سیم کارت های فیزیکی در حال مرگ هستند؛ اما دوران سلطنت eSim چه زمانی شروع می‌شود؟

با حذف درگاه سیم کارت فیزیکی از سری آیفون 14 در آمریکا، به نظر می‌رسد که سازندگان و اپراتورها در حال پذیرش استاندارد eSIM و جایگزینی آن هستند.

فناوری گوشی های هوشمند در یک زمینه دچار دوپارگی عجیبی شده‌ است. از یک سو، این دستگاه‌ها به برخی از بهترین سنسورهای به‌روز عکس‌برداری، فناوری شارژ سریع و قدرت سخت‌افزاری بالا مجهز هستند و از سوی دیگر، شیار قرارگیری سیم کارت های فیزیکی هم‌چنان از چندین سال قبل، بدون تغییر پابرجا مانده است. با اینکه پنج سال از ظهور فناوری eSim (سیم کارت الکترونیکی) می‌گذرد، اما هم‌چنان اغلب گوشی‌های هوشمند امروزی از یک زبانه پلاستیکی سیم کارت استفاده می‌کنند که از سال 1991 و با عرضه اولین تلفن‌های همراه هم‌چنان بدون تغییر مانده است.

آیا استاندارد eSim سرانجام جای سیم کارت های فیزیکی را خواهد گرفت و چرا هم‌چنان تردیدهایی نسبت به پذیرش این فناوری وجود دارند؟ در ادامه نگاهی دقیق‌تر به وضعیت فعلی پذیرش فناوری سیم کارت الکترونیکی خواهیم داشت.

چرا استاندارد eSim هنوز رایج نیست؟

ایالات متحده در تنظیم روندهای فناوری جهانی همواره پیشتاز بوده است. با این وجود، اپراتورهای مستقر در این کشور به عنوان تصمیم‌گیرندگان اصلی فناوری سیم‌کارت، تمایل چندانی به پذیرش سریع استاندارد eSim ندارند. گزارش اخیر GSMA در مورد وضعیت بازار مصرف‌کننده سیم‌کارت‌های الکترونیکی حاکی از آن است که آگاهی از این فرمت دیجیتال جدید در میان ساکنان ایالات متحده تنها 17 درصد است.

این رقم برای بازارهایی مانند بریتانیا و کانادا حتی پایین‌تر است. در این میان، نظرسنجی وب‌سایت Android Authority نیز نشان می‌دهد که تنها 26 درصد از مخاطبان این پایگاه، از سیم کارت های الکترونیکی استفاده می‌کنند. این آمار برای استانداردی که در سال 2017 و با رونمایی از گوشی‌های هوشمند گوگل پیکسل 2 و آیفون X معرفی شد، کمی تعجب‌آور است. با این حال، علت‌یابی عدم استفاده از فناوری eSim چندان سخت نیست. در واقع، دلیل اصلی، ترس از سرگردانی و عدم آگاه‌سازی کافی کاربران است.

تغییر اپراتور با استفاده از سیم کارت های الکترونیکی مانند تعویض شبکه‌های وای فای است

یک گوشی مجهز به eSim به سادگی می‌تواند چندین سیم کارت را بر روی دستگاه اجرا کند. این قابلیت، امکان تغییر اپراتور را مانند تعویض شبکه وای‌فای فراهم خواهد کرد. با این حال، برخلاف کاربرد این ویژگی برای کاربران، اپراتورها از آن دل خوشی ندارند. برای افرادی که در مناطقی با مشکلات اتصال یا شبکه‌های روستایی قرار دارند، تغییر آسان اپراتور به معنای از دست دادن کاربران و ضرر بازیگران اصلی مخابراتی مانند Verizon یا AT&T است.

در بازارهایی مانند هند نیز، سیم کارت های فیزیکی دوگانه برای اینترنت، تماس و نرخ‌های ترجیحی بسیار رایج هستند. از بین بردن فرآیند فیزیکی تغییر سیم‌کارت، برای اپراتورها خطری به بزرگی از دست دادن مشتری را به همراه دارد و این یکی از دلایلی است که آنها چندان به پذیرش این فناوری راغب نیستند.

فرآیند راه‌اندازی و تنظیم eSIM در مقایسه با سیم کارت فیزیکی، متفاوت و کمی پیچیده است

از نظر تئوری، راه‌اندازی سیم کارت الکترونیکی در هر شبکه‌ای باید به سادگی اسکن کد QR توسط دوربین و فعال‌سازی خط باشد. اما در عمل، معمولا چنین نیست. به نقل از وب‌سایت اپراتور Verizon، کاربران اندروید برای فعال‌سازی eSim باید با پشتیبانی تماس بگیرند. از سوی دیگر، این فرآیند برای کاربران آیفون کمی ساده‌تر است و آنها می‌توانند مستقیما از طریق وب‌سایت Verizon این ویژگی را به گوشی خود اضافه کنند.

دیگر اپراتور مطرح به نام Vodafone نیز کاربر را ملزم به نصب یک برنامه می‌کند. در نهایت، شرکت‌هایی مانند Airtel India نیز از کاربر می‌خواهند که برای اضافه کردن eSim، در عرض 60 ثانیه به پیام کوتاه ارسال شده پاسخ دهند. بدون شک، هیچ‌یک از این فرآیندها به سادگی قرارگیری سیم کارت فیزیکی در شیار گوشی نیست.

در همین حال، از آنجاکه تماس‌های اینترنتی، ارسال پیامک از طریق اپلیکیشن و پیام‌های ویدیویی امروزه به امری عادی تبدیل شده‌اند، اپراتورها به طور فزاینده‌ای با کاهش درآمد مواجه هستند و باعث شده تا کاهش قیمت سرویس‌های 5G و eSIM تقریبا غیرممکن شود.

افزونه‌های پریمیوم مانند قراردادهای رومینگ بین‌المللی، با چالش‌های خدماتی eSIM مسافرتی مواجه هستند

هنگامی‌که این فناوری به درستی راه‌اندازی شود، شروع به کار با یک سیم‌کارت بین‌المللی می‌تواند یک فرآیند ساده باشد که با دو تا سه کلیک قابل انجام خواهد بود. برای مثال، آزمایش استفاده از خدمات مسافرتی eSim مانند Airalo موفقیت‌آمیز ارزیابی شده و فرآیند راه‌اندازی در عرض چند ثانیه انجام خواهد شد. با این حال، برای اکثر اپراتورها هنوز چنین خدماتی تعریف نشده است.

عرضه eSIM در بازار محدود است

گزارش اخیر Juniper Research حاکی از آن است که تا سال 2025، در حدود 3.4 میلیارد دستگاه مجهز به eSIM فعال خواهند شد. هم‌چنین پیش‌بینی شده که تقریبا 1.2 میلیارد دستگاه در حال حاضر از استاندارد سیم کارت الکترونیکی پشتیبانی می‌کنند. با این حال، آگاهی مصرف‌کنندگان از این فناوری هم‌چنان پایین بوده و شرکت‌های مخابراتی نیز برای ایجاد این تغییر، انگیزه چندانی ندارند.

فراتر از فرآیند راه‌اندازی اولیه و ایجاد تبلیغات مثبت برای استفاده از این استاندارد، اپراتورها و سازندگان گوشی‌های هوشمند از حذف سیم کارت های فیزیکی و جایگزینی آن با eSIM، سود چندانی نمی‌برند. اکثر خریداران گوشی‌های هوشمند، به مدت 2 تا 3 سال از دستگاه خود استفاده می‌کنند و طی این مدت، نیازی به تعویض سیم کارت پس از راه‌اندازی اولیه ندارند. با وجود مزایای تعویض سیم‌کارت، انگیزه کافی برای دست کشیدن از سیم‌ کارت های فیزیکی برای کاربران گوشی‌های هوشمند وجود ندارد.

فارغ از سهولت تعویض سیم کارت، مزیت خاصی در استفاده از eSIM وجود ندارد

حتی با وجود عرضه سری آیفون 14 در بازار ایالات متحده که فاقد اسلات سیم‌کارت است، هیچ مزیتی با از دست دادن فرمت قدیمی وجود ندارد. بدون شک، وجود نسلی از آیفون‌ها که تنها از eSIM پشتیبانی می‌کنند، ممکن است اپراتورها را وادار کند تا فرآیند نصب این استاندارد را بهبود ببخشند و مشتریان را مجبور به پذیرش این فناوری و تعویض سیم کارت های فیزیکی با نمونه الکترونیکی کنند.

با این حال، واقعیت این است که مشتریان با وجود از دست دادن یک ویژگی جدید، مزیت خاصی را به دست نمی‌آورند. در حالی‌که با حذف درگاه سیم‌کارت، این توقع وجود داشت که فضای اضافه به افزایش ظرفیت باتری یا حسگر‌های جدید اختصاص پیدا کند، اما در عمل یک قطعه پلاستیکی جای سینی سیم‌کارت را پر کرده است.

علی‌رغم رویکرد نه چندان جاه‌طلبانه اپل نسبت به پذیرش استاندارد eSIM، عرضه نسخه فاقد درگاه سیم‌کارت آیفون 14 در ایالات متحده، می‌تواند انگیزه‌ای برای شروع تغییرات گسترده در این حوزه باشد. در حالی‌که، آمریکا اولین بازار جهانی است که خود را برای انتقال و جایگزینی فناوری قدیمی با نمونه الکترونیکی آماده می‌کند، تصور آینده‌ای که در آن تمامی مدل‌های عرضه شده آیفون فاقد درگاه سیم کارت فیزیکی هستند، چندان بعید نیست.

با اینکه پیش از آیفون 14، موتورولا ریزر تاشو به عنوان اولین گوشی فاقد درگاه سیم‌کارت وارد بازار شد، اما آیفون‌ها معمولا آغازگر روندهایی هستند که باعث ایجاد تحولاتی جدی در بازار گوشی‌های هوشمند می‌شوند. پیشتر این موضوع را با حذف جک‌های هدفون دیده بودیم و سوابق نشان می‌دهد که حذف سیم کارت فیزیکی باعث خواهد شد تا سازندگان اندرویدی نیز به فکر انتقال و پذیرش فناوری eSIM باشند.

حذف سیم کارت فیزیکی از آیفون 14، اپراتورها را وادار به پذیرش استاندارد eSIM می‌کند

محبوبیت بی‌نظیر اپل در بازار آمریکای شمالی، اپراتورهایی که هنوز برای پذیرش eSIM تردید دارند را تحت فشار قرار می‌دهد. از سوی دیگر، قابلیت پشتیبانی از دو سیم‌کارت نیز برای گوشی‌های اندرویدی ویژگی محبوبی است و برای انتقال کامل به استاندارد جدید، نیاز به افزودن چندین ماژول سخت‌افزاری eSIM یا استفاده از ترکیب هیبریدی فیزیکی و الکترونیکی سیم‌ کارت ضروری خواهد بود.

با عرضه اندروید 13، گوگل سرانجام امکان پشتیبانی از MEP (Multiple Embedded Profiles) را معرفی کرد. این ویژگی به ماژول eSIM تعبیه شده در گوشی اجازه می‌دهد تا از چندین خط eSIM پشتیبانی کند. چنین امکانی باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش اشغال فضای داخلی گوشی خواهد شد. این قابلیت را می‌توان به راحتی بر روی دستگاه‌های موجود اعمال کرد. هم‌چنین پشتیبانی از MEP، راه‌اندازی دو سیم کارت الکترونیکی را نیز به واقعیت تبدیل می‌‌کند.

پشتیبانی از MEP در اندروید 13، استفاده از سیم‌کارت‌های الکترونیکی دوگانه مجهز به 5G را ممکن خواهد کرد که برای پذیرش استاندارد جدید امری ضروری است. در حالی‌که این ویژگی هنوز در هیچ دستگاه مبتنی بر اندروید 13 فعال نیست، انتظار می‌رود سری پیکسل 7 نیز در به‌روزرسانی‌های آینده آن‌را دریافت کند. با حذف این محدودیت مهم برای استفاده از سیم کارت های الکترونیکی، اکنون سازندگان اندرویدی می‌توانند فرآیند انتقال به eSIM را بدون نگرانی انجام دهند.

مشکلات فنی eSIM رفع شده، اما هنوز تردیدهای برای پذیرش آن وجود دارد

با گذشت پنج سال از عرضه اولین دستگاه مجهز به استاندارد eSIM، بسیاری از چالش‌های فنی پیرامون آینده سیم‌کارت‌ها برطرف شده است. با این وجود، آنچه باقی می‌ماند، چالش آموزش و آگاهی مصرف‌کننده و مشوق‌های لازم از سوی تولیدکنندگان و اپراتورهای گوشی‌های هوشمند برای انتقالی بی‌دردسر به استاندارد جدید است.

چالش‌های فنی پیرامون سیم‌ کارت های الکترونیکی تا حد زیادی رفع شده‌اند، اما فروشندگان و اپراتورهای گوشی‌های هوشمند باید به خریداران انگیزه دهند تا سیم کارت های فیزیکی را کنار بگذارند. در حالی‌که ساعت‌های هوشمند رده‌بالا و گوشی‌هایی مانند موتو ریزر با حذف سیم کارت فیزیکی، طراحی جمع‌وجورتری را به عنوان یک مزیت در طراحی ارائه داده‌اند، گوشی‌های آینده باید با حذف درگاه سیم‌کارت، ویژگی‌هایی مانند باتری‌های بزرگ‌تر یا سنسورهای بزرگ‌تر دوربین را اضافه کنند تا مزایای حذف سیم‌کارت‌های قدیمی کاملا به چشم بخورد.

بنابراین، با اینکه مزیت مستقیمی در حذف سیم کارت فیزیکی برای مصرف‌کنندگان وجود ندارد، اما سازندگان باید با پر کردن این فضای خالی با ویژگی‌های جدید سخت‌افزاری کاربران را به استفاده از این فناوری ترغیب کنند.