ناسا یک سیاره فراخورشیدی هماندازه زمین را کشف کرد که در فاصله 100 سال نوری از ما، دور یک ستاره کوچک میچرخد و میتواند زیست پذیر باشد.
ماموریت TESS ناسا با کشف یک سیاره فراخورشیدی جدید دنبال شد. ظاهرا بزرگی این سیاره سنگی بهنام TOI 700 e، حدود 95 درصد اندازه زمین است و پتانسیل زیست پذیر بودن را دارد. پیشتر نیز سه سیاره دیگر شناسایی شده بودند که در حال چرخش به دور ستاره کوتوله سرد TOI 700 هستند.
آخرین بار (سال 2020)، سیاره TOI 700 d در این منظومه کشف شده بود که اتفاقا آن هم به بزرگی زمین است. هر دوی این سیارهها، در ناحیهای موسوم به کمربند حیات قرار دارند؛ یعنی در فاصله مناسبی از ستاره میزبان که آب میتواند به طور مایع در سطح جریان داشته باشد. وجود احتمالی آب، بیانگر این است که سیارات میتوانند قابل زیستن بوده یا باشند.
کشف سیاره چهارم، روز سهشنبه در دویست و چهل و یکمین نشست انجمن نجوم آمریکا اعلام شد. بهگفتهی امیلی گیلبرت، یکی از کارکنان آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا (JPL):
«این یکی از معدود منظومههایی است که چند سیاره کوچک بالقوه زیست پذیر در کمربند حیات دارد. همین هم منظومه TOI 700 را به گزینهای مناسب برای تحقیقات بیشتر تبدیل میکند. سیاره e حدود 10 درصد از سیاره d کوچکتر است؛ پس شاید با تداوم مشاهدات تلسکوپ TESS، سیاراتی از این کوچکتر را هم کشف کنیم».
ستارههای کوتوله سرد تایپ M مانند همین TOI 700، به وفور در کیهان وجود دارند و در سالهای اخیر دریافتیم که خیلی از آنها، میزبان سیارات فراخورشیدی هستند. برای نمونه، میتوانیم از منظومه TRAPPIST-1 و 7 سیاره موجود در آن نام ببریم که یکی از اهداف تحقیقاتی تلسکوپ فضایی جیمز وب است.
اما نزدیکترین سیاره به ستاره میزبان، TOI 700 b نام دارد که تقریبا 90 درصد اندازه زمین است و هر چرخش مداری کامل آن، 10 روز زمینی طول میکشد. بزرگی سیاره TOI 700 c به 2.5 برابر زمین میرسد و هر 16 روز، ستاره میزبان را یک دور کامل میزند.
بهنظر میرسد این دو سیاره، قفل گرانشی شده باشند؛ یعنی همیشه یک سمتشان به سوی ستاره TOI 700 است. چنین چیزی درباره ماه هم صدق پیدا میکند؛ زیرا ما از روی زمین، فقط یک سمت آن را میبینیم.
اما دو سیاره حاضر در کمربند حیات، یعنی e و d بهعلت فاصله بیشتر از ستاره، مدار بلندتری دارند؛ بهترتیب 28 و 37 روز! سیاره تازه کشف شده هم بین سیارات c و d قرار گرفته است.
ماموریت TESS در سال 2018 با رصد ستارگان نیمه جنوبی آسمان آغاز و بعدا به نیمه شمالی کشیده شد. در سال 2020، این تلسکوپ فضایی دوباره روی نیمه جنوبی آسمان متمرکز شد و کشف این 4 سیاره، حاصل همین امر است.
بن هورد، محقق مرکز فضایی گادرد ناسا و دانشجوی دکترای دانشگاه مریلند دراینباره میگوید: «اگر TOI 700 e کمی نزدیکتر یا بزرگتر بود، میتوانستیم در نخستین سال فعالیت TESS آن را پیدا کنیم. ولی سیگنالها بسیار ضعیف بودند و شناسایی این سیاره، مستلزم مشاهدات بیشتری بود».
همزمان که دادههای افزونتری توسط TESS ارسال میشود؛ محققان برای بررسی دقیقتر این منظومه، روی سایر مشاهدات زمینی و فضایی حساب باز کردهاند.