردند و افرادی که وضع مالی ضعیفتری داشتند، در طبقات بالاتر سکونت پیدا میکردند. این اختلاف تا جایی بود که معمولا آخرین طبقه هر ساختمان، محل اقامت خدمتکار محسوب میشد.
در روزگاری که بدون آسانسور، افراد ساکن در طبقات بالا مجبور بودند اثاثیه خود را با زحمت از پلهها بالا ببرند، طبقه همکف این امکان را میداد تا در سریعترین زمان ممکن رفت و آمد داشته باشید و جابجا شوید.
6- قبل از سیم خاردار، تولید گوشت گاو بسیار محدود و هزینهبر بود
پیش از ابداع سیم خاردار، گوشت گاو به ندرت یافت میشد و از بسیاری جهات، پرورش و عرضه انبوه گوشت گاو و گسترش صنعت فستفود را مدیون وجود سیم خاردار هستیم. گاوداری در دهه 1870، به دلیل وجود مشکل در مهار دامها، متوقف شد. در این میان، گاوها محصولات دیگر را از بین میبرند و دامدارها نمیتوانستند آنها را همراه گلههای خود مهار کنند. تمام روشهای حصارکشی در آن زمان نیز ناکارآمد بودند. اما با اختراع سیم خاردار در سال 1874، همهچیز دستخوش تغییر شد.
اکنون گاوها را میتوان در مراتع نگهداری کرد و به آنها اجازه داد تا بزرگتر، قویتر و سالمتر شوند. همچنین، با وجود سیم خاردار، دیگر نیازی به راندن گاو نبود، بنابراین این حیوانات میتوانستند بهتر رشد کنند و در نتیجه گوشت بیشتری تولید کنند. در این میان، نژادهای جدیدی مانند آنگوس نیز میتوانند پرورش یابند، زیرا دیگر مجبور به تحمل راندن طولانی مدت نبودند و این امر به نوبه خود، باعث بهبود قابل توجه در صنعت پرورش گاو و توزیع گوشت آن شد.
5- پیش از ساخت ماشین قلب و ریه، گردش متقاطع، دو بیمار زنده را به یکدیگر متصل میکرد
بایپس قلبی-ریوی، فرآیندی است که در صورت نیاز بیمار به جراحی قلب، به کار گرفته میشود. دستگاهی که اغلب به عنوان ماشین قلب و ریه نامیده میشود، عملکرد قلب و ریههای شما را برعهده میگیرد، تا خون و اکسیژن بدون تداخل و تجمع، جریان داشته باشند. این ماشینها در دهه 50 میلادی توسعه یافتند و روند آزمایش آنها با ثبت تعدادی مرگ و میر به پایان رسید. به طوری که در بین سالهای 1951 تا 1955، 18 عمل جراحی از این طریق انجام شد که تنها یک بیمار زنده ماند.
با این حال، پیش از ماشینها، روشهای موفق دیگری نیز وجود داشتند. برای مثال، پسر 11 سالهای در سال 1954 تحت عمل جراحی قلب قرار گرفت و به لطف روشی به نام گردش متقابل کنترل شده، زنده ماند. در این روش، پدر را بر روی تخت بیهوشی قرار دادند و رگها و ریههای پسر را به رگهای او متصل کردند. در واقع، پدر به یک سیستم گردش خون ثانویه و زنده برای پسر تبدیل شد و اجازه داد تا خون و اکسیژن، در این حین که پزشکان قلب پسر را ترمیم میکنند، بین هر یک از آنها جریان پیدا کند.
4- قبل از تست تصادف آدمکها، از داوطلبان زنده استفاده میشد
مدتی پس از اختراع خودرو، مردم دریافتتد که تصادف با خودرو میتواند یک حادثه جدی و خطرناک باشد. اما چگونه میشد فهمید که خطرناکترین بخشهای تصادف بدون آنکه این حادثه رخ دهد، کداماند؟ برای حل این موضوع، تست تصادف ساختگی به وجود آمد که در دهههای 50 و 60 میلادی به عنوان روشی برای آزمایش اتومبیلها و حتی هواپیماها و دیگر وسایلی که میتوانست با شتابگیری خود، خطرآفرین باشد، انجام میگرفت.
با این وجود، پذیرش تست تصادف ساختگی، به کندی انجام گرفت. در آن زمان، سازندگان زیادی در زمینه تولید خودرو وجود نداشتند و آزمایشهای ایمنی زیادی برای چندین دهه پیش از تولید و اضافه شدن آنها به استاندارد صنعتی انجام میشد. به همین دلیل است که در بازه بین سالهای 1960 تا 1975، افرادی مانند لارنس پاتریک، برای تست تصادف خودروها داوطلب میشدند. همچنین در برخی از آزمایشهای دیگر تصادف از اجساد و حتی برای مدتی از میمونهای باردار نیز استفاده میشد.
3- در گذشته، دوندگان ماراتن در طول مسابقه شراب مینوشیدند
اولین مسابقه ماراتن به 490 سال پیش از میلاد برمیگردد، بنابراین این یک رسم قدیمی و ریشهدار است. دوی استقامت میتواند شامل برنامهریزیها و هیاهوی زیادی باشد و اغلب افرادی که به عنوان تماشاچی در کنار زمین حضور دارند، به دوندهها آب و نوشیدنیهای ورزشی میدهند تا هیدراته بمانند. اما در روزگاران گذشته که بشر هنوز از علم کافی برای انتخاب نوع نوشیدنی دوندگان برخوردار نبود، در مسابقات ماراتن از شراب استفاده میشد. در برههای به دوندگان توصیه میشد تا از نوشیدنیهای الکلی برای دویدن استفاده کنند که چیزی جز سستی، مستی و بیحالی را برای دوندگان به همراه نداشت.
2- زندگی قبل از اختراعات مهم؛ پیش از اختراع رادار، از لولههای توپ جنگی برای شناسایی هواپیمای دشمن استفاده میشد
رادار در طول سالها، ابزار مفید و ارزشمندی بوده که نمیتوان از تاثیر آن به ویژه در جنگ چشمپوشی کرد. اگر هواپیمای دشمن برای نابودی شما وارد عمل میشود، دانستن اینکه موقعیت آن در کجا قرار دارد، بسیار حیاتی است. اما رادار از سال 1935 اختراع و وارد صنایع نظامی شد و پیش از آن، خطرات هوایی مختلفی میتوانستند امنیت منطقه را با تهدید مواجه کنند.
پیش از ظهور رادار، کشورهای مختلف بهویژه ژاپن، روشی را برای ردیابی هواپیماهای دشمن ابداع کرده بودند که شامل استفاده از توپ جنگی میشد، اینها شامل لولههای جنگی غولپیکری بودند که به سمت آسمان نشانه میرفتند. در این روش، یک نفر در انتهای باریک آن شاخهای بزرگ مستقر میشد و هدف آن بود که از انتهای دهانه باز لولهها، صدای نزدیک شدن هواپیماها را پیش از آنکه در گسترده دید قرار بگیرد، شناسایی کند. با این حال، هیچ مدرکی دال بر موفقیتآمیز بودن این روش و انهدام هواپیماها به کمک لولههای توپ جنگی وجود ندارد.
1- زندگی قبل از اختراعات مهم؛ قبل از ابداع پاککنهای مدرن، از خرده نان استفاده میشد
از آنجا که پاککنهای مداد، با چسبیدن به علائم گرافیت روی کاغذ و سپس آسیاب شدن در حین مالش به آن عمل میکنند، همین اصل در مورد بسیاری از مواد دیگر نیز صادق است. به طوری که پیش از ابداع پاککنهای مخصوص مداد، مردم از خرده نان استفاده میکردند. پاککنهای لاستیکی در سال 1858 به بازار عرضه شدند و پیش از آن، در سالهای 1612 تا 1770 میلادی نیز، پودر سوخاری به دلیل کارآمدی، قیمت پایین و دسترسی آسان، در پاک کردن اثرات مداد، بسیار کاربرد داشت.