وقتی صحبت از طراحی مدرن فضاهای اداری و محیط کار میشود، اپل پارک و گوگل پلکس اولین ساختمانهایی هستند که در ذهن تداعی میشوند. اما دلیل خاص بودن این دفاتر چیست و چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
گوگل پلکس و اپل پارک مقر دو شرکت بزرگ دنیا یعنی گوگل و اپل هستند. در طراحی مدرن معماری فضاهای اداری، الگوی شاخصتری از مجتمع ساختمانی گوگل و اپل وجود ندارد. هر آن چه فکر میکنید وجودش در فضای اداری جالب است، این ساختمانهای عظیم و در عین حال رویایی درون خود جای دادهاند.
گوگل بهعنوان یک موتور جستجو که از هوش مصنوعی بهره میبرد و یک شرکت الکترونیک کامپیوتری، گوگل پلکس را در راستای چشمانداز خود از همکاری و فراگیر بودن کار راهاندازی کرد. اپل نیز بهعنوان بزرگترین شرکت فناوری در جهان از نظر درآمد، اپل پارک را در راستای تعهد خود به طراحی و فناوری قدرتمند ساخته است.
در این مقاله بهمقایسه مقر این دو غول فناوری خواهیم پرداخت و معماری، طراحی، نوآوری، برنامهریزی، امتیازات، فرهنگ کاری و انتقاداتی که در طول سالها به آنها وارد شده است را بررسی میکنیم.
اپل پارک، شاهکاری فراتر از آیفون
شرکت اپل تاثیرات مؤثری در هر بخش از دنیای تکنولوژیکی ایفا کرده و اکنون با توسعه اپل پارک اهداف خود را به سمت طراحی و ساخت دفاتر کاری سوق داده است.
وقتی صحبت از اپل میشود، تنها چیزی که به ذهن انسان میآید نوآوری و کارآمد بودن است. آنها کمپانی هستند که موسیقی را با آی پد در جیب ما جا دادند و با آیفون های ۳G بازار گوشیهای هوشمند را به تکامل رساندند.
اپل پارک تنها یک سازهی ساختهشده از بتن نیست؛ ساختمان جدید اپل به نوعی آخرین محصول اپل است که در قسمتهایی از آن موادی استفاده شده که اپل در ساخت لپتاپها و گوشیهای خود استفاده میکرد. اپل پارک دومین پردیس اپل و آخرین پروژه ساخت و ساز استیو جابز محسوب میشود (در حالی که او زنده نبود تا شاهد ساخت این سازه نمادین باشد).
ساختمان، محوطه و هر چیزی که در اپل پارک دیده میشود، حاصل همکاری کامل با جانی آیو (مدیر ارشد طراحی اپل) و استودیوی طراحی او است.
این ساختمان در خیابان وان اپل پارکوای در کوپرتینو، کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا واقع شده است. اپل پارک در آوریل ۲۰۱۷ افتتاح شد. طراحی آن نیز توسط نورمن فاستر انجام شده است. این مقر اپل که با بودجه ۵ میلیارد دلاری ساخته شده، بیش از ۱۲ هزار کارمند را درون خود جای میدهد.
توسعه اولیه استیو جابز چشماندازی از محوطهای با طراحی پویا داشت، درست مانند طرحهای پویا در بسیاری از محصولات اپل. جابز زمینهایی را از هیولت پاکارد خریداری کرده و در سال 2014 شروع بهتخریب تمام ساختمانهای هیولت پاکارد کرد و زمینه ساخت اپل پارک را فراهم ساخت.
این پروژه دو سال بیشتر از آنچه برنامهریزی شده بود بهطول انجامید و هزینهای فراتر از انتظار داشت. در نهایت در سال 2017، پروژه تکمیل شد و اپل کارمندان خود را به محل کار جدید خود منتقل کرد.
ساختمان اصلی این سازه 2.8 میلیون فوت مربع مساحت، یک منبع انرژی 100٪ تجدید پذیر و یک مرکز تناسب اندام به مساحت 100 هزار فوت مربع دارد و بودجه هنگفت 4.17 میلیارد دلاری برای ساخت آن بهکار رفته است.
سازههای اصلی این شرکت
اپل رینگ (ساختمان مرکزی)
اپل رینگ سازه اصلی اپل پارک محسوب میشود و به شکل یک بشقاب پرنده طراحی شده است. واژگونی و حلقهای شکل بودن این ساختمان بزرگترین جذابیت آن بهحساب میآید.
استفان بلینگ، یکی از معماران ارشد در طراحی اپل پارک، میگوید: «اگر پروژه کلی یک شهر کوچک باشد؛ این ساختمان تالارشهر و گوهر آن است.»
فضای داخلی حلقه دارای اتاقهای بزرگ، دیوارهای شیشهای، ورودیها و فضاهای گسترده است که میتوان آنها را به ساختارهای کوچکتری مانند فضاهای مشترک و اتاقهای کنفرانس تبدیل کرد. یک راهرو فضای درونی ساختمان را به هشت بخش یکسان تقسیم میکند. این راهرو در حلقههای پیچیده زیبایی وجود دارد که ممکن است طول آن را کوتاهتر از آنچه هست نشان دهد.
شاهزاده عربستان سعودی از ساختمان ۵ میلیارد دلاری اپل پارک بازدید کرد
با تعهد بهانرژی سبز، حلقه به گونهای طراحی شده است که اجازه تهویه طبیعی را میدهد و میتواند به مدت 9 ماه از سال بدون گرمایش یا سرمایش اضافی کار کند. اپل همچنین با First Solar، سازنده تجهیزات خورشیدی جهانی، برای ارائه 130 مگاوات انرژی پاک به محوطه دانشگاه و ساختمانهای اطراف شریک شد.
علاوهبراین، یک سیستم جداسازی پایه لرزهای در زیر زمین برای محافظت از ساختمان در برابر زلزلههای خفیف تا متوسط ساخته شده است. این طراحی یک نسخه اصلاح شده از مواردی است که معمولا در ساختمانهای بزرگ ژاپن استفاده میشود.
مانند بسیاری از پروژه های بزرگ، اپل با چالشها و انتقادات زیادی روبرو شد. کاید بنفیلد از شورای دفاع از منابع طبیعی از اپل پارک به دلیل مشارکت در گسترش حومه شهر انتقاد کرد. امیلی چانگ در کتاب «بروتوپیا» از این ساختمان بهدلیل کمبود امکانات مهدکودک برای کودکان انتقاد کرد. این ساختمان همچنین زمانی که دو کارگر هنگام ساخت آن دچار جراحت شده و راهی بیمارستان شدند، خبرساز شد.
سالن تئاتر استیو جابز
سالن تئاتر اختصاص داده شده به بنیانگذار و مدیر عامل سابق اپل، یک سازه دایرهای به قطر 165 فوت است که هیچ تکیهگاه قابل مشاهدهای ندارد. سقف این سازه با وزن 80 تن از پلیمر تقویت شده با فیبر کربن ساخته شده و بزرگترین سقف فیبر کربنی شناور در جهان است.
همایشهای اپل در سالن جدید استیو جابز بهعنوان یک شگفتی کوچک از مهندسی، نوآوری و توجه به جزئیات برگزار میشود. این ساختمان دارای هشتصد پانل شیشه ای 45 فوتی است که در اطراف ساختار چهار طبقه به هم متصل شدهاند. ساختارهای شیشهای منحنی نمادی از شفافیت، مینیمالیسم و وضوح اپل هستند.
راهپلهای با نردههای فرورفته نیز در دیوار تالار استیو جابز دیده میشود و هنگام پایین آمدن به سمت سالن کنفرانس باید از این راهپله منحنی که از سنگ آهک ساخته شده است، عبور کنید.
نردههای این راه پله برخلاف نردههای معمولی از یک طرف در داخل دیوار حک شدهاند و در طرف دیگر تخته سنگهایی هستند که به اندازهی ارتفاع یک نرده روی هم قرار گرفته و در بخش فوقانی زاویهای ملایم دارند.
در زیر ساختار شیشهای یک سالن زیرزمینی با 1000 نفر ظرفیت قرار دارد و جایزه هنری سازهای را برای سالن به ارمغان میآورد. این سازه در ابتدا برای میزبانی رویدادهای اپل طراحی شد، اما همهگیری کووید-19 این شرکت را مجبور کرد که چندین سال رویدادهای خود بهصورت را آنلاین برگزار کند. با این حال، از این ساختمان برای معرفی سری آیفون 14 در سال 2022 استفاده شد.
مرکز بازدیدکنندگان
مرکز بازدید کنندگان اپل پارک مساحتی حدود 1870 متر مربع دارد و تنها مکانی در این محوطه است که افراد عادی یا توریستها میتوانند از آن بازدید کنند. این مرکز به 4 بخش اپل استور، کافیشاپ، یک بالکن بزرگ و یک فضای نمایشگاهی تقسیم میشود. در قسمت اپل استور محصولات اپل و برخی از محصولات جانبی شرکت و کالاهای تبلیغاتی فروخته میشود.
یک بالکن بزرگ بر روی پشت بام این ساختمان ساخته شده تا مراجعهکنندگان بتوانند یک دید کلی از اپل پارک داشته باشند. کافی شاپ مساحتی حدود 221 متر مربع دارد و برای استفاده مراجعه کنندگان در نظر گرفته شده است. فضای نمایشگاهی نیز یک مدل سهبعدی از اپل پارک را به نمایش میگذارد.
انبار گلدنینگ
این انبار یک بنای تاریخی است که در زمان ساخت اپل پارک توسط اپل منتقل و بازسازی شده است. انبار گلدنینگ در اصل بخشی از زمینهای کشاورزی بود که باغهای زردآلو، آلو و گیلاس را در خود جای داده بود.
از آنجایی که مکان انبار با چیدمان جدید محوطه مطابقت نداشت، شرکت با دقت آن را برچید و بهمکان جدیدی در نزدیکی مرکز تناسب اندام کارمندان منتقل کرد. این انبار امروزه برای ذخیره وسایل نگهداری از زمین استفاده میشود.
اطلاعات جامع و نهایی در مورد مقر اپل
همانطور که تاکنون متوجه شدید، ساختمانی که بیشتر کارمندان شرکت در آن مستقر هستند، دایره ای شکل است. ساختمانی که کارمندان در آن حضور دارند نیز 4 طبقه روی زمین و 3 طبقه زیر زمین قرار دارد. این طرح جادهها و پارکینگها را در زیر زمین پنهان میکند.
اپل برای تجزیه و تحلیل مسائل طراحی، ماکتهایی به اندازه واقعی از تمام قسمتهای ساختمان ایجاد کرده است. بیشاز 7 کیلومتر مربع فضا برای ساختمان جلسات و محل استراحت کارمندان در نظر گرفته شده است. در طراحی دیوارهای تمام سازهها فقط از شیشه استفاده شده و تمام چوبهای داخلی مورد استفاده برای مبلمان از گونه خاصی از افرا برداشت شده است.
قسمت داخلی ساختمان حلقهای شامل یک پارک وسیع است که دارای یک برکه، درختان میوه و مسیرهای پر پیچ و خم است که الهام گرفته از باغهای میوهای کالیفرنیا میباشد. اپل برای طراحی این مجموعه با شرکتهای ساختمانی مختلف از 19 کشور همکاری میکرده است.
گوگل پلکس، برترین محل کار در سال 2007
گوگل که کار خود را از پارکینگی در منو پارک کالیفرنیا آغاز کرد، امروز پس از گذشت 15 سال صاحب بیش از 100 شرکت بزرگ در سراسر جهان است. الگوی شاخصتری از مجتمع وسیع چهار ساختمانی گوگل در طراحی مدرن معماری فضاهای اداری وجود ندارد.
این ساختمان رویایی که همه آن را با نام «گوگل پلکس» میشناسند، در مانتین ویو کالیفرنیا واقع است. در سال 1998، گوگل میخواست یک محل کار فوقالعاده بسازد و موفق هم بود. این ساختمان چیزی فراتر از تصورات و خواستههای هر کارمندی برای یک ساختمان اداری جدید بود.
توسعه اولیه
گوگل زمینی را برای پردیس اصلی از Silicon Graphics، SGI، یک شرکت دیجیتالی که به خاطر خلق دایناسورهای دیجیتال در فیلم محبوب «پارک ژوراسیک» مشهور است، خریداری کرد. قرارداد معماری به Clive Wilkison، که محلهای کار در مجموعه را طراحی کرده بود، اعطا شد. ویلکیسون یک نابغه طراحی با ذوق و خلاقیت عجیب و غریب بود که ساختمانی را با هدف تقویت روحیه تیمی و فراگیری طراحی کرد.
معماران کلایو ویلکینسون در این ساختمان سعی در آفریدن فضاهای چند منظوره داشتند. بههمین دلیل این گروه فضاهای محصور شده توسط شیشههای مینیمال عایق صدا ایجاد کرد که در آن گروههایی در حدود سه یا چهار نفر میتوانستند با یکدیگر به تبادل ایده و اطلاعات بپردازند.
امکانات گوگل پلکس
معماری و دکوراسیون گوگل پلکس، که در حال حاضر مهمترین مقر گوگل است، جایی بسیار دیدنیست. این سازه بیشاز 20 ساختمان را در خود جای داده است و 3.5 میلیون فوت مربع مساحت دارد.
وقتی وارد مجتمع میشوید، اولین احساس شما این است که در محوطه یک دانشگاه هستید. بنا بهدلایلی، ایده اصلی طراحی این دفتر از کمپس دانشگاهها گرفته شده است، اما یک دانشگاه فوقالعاده با امکانات فراوان.
لابی گوگل یک لابی اداری معمولی نیست و با لامپهای گدازهای، یک صفحه کامپیوتر بزرگ که جستجوها را در زمان واقعی نمایش میدهد و یک پیانو در انتهای لابی از شما استقبال میکنند. در مورد نمایشگر جستجوی بلادرنگ، یک الگوریتم گوگل به طور خودکار جستجوهای شرم آور و توهین آمیز را فیلتر میکند.
دفاتر گوگل
از ابتدا، هدف گوگل ساخت محیطی بود که میتواند باعث تقویت تعامل و خلاقیت شود. کلایو ویلکینسون خالق فضایی شد که بهکارمندان اجازه میداد با هم تعامل داشته باشند و همزمان مزاحمتها و سر و صدا را کاهش دهند. ویلکینسون با تقسیم یک فضای اداری بزرگ به مجموعهای از ایستگاههای کاری، به این امر جامه عمل پوشاند.
هر ایستگاه کاری شامل سه تا چهار کارمند است که با هم کار میکنند و هر کارمند در ایستگاه کاری یک میز کار دارد و میتواند فضای اطراف خود را براساس سلیقهاش سفارشی کند. ایستگاههای کاری با دیوارهای شیشهای از هم جدا شدهاند و اجازه میدهند نور در کل ساختمان بتابد. دیوارهای شیشهای عایق صدا هستند، بنابراین بحث در یک قسمت باعث پرت شدن حواس افراد شاغل در گروههای دیگر نمیشود.
ساختمان 42 اولین ساختمانی بود که گوگل کارمندان خود را پس از اتمام پروژه گوگل پلکس به آن منتقل کرد. در سرتاسر این سازه، بسیاری از ساختمانهای دیگر با نامهای جالب، مانند Building Pi قابل رؤیت هستند.
فرهنگ گوگل پلکس
فرهنگ این مقر زیبا فراتر از تعادل کار و زندگی است. در شرکت گوگل فرهنگ موفقیت و تلاش با شادابی و راحتی کارکنان درهم تنیده شده است. فرهنگ شرکت گوگل بر پایه اصولی همچون «خبیث نباشید»، «میتوان بدون شرارت پول درآورد»، «میتوان بدون کت و شلوار جدی بود» و «کار کردن باید چالشبرانگیز و چالش باید سرگرمی باشد» است.
دسترسی بهپیانو، رختکن، لباسشویی و خشک کن در کنار اتاق ماساژ بهمنظور استفاده کارمندان گوگل و بازدهی هرچه بهتر آنها هنگام کار، ویژگی دیگریست که گوگل پلکس را دوست داشتنیتر جلوه میدهد. شاید بههمین دلیل است که گوگل از جهت فرهنگ شرکتداری بهعنوان محیطی خودمانی و غیر رسمی شناخته میشود.
کارمندان این شرکت مجبور نیستند برای تهیه غذا هزینهای پرداخت کنند، چه صبحانه، نهار یا شام. چندین رستوران و کافه در سراسر مجموعه وجود دارد.
محبوبترین رستوران در این مجموعه Charlie’s Place است که نامش را از چارلی آیرز، اولین سرآشپز گوگل گرفته است. اگرچه آیرز حدود دو دهه پیش شرکت را ترک کرد، اما این مکان هنوز نام او را دارد. کافههای دیگر عبارتند از کافه پاسیفیک، کافه 150 و کافه نو نام.
روزانه بیشاز 200 نوع غذا در این کافهها سرو میشود. رستورانهایی برای غذاهای گیاهی، سوشی، غذاهای ارگانیک، و وعدههای غذایی سالم و اتاقهای میانوعده با آب نبات، آبمیوه، چوبشور، گرانولا و سایر تنقلات وجود دارد.
با تمام وعدههای غذایی و میانوعدههای رایگان، کارمندان گوگل ممکن است قربانی وضعیت وحشتناکی به نام Google 15 شوند (نظریهای که اشاره دارد بسیاری از کارمندان گوگل در اولین سال کاری خود 15 کیلو وزن اضافه میکنند).
روش پیشنهادی گوگل برای مقابله با گوگل 15 شامل امکانات ورزشی در محوطه شرکت میشود که هدف آن تشویق کارمندان بهانجام تمرینات ورزشی است.
امکانات ورزشی در گوگل پلکس شامل یک سالن بدنسازی و استخرهای باریک است که در آن کارمندان میتوانند برخلاف جریان مصنوعی آب شنا کنند. کارمندان همچنین میتوانند پینگ پنگ، بیلیارد، بازیهای ویدئویی و انواع بازیهای رومیزی دیگر را انجام دهند. گوگل همچنین دارای امکانات پزشکی با متخصصان پزشکی در این سازه خارقالعاده است.
برنامه 20%
با اینکه برنامه 20% ارتباطی با معماری گوگل پلکس ندارد، اما بخشی از فرهنگ گوگل است. این برنامه تضمین میکند کارمندان طیف وسیعی از علایق را دنبال میکنند به آنها کمک میکند مشکلاتی را که کاربران معمولی گوگل یا اینترنت ممکن است با آن مواجه شوند را پیدا کرده و به ایدههای نوآورانه دست یابند.
بر اساس این برنامه، مهندسان و متخصصان 20 درصد از زمان کار خود را به پروژههایی اختصاص میدهند که به آنها علاقه دارند. گوگل ادعا میکند که بسیاری از موفقیتهای این شرکت از برنامههای 20 درصدی حاصل شدهاند.
سخن نهایی
گوگل پلکس (Googleplex) و اپل پارک (Apple Park) هر دو نوآوریهایی هستند که فرهنگ خاص هر شرکت را نشان میدهند.
اپل پارک نشاندهنده تعهد اپل به ایجاد فناوریهای جدید و انرژیهای تجدیدپذیر، درست مانند محصولات کوچکترش است. از طرف دیگر، گوگل پلکس مجموعهای بیپایان از فضاهای کاری است که تعاملات و خلاقیت را در نیروی کار گوگل تقویت میکند.
تشابه این دو شرکت در این است که هر دو تلاش میکنند ایدهها و پیشرفتهای جدید را برای ساخت آیندهای روشنتر پرورش دهند.