امروز در جریان نخستین روز کنگره موبایل ایران در ایران مال تهران، سه پنل تخصصی برگزار شد که در ادامه به بررسی جزئیات این پنلها میپردازیم.
امروز نخستین روز کنگره موبایل ایران برگزار شد. سعید رسول اف، رئیس شورای سیاستگذاری رویداد زیستبوم کنگره موبایل دیروز در حاشیه مراسم افتتاحیه این رویداد اعلام کرد یازده پنل تخصصی بهمدت چهار روز در ساعتهای ۱۴ تا ۱۸ بهصورت پنلهایی با موضوعهای متفاوت روز برگزار میشوند. بر این اساس روزانه سه پنل در سه روز ابتدایی کنگره برگزار میشوند و دو پنل هم در روز پایانی این رویداد برگزار خواهند شد. بنابراین امروز در جریان اولین روز کنگره موبایل ایران در ایران مال تهران، سه پنل تخصصی برگزار شد که در ادامه، جزئیات اتفاقات این پنلها را بررسی میکنیم.
پنل موبایل و اقتصاد دیجیتال؛ از مشکلات تعدد نهادهای تصمیمگیر تا هزینههای محدودیت و اختلال اینترنت برای کسبوکارها
اولین پنل از مجموع ۱۱ پنل بخش زیست موبایل اولین کنگره موبایل ایران ساعت ۱۴ روز سهشنبه ۲ اسفندماه با موضوع اقتصاد دیجیتال در زیست بوم موبایل برگزار شد.
در این بخش سعید رسولاف، رئیس انجمن تولیدکنندگان نرمافزار موبایل بهعنوان مدیر پنل حضور داشت و مجتبی توانگر، رئیس کارگروه اقتصاد دیجیتال مجلس، فرزین فردیس، رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران و حسین اسلامی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانهای تهران بهعنوان اعضای پنل طی مدت یک ساعت به گفتوگو پرداختند. این پنل به شکل زنده از پلتفرمهای آپارات و راویتو پخش شد.
در آغاز پنل، سعید رسولاف ضمن بیان هدف اصلی این پنلها جهت گرد هم آوردن اجزای مختلف اکوسیستم موبایل، بحث در حوزه اقتصاد دیجیتال را با پرسش درباره تعدد نهادهای تصمیمگیر و مجوزدهنده آغاز کرد.
مجتبی توانگر، رئیس کارگروه اقتصاد دیجیتال مجلس در پاسخ به این پرسش، تشکیل شورای عالی فضای مجازی را در راستای پاسخ به همین چالش ارزیابی کرده و توضیح داد:
شورای عالی فضای مجازی در این بخش یکی از نهادهای تاثیرگذار است. در کمیسیون معین این شورا سندی تحت عنوان سند تنظیمگر تنظیمگران آماده شده که دقیقا مشخص میکند چه نهادهایی چه وظایف نظارتی مشخصی را بر عهده دارند. در همین زمینه جلساتی هم با جمعی از نهادهای دولتی و اهالی اکوسیستم برگزار شده که امیدواریم به هر چه پختهتر شدن این سند منجر شود. این سند تقریبا نهایی است، اما پس از دریافت نظرات کل اکوسیستم وارد مجلس شورای اسلامی خواهد شد.
فرزین فردیس، رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران مشکل عمده تدوین سندها را در نظرخواهی دیرهنگام از بخش خصوصی و اعضای اکوسیستم دانست. فردیس توضیح داد معمولا بررسی نظرات زمانی انجام میشود که ۹۹ درصد سندهای اینچنینی تکمیل شدهاند. شاید رویه درستتر این باشد که چند تشکل بالادستی از همان آغاز سندهای مشابهی تهیه کنند تا چند پیشنویس موازی در اختیار داشته باشیم.
حسین اسلامی، رئیس سازمان نصر تهران در همین حوزه بر مشارکت گستردهتر بخش خصوصی تاکید کرد و گفت انتظارات ما فراتر رفته است. انتظار داریم نه در راهحل، بلکه در مساله اصلی مشارکت کنیم. دغدغه اصلی با ما به اشتراک گذاشته شود تا راهحلی بدهیم که کمترین مانع را ایجاد کند.
سعید رسولاف، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در ادامه این پنل بحث را به سوی محدودیتهای اینترنت هدایت کرد و با اشاره به اینترنت بهعنوان یک حق شهروندی درباره رویکردهای اخیر نهادهای مختلف حاکمیتی و راهحلهای احتمالی به طرح پرسش پرداخت.
رئیس کارگروه اقتصاد دیجیتال مجلس شرایط اخیر و اختلالهای اینترنت را مشکلی جدی دانست و بیان کرد:
باید این عقلانیت ایجاد شود که اگر پلتفرمی قصد فعالیت دارد بتواند با رعایت استانداردهای جهانی که در سایر کشورها به آن پایبند است در ایران هم به فعالیت بپردازد. اگر چنین رویکردی را نپذیریم دیگر قادر به جلو بردن چرخ اقتصاد اقتصاد کشور نخواهیم بود.
در ادامه پنل، حسین اسلامی به نگاه سازمان نصر و فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال به اختلالها و محدودیتهای فعلی پرداخت و عنوان کرد ما در نظام صنفی بیانیه دادیم و از اینترنت آزاد دفاع کردیم. در عین حال با اینترنت طبقاتی بهشکل جدی مخالفیم. در این بخش دو بحث مطرح است؛ محدودیت و اختلال. محدودیت یا باید قانونی باشد یا با حکم قاضی. در این حوزه مصوبه امنیتی برهه زمانی خاصی را پوشش داده و حال با گذر از آن برهه شرایط محدودیت باید به روال سابق بازگردد. اما درباره اختلالها باید گفت این روش مغایر حکمرانی هوشمند است. در زمینه اختلال، مقامهای مسئول هر حوزه باید پاسخگو باشند. در حال حاضر شفافیتی وجود ندارد و دلایل مشکل روشن نیست.
رسولاف در ادامه بحث از فرزین فردیس درباره تخمین میزان ضرر و زیان ناشی از این محدودیتها و اختلالها پرسید. فرزین فردیس عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در پاسخ تاکید کرد که هزینههای غیر ملموس و حتی غیر اقتصادی در این بخش بسیار گزافاند؛ چرا که ناامیدی و از دست رفتن سرمایههای اجتماعی را در پی دارند. او در بخش هزینههای اقتصادی گفت:
بخشی از خسارتها قابل محاسبه بهروش قطعی است و برخی برآوردی بودهاند. ۳۵ هزار میلیارد تومان خسارت برای ماه اول جز هزینههای قطعی و ۴۵ هزار تا ۸۰ هزار میلیارد تومان خسارت برآوردی بوده است. این البته در برابر خسارتهای نامشهود ناچیز است.
مساله تحریمهای فناوری در حوزه اقتصاد دیجیتال و رفع برخی از آنها طی ماههای اخیر یکی دیگر از پرسشهای سعید رسول اف مدیرعامل شرکت ایدهپرداز ژوبین از حاضرین در پنل بود.
فرزین فردیس، رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در این بخش به چندلایه بودن مساله تحریم اشاره کرده و گفت مساله سوای این تحریمها، جذاب نبودن اقتصاد فعلی کشور بهعنوان یک مشتری در بازار جهانی است. شرکتها حتی در شرایطی که تحریم خاصی لغو شود بهسادگی حاضر به پذیرش ریسک معاملات نیستند.
حسین اسلامی هم با تایید نظرات فردیس افزود در حال حاضر در خارج از کشور به نام ایران حساس شدهاند و رفع این مساله زمانبر و نیازمند حساسیتزدایی تدریجی است.
پنل موبایل و صنعت VOD؛ وضعیت پلتفرمهای آنلاین فیلم و سریال و چالشها با ساترا
دومین پنل نخستین روز کنگره موبایل ایران که از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۶:۳۰ برگزار شد با اجرای کیوان کثیریان روزنامهنگار و منتقد سینما و حضور آقایان علی سرتیپی رئیس هیات مدیره انجمن نمایش ویدیو برخط و مدیرعامل فیلم نت، محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن نمایش ویدیو برخط و محمد کشوری مدیر عامل گروه طیف در بخش مهمانها پیگیری شد.
در ابتدای این پنل، کثیریان از محمدمهدی عسگرپور درباره علت ورود ساترا به حوزه VOD پرسید. محمدمهدی عسگرپور در پاسخ با اشاره به همهگیری کرونا بهعنوان یکی از علتهای افزایش محبوبیت این پلتفرمها این موضوع را یکی از علل افزایش علاقه ساترا برای حضور در این بخش دانست. او در ادامه افزود تصور صداوسیما این بود که این پلتفرمها بخشی از مخاطبانش را جذب میکند. در عین حال VODها بخشی از استانداردهای سریالسازی تلویزیون را هم تحتالشعاع قرار دادهاند که میتواند برای سریالسازان تلویزیونی ایجاد مساله کند.
عسگرپور در ادامه توضیح داد بحث پخش زنده هم از سوی دیگر بهعنوان یک خط قرمز حاکمیتی مطرح شد که در نهایت منجر به خلق ساترا و افزایش حضور آن در این حوزه شد. کیوان کثیریان، مجری پنل و منتقد سینما پنل را با پرسش درباره زیرساخت قانونی حضور ساترا در زمینه نظارت بر پلتفرمهای VOD ادامه داد.
محمد کشوری، مدیرعامل گروه طیف در پاسخ به این پرسش بیان کرد که از سال ۸۶ در سطوح سیاستگذاری حدس زده میشد که صداوسیما در این بخش حضور پیدا کند. کشوری گفت:
صدا و سیما در دهه هشتاد اساسا اعتقادی به رگولاتوری نداشت و معتقد بود خود باید بهعنوان تنها ارائهدهنده محتوا در این فضا حضور داشته باشد. حوالی سال ۹۳ و ۹۴ صداوسیما در این بخش دو مسیر را پی گرفت. از طرفی مزایده برای مشخص کردن اپراتور آیپی تیوی که با معاونت مجازی صداوسیما همکاری میکرد برگزار شد و از طرف دیگر ساترا ایجاد شد که با دور زدن قانون در این بخش امکان حضور نظارتی یافت.
کشوری ادامه داد بهشکل کلی شورای نگهبان در بحث تفسیری خود ارائه هر نوع محتوای رادیو و تلویزیونی از طریق بسترهای فراگیر غیر از صداوسیما را خلاف قانون اساسی دانسته، اما همین تفسیر نشان میدهد ساترا نمیتواند از نظر قانونی وظیفه نظارتی بر عهده داشته باشد. طبق قانون اساسی صداوسیما حق تنظیمگری ندارد، چرا که اساسا خود باید تنها تولیدکننده این بخش باشد. سوای اینکه مفهوم صوت و تصویر فراگیر هم تعریف دقیقی ندارد.
مجری پنل در ادامه از علی سرتیپی درباره شرایط نظارت ساترا بر پلتفرمها و درک این نهاد از محتوای پلفترمها پرسید. سرتیپی در پاسخ به این پرسش اشاره کرد که VODها با وضعیت فعلی دچار مشکلات بسیاری شدهاند، اما ایستادگی خود این پلتفرمها و نظر مثبت کلیت حاکمیت نسبت به آنها باعث دوام آنها شده است. سرتیپی توضیح داد دوستان به این حوزه نگاه صداوسیما را داشتند، به نظارت حتی شدیدتر از صداوسیما در این بخش معتقد بودند و حتی در این حوزه دو بار از خود من شکایت شده است که البته در هر دو مورد منع تعقیب صادر شده است.
سرتیپی افزود مشکل اصلی اینجاست که فعلا آییننامهای نداریم؛ ولی خوشبختانه در حال حاضر وضع کمی بهبود یافته و هماهنگی با ساترا افزایش یافته است.
کیوان کثیریان، مجری پنل از محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن نمایش ویدیو برخط درباره نقشآفرینی صنف در مثلث صنف، ساترا و هنرمندان سوال کرد. عسگرپور در این زمینه مفهوم صنف در ایران را با مفهوم جهانی آن متفاوت ارزیابی کرد و گفت: صنف و زیستبوم باید در کشور ایران تعریف شود. فرق کشور ما با کشورهای شاخص در بهوجود آمدن همین مفهوم زیستبوم است. اصناف در این کشورها در مقابل پدیدههای جدید بسیار سریع امکان ایجاد تعاریف و جایگاههای جدید را ایجاد میکنند. در کشور ما متاسفانه غالبا قدم اول، مبارزه با هر پدیده جدید است. در این شرایط صنف صرفا جنبه تزئینی دارد و کارکرد و جایگاه واقعی آن چندان روشن نیست.
مجری پنل با اشاره به شیوه نظارت فرهنگی در کشور از محمد کشوری علت مدل نظارتی فعلی را جویا شد.
کشوری در پاسخ دو مدل تنطیمگری و نظارت را شیوههای پسینی و پیشینی دانست. مدیر عامل گروه طیف موضوع شیوه نظارت را چنین تشریح کرد: برای مثال در حوزه روزنامهنگاری شیوه نظارت پسینی است چرا که اساسا در این بخش امکان نظارت پیشینی وجود نداشته، اما درباره محتواهای تلویزیون، فیلم، سریال و موسیقی با توجه به کثرت خطوط قرمز و تفسیرپذیری آنها از شیوه پیشینی استفاده میشود. در کل باید این روش تغییر کرده و به سوی مدل پسینی حرکت کنیم؛ در واقع مجبور به انجام چنین فرآیندی هستیم.
در پایان نشست، کثیریان از علی سرتیپی درباره تاثیر اختلال اینترنت در وضعیت بازدیدها و مخاطبان این پلتفرمها پرسید. سرتیپی تاثیر مشکلات ناشی از اختلال اینترنت را در دو بخش دسترسی مخاطبان و مشکل در زمینه تبلیغات دانست و گفت:
از شهریورماه به بعد دو مشکل داشتیم. یکی اختلال اینترنت و مشکل دوم بحث تبلیغات بود. اگرچه در بخش اول به دلیل استفاده این پلتفرمها از زیرساخت داخلی مشکلات چندان عمده نبود، اما بهگفته مدیرعامل فیلمنت در بخش تبلیغات فشار زیادی به این پلتفرمها وارد شده است. این مشکلات هم به دلیل عدم دسترسی به اینستاگرام و محدودیت های تبلیغات محیطی بهدلیل شرایط کشور و از سوی دیگر نگاه مخاطبان به چنین تبلیغاتی رخ دادند. در حال حاضر در هر دوی این زمینهها شرایط بهبود یافته است.
سرتیپی در بخش پایانی سخنانش به نقش مهم سرویسهای VOD در دوران کرونا اشاره کرد و گفت اگر در دوره کرونا این سرویسها وجود نداشت، مشکلات معیشتی بسیاری برای اهالی صنعت سینما پدید میآمد. این پلتفرمها از بیکاری چندین هزار نفر جلوگیری کردند. در عین حال اکران آنلاین فیلمها پس از اکران سینمایی نیز باعث رونق صنعت سینما در این دوره شد.
پنل موبایل و پلتفرمهای دیجیتال؛ اصول موفقیت و رشد پلتفرمها در گفتوگو با بنیانگذاران کسبوکارها
آخرین پنل روز ابتدایی کنگره موبایل ایران، روز سهشنبه ۲ اسفندماه از ساعت ۱۷ تا ۱۸ بعد از ظهر در محل نمایشگاههای مجموعه ایران مال برگزار شد. مجریگری این پنل بر عهده هادی نواب، بنیانگذار هاب نوآوری صدران بود و میرهادی رادی، مدیرعامل بهترینو، مرتضی اعلایی، مدیرعامل ماهد و مهدی باختری، مدیرعامل بستر خرید و فروش تانک از جمله مهمانهای این پنل بودند.
هادی نواب، بنیانگذار و مدیرعامل هاب نوآوری صدران بحث را با معرفی مهمانان پنل آغاز کرد و پرسشی را درباره اصول موفقیت پلتفرمها خطاب به مهدی باختری مدیرعامل بستر خرید و فروش تانک مطرح کرد.
باختری سه اصل را در موفقیت پلتفرمها مرکزی دانسته و گفت: مگنت، پلاگ اند پلی و مچمیکینگ سه عنصر کلیدی در موفقیت پلتفرمها بهحساب میآیند. مگنت بهمعنای وجود یک ویژگی جذبکننده اساسی در یک پلتفرم است که عمدتا با ابزارهای پلتفرم شکل میگیرد. ویژگی مچمیکینگ توضیح میدهد که حتی با وجود جذابیت یک پلتفرم، اگر پلتفرم نتواند بهترین ارتباط را بین ارائهدهنده و خدمتگیرنده ایجاد کند شاهد موفقیتش نخواهیم بود. در نهایت پلاگ اند پلی به روانی و سهولت در آغاز کار کردن با یک پلتفرم و رسیدن به مرحله استفاده از آن دارد. این سهولت و سرعت در عمل مهمترین مزیت رقابتی پلتفرمهای جدید در برابر پلتفرمهای موجود در بازار است.
در ادامه این پنل، هادی نواب از میرهادی رادی درباره مدلهای رشد پلتفرمها در ایران و جهان پرسید. رادی با تشریح دو روش کلی رشد کسبوکارهای آنلاین گفت اساسا برای رشد کسبوکارهای آنلاین دو مدل رشد وجود دارد؛ یکی روش پلتفرمی و دیگر روش رشد بهینه. رادی با اشاره به پلتفرمها و شیوههای رشدشان افزود:
پلتفرمها هم خود از شیوههای متفاوتی چون سیدینگ یا اصطلاحا دانپاشیدن، روش کولیگرفتن از سایر پلتفرمهای مشابه و مدل فالو د ربیت یا خرگوش را دنبال کن استفاده میکنند. در مدل رشد اول پلتفرم برای جذب مخاطب ممکن است از مدلهای غیرپلتفرمی بهره ببرد. در روش کولیگرفتن از امکانات موجود سایر پلتفرمها استفاده میشود و در روش خرگوش را دنبال کن، کسبوکار ابتدا یک سمت از مخاطبانش را تقویت کرده و سپس به مدل پلتفرمی روی میآورد.
هادی نواب مسیر پنل را با طرح پرسش درباره نقطه تقاطع کسبوکارهای آنلاین و آفلاین ادامه داد و از مرتضی اعلایی خواست تجربه خود در این حوزه را بازگو کند. اعلایی، مدیرعامل ماهد از تلاشش برای ساخت فضایی که کالای هنری خاص را به کالایی ارزانتر و در دسترس مردم تبدیل کند سخن گفت و چنین ادامه داد:
در بحث تقاطع کسبوکارهای آفلاین و آنلاین باید گفت در برخی صنایعی که من در آنها درگیر بودم بازار آفلاین بسیار پراهمیت است. ترکیب تجربه آفلاین و آنلاین بهشدت دشوار است، اما کسبوکارهایی که از پس چنین چالشی برآمدهاند عموما به یکی از بهترینها در حوزه خود بدل شدهاند.
نواب در ادامه همین بحث از همه مهمانهای پنل درباره چالش مقیاسپذیری در زمینه کسبوکارهای آفلاین پرسید. اعلایی با اشاره به این چالش گفت اساسا صنعت با بهینهسازی و بهرهبرداری دقیق از تکنولوژی میتواند به مقیاسپذیری برسد.
میرهادی رادی در این بحث، شرایط را بسته به صنعت مورد بحث متغییر دانست و گفت در برخی از حوزهها بهتر است کار را آنلاین آغاز نکنیم؛ اما باید با یک ساختار آفلاین کوچکتر شروع کرد و پس از رساندن آن به سوددهی در پی گسترش کسبوکار حرکت کرد.
مهدی باختری هم با اشاره به چالشها و دشواریهای راهاندازی کسبوکار آنلاین اظهار کرد اساسا دشواری کار در فضای کسبوکارهای آفلاین خود میتواند به یک امکان جذاب آنلاین برای کسبوکارهایی تبدیل شود که میتوانند در این زمینه تسهیلات و خدمات ویژه ارائه دهند.