واکسن سرطان سینه، با موفقیت فاز اول انسانی را پشت سر گذاشت

نتایج فاز اول آزمایش انسانی واکسن سرطان سینه، حاکی از نتایج درمانی موثر و ایمن بوده و فاز دوم نیز برای تست اثربخشی در دست انجام است.

در مقاله جدیدی که در ژورنال JAMA Oncology از نتایج یک دهه آزمایش فاز اول انسانی واکسن سرطان سینه منتشر شده است، مشخص شد که درمان جدید، بسیار ایمن ارزیابی شده و اکنون فاز دوم به منظور آزمایش اثربخشی واکسن، در حال انجام است.

عامل اصلی حدود 30 درصد از موارد ابتلا به سرطان سینه، تولید بیش از حد پروتئینی به نام گیرنده 2 فاکتور رشد اپیدرمی انسانی (HER2) است. سرطان‌های نوع HER2 مثبت اغلب نسبت به سایر نمونه‌های سرطان تهاجمی‌تر بوده، سریع‌تر رشد می‌کنند و احتمال بروز مجدد آنها نیز بیشتر است.

در چند دهه گذشته یکی از درمان‌های بالینی موثر برای این نوع سرطان سینه، درمان به وسیله آنتی‌بادی مونوکلونال است که برای جلوگیری از فعالیت HER2 روی سلول‌های تومور طراحی شده است. با این حال محققان مدت‌هاست بر روی واکسن‌هایی کار می‌کنند که می‌توانند سیستم ایمنی را برای هدف قرار دادن سلول‌های تومور HER2 مثبت آموزش دهند.

این نوع از واکسن‌ های سرطان، به عنوان نمونه‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از ظهور سرطان طراحی نشده‌اند، بلکه در عوض، به عنوان واکسن های درمانی شناخته می‌شوند که احتمالا در آینده، پس از تشخیص سرطان برای بیماران تجویز خواهند شد. وظیفه آنها، کمک به سیستم ایمنی برای جستجوی بهتر تومورهای خاص و از بین بردن آنها است.

در این مورد، محققان با آنچه واکسن DNA نامیده می‌شوند، کار می‌کنند. این واکسن‌ها طرح‌های DNA را برای تولید پروتئین‌های خاص به هسته سلول تحویل می‌دهند. سپس آن پروتئین توسط سلول تولید می‌شود و پاسخ ایمنی را تحریک خواهد کرد. واکسن در حال آزمایش، سلول را وادار می‌کند تا قطعه خاصی از پروتئین HER2 را تولید کند.

کارآزمایی فاز اول واکسن سرطان سینه، حدود 20 سال پیش و بر روی 66 بیمار مبتلا به سرطان پیشرفته HER2 مثبت آغاز شد و سه سطح دوز مختلف با هدف اولیه مورد آزمایش قرار گرفت. از آنجاکه پروتئین‌های HER2 را می‌توان در انواع سلول‌های دیگر بدن یافت، محققان برای هر شرکت‌‌کننده، پیگیری و مطالعه 10 ساله‌ای را در نظر گرفتند تا مطمئن شوند که هیچ مشکلی در طول زمان، برای فعالیت ایمنی علیه بافت سالم وجود ندارد.

مری دیسیس، نویسنده اصلی این مطالعه گفت:

نتایج نشان دادند که واکسن بسیار ایمن است. در واقع شایع‌ترین عوارض جانبی که در حدود نیمی از بیماران مشاهده کردیم، بسیار شبیه به آنچه در واکسن‌های کرونا می‌بینید، بود که از جمله آنها می‌توان به قرمزی و تورم در ناحیه تزریق و در برخی موارد، تب و لرز خفیف اشاره کرد.

اگرچه این کارآزمایی برای ارزیابی تاثیرگذاری تجربی واکسن در درمان سرطان سینه طراحی نشده بود، اما دیسیس به نشانه‌های اولیه امیدوارکننده‌ای از اثربخشی آن اشاره کرد. 80 درصد از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی تحت درمان، پس از پیگیری کامل 10 ساله، از ابتلا به سرطان جان سالم به در بردند. دیسیس هم‌چنین افزود که تنها حدود 50 درصد از بیماران مبتلا به سرطان سینه پیشرفته HER2 طول عمری بیش از پنج سال دارند، بنابراین به احتمال زیاد این واکسن موثر است. هم‌چنین فاز دوم آزمایش این واکسن نیز اکنون در حال انجام است که طی آن، اثربخشی واکسن در گروه بزرگ‌تری از بیماران مبتلا به سرطان سینه بررسی خواهد شد.

دیسیس افزود:

اگر نتایج آزمایش‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده جدید فاز دوم واکسن مثبت باشد، این سیگنالی قوی برای ما خواهد بود که سریعا به سمت آزمایش نهایی مرحله سوم قدم برداریم. من امیدوارم به ساخت واکسنی نزدیک شویم که به طور موثر بتواند بیماران مبتلا به سرطان سینه را درمان کند.