مطالعات علمی اخیر نشان میدهند که اعتقاد به جادو و جادوگری بیشتر از آنچه که تصور میکنید در سراسر جهان گسترده است.
براساس نتایج یک مطالعه جهانی جدید، اعتقاد به جادوگری در سراسر جهان گسترده است. البته این باورها در برخی کشورها، مانند سوئد بسیار کمتر از مناطق دیگر است. همچنین این مطالعه نشان میدهد که افراد دارای تحصیلات و امنیت اقتصادی بیشتر، کمتر از سایر افراد به جادوگری اعتقاد دارند.
اعتقاد به جادوگری در سراسر جهان گسترده است
براساس نتایج یک مطالعه جهانی که بیش از ۱۴۰ هزار نفر در آن مشارکت داشتند، حدود یک میلیارد نفر در ۹۵ کشور جهان به جادوگری اعتقاد دارند. همچنین در نظر داشته باشید که به علت حساسیت این موضوع در میان برخی از شرکت کنندگان، میزان اصلی اعتقاد به جادوگری در آنها کمتر شمارش شده، اما درواقع بیشتر است.
حدود ۴۰ درصد از افرادی که در نظرسنجیها شرکت کردهاند به جادوگری اعتقاد داشتند. با این حال شیوع این باورها در مناطق مختلف، متفاوت برآورد شده است؛ به عنوان مثال در سوئد فقط ۹ درصد از شرکت کنندگان به جادوگری اعتقاد داشتند، درحالی که این میزان در تونس ۹۰ درصد بود.
برطبق گفته بوریس گیرشمن، نویسنده و اقتصاددان از دانشگاه آمریکا، اگرچه باور به جادوگری در برخی کشورها رایجتر از سایر کشورها است؛ اما همچنان در هر کشور، گروههای اجتماعی و جمعیت شناختی را در بر میگیرد.
تحقیقات قبلی، باور به جادوگری را در نقاط مختلف جهان بررسی کرده بودند؛ اما کمبود دادهها مانع از انجام تحلیلهای جهانی درباره این باورها توسط محققان شده بود.
گیرشمن، مجموعه دادههای جدیدی را از طریق نظرسنجیهای حضوری و تلفنی در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ جمعآوری کرد. این نظرسنجیها شامل سوالاتی درمورد باورهای مذهبی گستردهتر شرکت کنندگان و اعتقاد آنها به جادوگری بود.
گیرشمن خاطرنشان میکند که در نظرسنجیها به روشهای مختلف درمورد جادوگری سوال میشد؛ با این حال یک سوال مرتبط با این موضوع در همه نظرسنجیها وجود داشت. در تمام نظرسنجیها از پاسخ دهندگان پرسیده شد که آیا به چشم بد (چشم زخم) یا این که افراد میتوانند با طلسم و نفرین باعث اتفاقات بد برای شخصی شوند، اعتقاد دارند یا خیر.
بخش دوم این سوال به تعریف جادوگری که گیرشمن به دنبال آن است، مربوط میشود. این سوال یک روش منحصر به فرد برای تشخیص معتقدان به جادوگری است. بر همین اساس مشخص شد که ۴۰ درصد از شرکت کنندگان در سطح جهان به جادوگری اعتقاد دارند.
اگر این درصد را برای کل جمعیت این کشورها در نظر بگیریم، حدود یک میلیارد نفر را شامل میشود. در این مطالعات به پیوندها بین باور به جادوگری و عوامل مختلف در سطح فردی و کشوری نیز اشاره شده است.
در سطح فردی، افرادی که دارای تحصیلات و امنیت اقتصادی بیشتری هستند، کمتر به جادوگری اعتقاد دارند. ظاهراً باور به جادوگری با دینداری و اعتقاد به خدا نیز همبستگی دارد. البته همبستگی این باورها با مسحیت به نسبت اسلام، تفاوت معناداری نداشت.
براساس گزارش گیرشمن، اعتقاد به جادوگری در سطح کشوری با سطوح پایین اعتماد اجتماعی، نوآوری کم، فرهنگ سازگارانه و سطوح بالاتر تعصبات درون گروهی مرتبط است. او میگوید:
این مطالعه نشان میدهد که اعتقاد به جادوگری هنوز در سراسر جهان گسترده است. علاوه بر این شیوع آن با تعدادی از ویژگیهای فرهنگی، نهادی، روانی، اجتماعی و اقتصادی مرتبط است.
البته هنوز تحقیقات بیشتر برای دستیابی به یک دیدگاه کاملا جهانی درمورد باورهای جادوگری لازم است. مطالعه جدید علیرغم دامنه وسیع آن، دارای محدودیتهایی، مانند کمبود داده از چین و هند است.
مطالعات با چنین جزئیاتی درمورد جادوگری، کاربردهای عملی نیز دارند. به عنوان مثال این باورها هنوز هم در برخی از مناطق منجر به تناقض و تضاد میشوند؛ بنابراین درک بهتر این باورها و زمینههای اجتماعی آنها ممکن است به محافظت از زنانی که متهم به جادوگری شدهاند، کمک کند.
درک باور افراد به جادوگری همچنین میتواند برای دولتها و محققانی که سعی در همکاری یا کمک به مردم محلی دارند، حیاتی باشد. مونیکا هانتر ویلسون (انسان شناس فقید) اعتقادات به جادوگری را کابوس استاندارد شده یک گروه و تحلیل مقایسهای آن را یکی از کلیدهای درک جامعه میدانست.