12 تا از مهمترین مزایا و معایب ارزهای دیجیتال

کریپتوکارنسی هرچقدر هم که جذاب باشد، اما هنوز هم برای بسیاری ناشناخته است. در اینجا شما را با مهمترین مزایا و معایب ارزهای دیجیتال آشنا خواهیم کرد که می‌تواند روی تصمیم‌گیری شما در سرمایه‌گذاری و حضور در این بازار تأثیرگذار باشد.

ارزهای دیجیتال، یکی از دارایی‌های انکارناپذیر این روزها هستند. در حالی که برخی به این فضا علاقه‌مند شده‌اند و در آن سرمایه‌گذاری هم کرده‌اند، اما عده‌ای دیگر از آن اجتناب می‌کنند و اعتقادی به آن ندارند. اگر شما هم می‌خواهید بیشتر در مورد این دارایی‌ها بدانید، در اینجا با هم مهمترین مزایا و معایب ارزهای دیجیتال را بررسی خواهیم کرد که می‌تواند به تصمیم‌گیری شما کمک کند.

مزایای ارزهای دیجیتال

اول از همه با مزایای این دارایی‌های دیجیتالی آغاز می‌کنیم. بیایید ببینیم که اصلاً چرا ما باید در این فضا سرمایه‌گذاری کنیم؟

۱. حریم خصوصی بالا

کریپتوکارنسی یا ارزهای دیجیتال روی فناوری بلاکچین استوار هستند که یک فناوری ذاتاً امن است. بلاکچین می‌تواند اطلاعات را مخفی کرده و نام‌ها و جزئیات تراکنش‌ها را پنهان می‌کند. در حالی که در یک نقل و انتقال بین بانکی هم نام فرستنده و هم نام گیرنده برای بانک مشخص است.

در بلاکچین فقط آدرس کیف پول‌های که در یک تراکنش وجود دارد، مشخص می‌شود. البته این به‌معنای کاملاً ناشناس بودن کریپتوکارنسی نیست، بلکه همه چیز با یک اسم مستعار انجام خواهد شد. به‌همین خاطر هم هست که با ردیابی تراکنش‌ها و آدرس کیف پول، می‌توان به هویت فرد دست پیدا کرد. هرچند بلاکچین برای این هم راهکاری را ارائه کرده و ارزهای دیجیتالی مثل مونرو (Monero)، زد کش (ZCash) و دش (Dash) به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هیچ اثری از طرفین یک تراکنش باقی نمی‌گذارند.

۲. غیرمتمرکز بودن

غیرمتمرکز بودن، اصلی‌ترین ویژگی رمزارزها است. در حالی که ارزهای دیجیتال می‌توانند بر بستر پلتفرم‌های متمرکز هم معامله شوند، اما در اصل این دارایی‌ها روی بلاکچین‌های غیرمتمرکز ایجاد شده‌اند. یک بلاکچین غیرمتمرکز، اطلاعات را روی دستگاه‌ها یا نودهای مختلفی توزیع می‌کند تا مطمئن شود که هیچ شخص یا گروهی نمی‌تواند هیچ‌زمانی کنترل شبکه را به‌دست بگیرد.

غیرمتمرکز بودن احتمال خراب‌کاری، خرابی‌های فنی و فساد در شبکه را شدیداً کاهش می‌دهد. علاوه بر این می‌تواند سیستم مالی منصفانه‌تری را ارائه کند که در آن خود کاربران به شبکه کمک خواهند کرد و حتی در مورد پیشرفت آن حق اظهارنظر دارند.

۳. امنیت بالا

بلاکچین‌های ارزهای دیجیتال از مکانیزم‌های اجماع برای ایجاد بلاک‌های جدید و امن‌سازی شبکه استفاده می‌کنند. از مرسوم‌ترین مکانیزم‌هایی که استفاده می‌شود باید به مکانیزم اثبات کار و مکانیزم اثبات سهام اشاره کرد. مکانیزم اثبات کار از ماینرها برای تأیید بلاک‌ها و محاسبه سکه‌های جدید استفاده می‌کند. ماینرها مشروعیت بلاک‌ها را تأیید می‌کنند و اینگونه شبکه ایمن می‌شود.

اما در آن سمت، در مکانیزم اثبات سهام از اعتبارسنج‌ها برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید استفاده می‌شود. این می‌تواند امنیت و شفافیت بلاکچین‌ها را حفظ کند.

۴. تنوع انتخاب از بین ارزهای دیجیتال

در حالی که ارزهای فیات فقط محدود به ارزهایی هستند که در داخل یک کشور داد و ستد می‌شوند، شما می‌توانید از هزاران رمز ارز جهانی استفاده کنید. به‌طور مثال در ایران از ریال برای پرداخت استفاده می‌شود. اما شما به‌لطف ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین یا تتر می‌توانید از سراسر جهان خدمات و کالا بخرید و مبلغ آن را با تبدیل ریال به رمزارز، پرداخت کنید.

۵. رشد دیفای ادامه دارد

دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز، نوعی سرمایه است که از خدمات و دارایی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کند. در حالی که مؤسسات مالی معمولاً از یک مدل مالی متمرکز استفاده می‌کنند که در آن گروه کوچکی در رأس مجموعه قرار داشته و تصمیم‌گیری‌ها بر عهده آن‌ها است، اما در دیفای تصمیم‌گیری جمعی حاکم خواهد بود. در واقع پلتفرم‌ها در دیفای توسط خود کاربران کنترل و نگهداری می‌شوند.

صنعت دیفای همچنان در حال رشد و تنوع‌پذیری است و اکنون شما می‌توانید انواع مختلف فعالیت‌های مالی را در پلتفرم‌های مبتنی بر DeFi انجام دهید. به‌طور مثال دارایی‌هایتان را قرض دهید، وام بگیرید یا یک حساب پس‌انداز باز کنید.

۶. معاملات بین‌المللی ارزان‌تر

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بسیاری از افرادی که در کشور خارجی کار می‌کنند، فرآیند ارسال وجه به کشور خود است. زیرا این کار می‌تواند هزینه‌های بسیار زیادی را روی دست آن‌ها بگذارد. از طرفی نرخ ارز همیشه یکسان نیست و این یعنی ممکن است شما ناچار شوید پول بیشتری از آنچه که قرار بوده را به کشوری دیگر ارسال کنید.

ویژگی بسیار بزرگی که ارزهای دیجیتال را ارزشمند می‌کند، امکان ارسال آن از یک کشور به کشوری دیگر بدون پرداخت هزینه‌ای اضافه‌تر است. در واقع کاربری که در یک کشور دیگر ارز دیجیتالی از شما دریافت می‌کند، فقط باید هزینه صرافی برای چنج کردن ارز دیجیتال به دلار، یورو، تومان و… را پرداخت کند.

معایب ارزهای دیجیتال

اما مهم است حالا که با مزایای ارزهای دیجیتال آشنا شدید، معایبی که آن دارد را هم بشناسید. در ادامه ۶ تا از معایب بزرگ رمزارزها را با یکدیگر مرور می‌کنیم.

۱. نوسانات قیمت و سقوط احتمالی

یکی از بزرگ‌ترین معایب بازار کریپتوکارنسی، ثبات کم قیمت‌ها است. به‌طور مثال قیمت یک ارز می‌تواند در عرض چند دقیقه تغییر کند. هرچند اغلب مواقع این نواسانات جزئی هستند، اما همیشه هم اینطور نیست.

گاهی اوقات، قیمت برخی از کریپتوها دچار افت‌های شدیدی در کوتاه مدت می‌شود. بیت کوین، اتریوم، لایت کوین، دوج کوین و صدها کریپتوکارنسی دیگر تاکنون این مشکلات را تجربه کرده‌اند. به‌همین خاطر هم سرمایه‌گذاران همیشه در خطر ریسک از دست دادن سرمایه‌های خود قرار دارند.

۲. کلاهبرداری‌ها

محبوبیت فزاینده ارزهای دیجیتال طی سالیان اخیر، باعث شده آن‌ها برای مجرمان سایبری هم اهمیت زیادی پیدا کنند. متأسفانه بسیاری از افرادی که در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، متوجه نیستند که چقدر راحت می‌توانند قربانی کلاهبرداری‌ها شوند و همین قضیه کار را برای مجرمان آسان‌تر می‌کند.

تاکتیک‌های زیادی برای دزدی ارزهای دیجیتال وجود دارد که از محبوب‌ترین آن‌ها می‌توان به فیشینگ، بدافزار و کی‌لاگرها اشاره کرد. به‌طور مثال بسیاری از افراد، دارایی‌هایشان را هنگام ورود به صرافی‌های غیرمجاز یا فیک که به‌عنوان فیشینگ شناخته می‌شوند، از دست داده‌اند. آن‌ها به مجرمان سایبری امکان دسترسی مستقیم به حساب‌های قربانیان را می‌دهند.

بسیاری از این جرایم بدون مجازات باقی می‌مانند، زیرا ماهیت ناشناس و غیرقابل ردیابی بودن ارزهای دیجیتال، باعث قسر در رفتن مجرمان می‌شود. در حالی که این موضوع طی سالیان اخیر کمتر شده، اما هنوز هم هزاران نفر روزانه در خطر از دست دادن دارایی‌های دیجیتال خود بر اثر یک کلاهبرداری یا حملات هستند.

۳. مقررات نه چندان غنی

برخلاف پول سنتی، مقررات کمی در فضای کریپتوکارنسی وجود دارد. با توجه به این که هنوز هم معامله رمزارزها در بسیاری از صنایع و بازارها تازگی دارد، قانون‌گذاران هنوز قوانین سفت و سختی را برای این واحد پولی مدرن در نظر نگرفته‌اند. البته در این بین برخی از دولت‌ها اقداماتی را برای تنظیم قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال انجام می‌دهند. برخی با فهرست کردن رمزارزها به‌عنوان اوراق بهادار و برخی کشورها با محدود کردن استفاده از آن‌ها تلاش بر مدیریت این بازار دارند. اما هنوز هم نقاط باز زیادی وجود دارد که می‌توانید راه‌های دور زدن را در اختیار افراد بگذارد.

با این حال برخی به چشم مثبت به این قوانین ناکافی نگاه می‌کنند. علاقه‌مندان کریپتوکارنسی از طرفداران ارزهای تنظیم نشده هستند، زیر جلوی دسترسی دولت‌ها، بانک‌های مرکزی و یا مؤسسات مالی را می‌گیرد. اما در عین حال این مقررات ضعیف می‌تواند باعث افزایش کلاهبرداری و دزدی نیز شود. علاوه بر این، به نگنگ‌های بازار (کسانی که دارایی‌های انبوهی دارند) اجازه کنترل بازار آنگونه که دلشان می‌خواهد را می‌دهد. بنابراین در نهایت امکان ایجاد تغییر در این بازار هم وجود دارد.

۴. غیرقانونی بودن ارزهای دیجیتال در برخی کشورها

در حالی که اکثر کشورها معاملات رمزارزها را قانونی می‌دانند، اما معامله آن‌ها در برخی کشورها از جمله ترکیه، چین، کره شمالی و مصر ممنوع است. این می‌تواند مشکلاتی را برای معامله‌گران ساکن این کشورها به‌وجود بیاورد. گرچه در حال حاضر ارزهای دیجیتال در ایران به رسمیت شناخته شده‌اند و حتی به استخراج‌کنندگان، مجوز رسمی هم داده می‌شود.

۵. مقیاس‌پذیری محدود

در حوزه رمزارزها، مقیاس‌پذیری به‌معنای گسترش یک پروژه، پلتفرم یا بلاک‌چین است. هرچه تقاضا روی یک رمزارز گسترش پیدا می‌کند، فشار روی شبکه بیشتر می‌شود. جاده خلوتی را تصور کنید که تمام اتومبیل‌ها مجبور به حرکت در یک لاین پشت سر هم هستند. وقتی یک بلاک‌چین یا پلتفرم بیش از حد شلوغ شود، سرعت همه‌چیز کند خواهد شد.

به‌طور مثال باید به بلاک‌چین بیت‌کوین اشاره کرد. گرچه بلاک‌چین بیت‌کوین خلوت است، اما محبوبیت زیادش می‌تواند سیلی از کاربران جدید را روانه شبکه کند و هزاران تراکنش در هر ساعت انجام شود. برای تأیید یک تراکنش، ماینرها بایدم مشروعیت آن را تأیید کنند و آن را به بلاک بعدی بیافزایند. وقتی هزاران تراکنش در انتظار تأیید باشند، ماینرها فشار کار زیادی را متحمل می‌شوند و این یعنی هر کاربر باید مدت زمان طولانی‌تری منتظر تأیید شدن تراکنش خودش بماند و در نتیجه، کارمزد هر تراکنش افزایش پیدا می‌کند.

هر بلاک بیت کوین فقط می‌تواند حجمی در حدود ۱ مگابایت از تراکنش‌ها را نگهداری کند. این یعنی هرچه تعداد تراکنش‌های هر بلوک زیادتر می‌شود، مقیاس‌پذیری آن‌ها کمتر خواهد شد. این مشکل در دیگر بلاک‌چین‌ها هم وجود دارد، اما محبوبیت بیت کوین باعث شده این ایراد بیشتر به چشم آید.

۶. مصرف انرژی زیاد

یکی از نگرانی‌های مهمی که در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد، اثرگذاری روی محیط زیست است. نه تنها بلاک چین‌های محبوب برای فعالیت به مصرف برق بالایی احتیاج دارند، بلکه استخراج رمزارزها هم نیازمند مصرف برق زیادی است.

مصرف بیش از حد برق می‌تواند کره زمین را به‌خطر بیاندازد؛ زیرا رمزارزها از منابع تجدیدناپذیر تغذیه می‌کنند. اما اکنون در کشورهایی مثل نروژ و ایسلند، از انرژی‌های تجدیدپذیر برای استخراج ارز دیجیتال استفاده می‌شود.