کشف یک گروه خونی جدید در انسان نشان میدهد که ساختار بدن انسانها تا چه حد پیچیده است. نام این گروه خونی چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
هر انسانی عضو یکی از گروههای خونی است و در کل چند گروه خونی ثابت وجود دارد که به احتمال زیاد نام تمام آنها را شنیدهایم؛ اما به نظر میرسد محققان دانشگاه بریستول و واحد خون و پیوند سرویس ملی سلامت انگلیس یک گروه خونی جدید، ولی نادر کشف کردهاند.
کشف یک گروه خونی جدید در انسان
یافتههای اخیر محققان و دانشمندان بریستول و NHSBT در مجله انجمن هماتولوژی آمریکا با نام Blood یا خون منتشر شده و مطابق آنچه پژوهشگران میگویند با این کشف بزرگ راز یک معمای 30 ساله نیز برملا شده است. در ادامه با این مقاله کوتاه همراه ما باشید تا نحوه تعیین گروه خونی افراد و راز و رمزهای این گروه خونی جدید را مورد بررسی قرار دهیم.
در خون هر فردی یکسری پروتئینهایی وجود دارد که به آنها پروتئینهای گروه خونی یا آنتی ژن گفته میشود. این پروتئینها درون گلبولهای قرمز وجود دارد و پزشکان با یک آزمایش ساده متوجه نوع پروتئینها میشوند و بدین ترتیب گروه خونی افراد را تشخیص میدهند.
آنتی ژنها وقتی با یک ساختار ناشناس روبهرو شوند واکنش سیستم ایمنی نشان خواهند داد. به نظر میرسد اغلب مردم با گروههای خونی ABO و Rh آشنا هستند، اما این پایان انواع گروههای خونی نیست و گروههای دیگری نیز وجود دارند. در صورتی که بین یک گروه خونی با گروه خونی دیگر تعارض و ناهماهنگی به وجود آید ایمنسازی درونی یا آلوایمونیزاسیون شکل میگیرد.
در فرآیند ایمن سازی درونی علیه آنتی ژنها نوعی آنتی بادی ایجاد میشود که داخل خون فرد وجود ندارد. وجود آلوآنتی بادیها یا همان پادتنهای داخل گونهای با تحریک سیستم ایمنی بدن میتواند باعث ایجاد پیامدهای بالینی برای انتقال خون یا بارداری شود.
همانطور که گفتیم محققان دانشگاه بریستول و آزمایشگاه خونی NHBST با کمک یکدیگر موفق شدند یک معمای 30 ساله را حل کنند. آنها در صدد شناسایی سه آنتی ژن شناخته شده بودند که از نظر ژنتیکی تمایز داشتند و در هیچیک از گروههای خونی شناخته شده هم جای نمیگرفتند.
در تحقیق پیش رو محققان موفق شدند با روشی قدرتمند و مطمئن که به آنها امکان تجزیه و تحلیل همزمان تمام توالیهای دی ان ای کدکننده ژن را میداد، افرادی را مورد بررسی قرار دهند که آلوآنتی بادیهایی علیه مجموعهای از آنتی ژنهای Er داشتند. نتایج نشان میداد که در سطح سلولی آنها یک پروتئین جدید و تغییریافته وجود دارد (با تغییرات خاصی در ژنهای کدکننده پروتئین Piezo1).
پس از آن دانشمندان دانشگاه بریستول و موسسه NHBST توانستند به کمک روش ویرایش ژن در یک رده سلولی جاودانه، پروتئین Piezo1 را حذف کنند همان را مجددا به سلول معرفی نمایند. در واقع محققان قصد داشتند بفهمند که با حذف این پروتئین، آیا سلولها به آن نیاز دارند یا خیر؟ در مجموع توانستند درک کنند که پروتئین Piezo1 برای بیان آنتی ژن Er ضروری است.
تلاشهای پژوهشگران و استفاده از روشهای ترکیبی توالی یابی دی ان ای و ویرایش ژن نشان دادهاند که پروتئین Piezo1 هم آنتی ژنهای مذکور را دارد و هم یکسری موارد دیگر و تمامی تحقیقات آنها به این نتیجه رسیده که Er یک گروه خونی جدید است. همچنین در روند تحقیقات محققان متوجه شدند که آلوآنتی بادیهایی که در دو زن باردار به دو آنتی ژن تازه کشف شده Er متصل شده بودند، باعث از دست رفتن جنینها شدهاند.
با این اوصاف خوشبختانه کشف جدید دانشمندان به آنها کمک میکند بتوانند در برابر بیمارهایی با گروههای خونی نادر، مجهز باشند؛ چرا که پروتئین Piezo1 نقش مهم و حیاتی در سلامت و بیماری فرد دارد. در مسیر تحقیقات همچنان راه برای یادگیری بسیار است، ولی باز هم کشف یک گروه خونی جدید نویدبخش اتفاقات خوبی در آینده و سرآغازی برای علوم خون است.
به گفته دکتر تیم ساچ ول از دانشگاه بریستول، این مطالعه یک نمونه عالی از این است که چگونه فناوریهای جدید میتوانند با رویکردهای سنتیتر ترکیب شوند و به سوالاتی که مدتها است ذهن ما را درگیر کردهاند و پاسخ به آنها غیر ممکن به نظر میرسید، پاسخ دهند.
همچنین یکی دیگر از نویسندگان این پژوهش آقای پروفسور اش ای توی است که سمت استادی زیست شناسی سلولی در دانشگاه بریستول و مدیر واحد تحقیقات خون و پیوند NHR را بر عهده دارد. به گفته او تحقیق مذکور نشان میدهد که با وجود تمام تحقیقات انجام شده تا به امروز، این گلبول قرمز ساده همچنان میتواند ما را شگفتزده کند. پروتئینهای Piezo نوعی از پروتئینهای حسی مکانیکی هستند که توسط گلبول قرمز برای تشخیص زمان فشرده شدن استفاده میشوند.