ویدیوهایی دردناک از مرگ تدریجی دریاچه و تالاب های ایران؛ از ارومیه تا گاوخونی

وضعیت نگران‌کننده آب های کشور بر هیچ‌کس پوشیده نیست. اخیراً هم ویدیوهایی با محوریت مرگ تدریجی دریاچه ها و تالاب های ایران منتشر شده است.

خشک‌شدن تدریجی دریاچه ها و تالاب های ایران موضوعی است که خصوصاً طی سال‌های اخیر همواره درباره آن هشدار داده می‌شود. اخیراً کاربری در توییتر چند ویدیو از مرگ تدریجی دریاچه ها و تالاب های مختلف ایران را منتشر کرده است که کاهش میزان آب‌ آن‌ها با گذشت زمان را نشان می‌دهد. فقط با نگاهی اجمالی به این ویدیوها می‌توان متوجه وضعیت نگران‌کننده آب‌های کشور شد که پیامدهای آن در آینده غیر قابل انکار خواهد بود.

ویدیوهایی از مرگ فاجعه‌بار دریاچه ها و تالاب های مختلف ایران

دریاچه بختگان

دریاچه بختگان واقع در استان فارس، پس از دریاچه ارومیه در جایگاه دوم بزرگ‌ترین دریاچه‌های ایران قرار دارد. این دریاچه زمانی زیستگاه موجوداتی مثل فلامینگو، مرغابی، درنا، آبچلیک و غاز در طول زمستان بود. با وجود این، این دریاچه به‌خاطر عوامل طبیعی و خصوصاً انسانی نظیر سدسازی خشک شده است. بختگان آب خود را از رودخانه کر تامین می‌کرد اما ابتدا با احداث سد درودزن راه نفود رودخانه کر به بختگان بسته شد. سپس سد سیوند در تنگه بلاغی راه سیلاب‌هایی را بست که منبع تامین آب دریاچه بختگان شده بودند. نهایتاً سد ملاصدرا در سال 1386 قدم آخر برای نابودی این دریاچه شد.

دریاچه هامون

ویدیو بعدی که برای نمایش مرگ تدریجی دریاچه ها و تالاب های ایران منتشر شده است، متاسفانه به دریاچه هامون تعلق دارد. هامون در استان سیستان و بلوچستان، یکی دیگر از دریاچه‌های بزرگ کشور است که حتی در ادبیات و اساطیر ایران باستان هم اهمیت ویژه‌ای دارد. عوامل مختلفی هم در کنار هم باعث شده‌اند تا هامون به مرور زمان هرچه خشک‌تر شود؛ از تغییرات آب و هوایی در منطقه تا شکل‌گیری زمین‌های کشاورزی حوالی دریاچه و آبیاری غیراصولی کشاورزها، سدسازی روی رودخانه‌های متصل به دریاچه و افزایش نیاز به آب به‌دنبال افزایش جمعیت.

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه، بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران که بین استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی قرار دارد، از جمله موضوعات محیط زیستی مورد تمرکز رسانه‌ها و فعالان طی سال‌های گذشته بوده است. خشک‌شدن دریاچه ارومیه از دهه 80 شمسی آغاز شد و حالا بعد از گذشت حدود 20 سال بخش عمده آن خشک شده است. توسعه بی‌رویه کشاورزی، بهره‌برداری از آب منطقه، برداشت افراطی از منابع آبی و تغییرات اقلیمی دلایلی بوده‌اند که این دریاچه را رو به نابودی برده‌اند. ویدیو مربوط به مرگ ارومیه هم یکی از دلخراش‌ترین‌ها بین بقیه دریاچه ها و تالاب های ایران است.

دریاچه طشک

دریاچه طشک در کنار روستای طشک در شهرستان بختگان استان فارس واقع شده است و مثل دریاچه بختگان، رودخانه‌های کر و سیوند منشا آب آن در نظر گرفته می‌شوند. طشک به‌همراه بختگان پیش از اینکه خشکسالی دامن‌گیر کشور شود، برخی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور بودند. با این حال، عواملی از جمله برداشت غیراصولی کشاورزان از آب‌های منطقه و احداث سدهای سیوند، درودزن و ملاصدرا این دریاچه را به سرنوشت بقیه دریاچه‌های ایران دچار کرده‌اند؛ دریاچه‌هایی که زمانی پرآب، زنده و پویا بودند.

دریاچه مهارلو

ویدیو دیگر مربوط به مرگ دردناک دریاچه ها و تالاب های ایران، وضعیت خطرناک دریاچه صورتی ایران را نشان می‌دهد. دریاچه مهارلو در شیراز هم از خطر خشکسالی و بارش کم باران و همچنین آلاینده‌ها و فلزات سربی سایر رودخانه‌ها در امان نبوده است. مهارلو را عده بسیاری به‌خاطر رنگ صورتی آن می‌شناسند. اگر کنجکاوید که چطور دریاچه رنگ صورتی به خود می‌گیرد، جلبک‌هایی موسوم به کشنده قرمز چنین پدیده‌ای را به وجود می‌آورند. این جلبک‌ها بر اثر افزایش دما و شوری و غلظت نمک دریاچه، تبخیر زیاد آب و کاهش سطح آب دریاچه رشد می‌کنند. سپس با ترشح ماده‌ای، آب دریاچه را به رنگ صورتی در می‌آورند.

دریاچه ارژن

در جنوب ایران در دشت ارژن استان فارس می‌توان دریاچه ارژن را پیدا کرد که به‌خاطر شیرین بودن آب خود جزو زیستگاه‌های مهم پرندگان مهاجر بوده است. خشکسالی گسترده چندساله استان فارس اثر خود را روی ارژن هم گذاشت تا کمتر کسی به بقای آن امید داشته باشد. البته گفته می‌شود که با بارندگی‌های چند ماه قبل، وضعیت این دریاچه کمی نسبت به قبل بهبود پیدا کرده است. این درحالی است که ارژن ظرف سال‌های گذشته عملاً چیزی جز یک بیابان خشک نشده بود.

تالاب گاوخونی

تالاب گاوخونی، نام مهم دیگری است که به دسته تالاب های رو به مرگ و خشکی ایران اضافه شده و کم درباره خطر نابودی آن هشدار داده نشده است. گاوخونی در دوره‌ای که هنوز بی‌آب نشده بود، پناهگاه پرندگان مهاجر بود و همچنین جاذبه گردشگیری مهمی بر شمرده می‌شد. با برداشت‌های بی‌رویه از زاینده رود دیگر آبی باقی نمانده است که به تالاب گاوخونی برسد و بتواند آن را همچنان پابرجا نگه دارد. در واقع، بنا به گفته یکی از مسئولان حوزه محیط زیست اصفهان، این تالاب عملاً از بین رفته است.

تالاب انزلی

تالاب بین‌المللی انزلی در استان گیلان که شهر بندرانزلی را به دو قسمت تقسیم می‌کند، در وضعیت بحرانی به‌سر می‌برد. این تالاب که هم از نظر گردشگری و اقتصادی و هم به‌دلیل میزبانی از پرندگان مهاجر و آبزیان جایگاه ویژه‌ای دارد، با چندین معضل مواجه است. یکی از آن‌ها نفوذ فاضلاب خانه‌ها و البته کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی به داخل آن در نظر گرفته می‌شود. یکی دیگر از عواملی که به نابودی این تالاب سرعت بخشیده، افزایش رسوب‌ها و به‌دنبال آن پایین آمدن عمق تالاب انزلی است. شکار و صید بی‌رویه، آتش‌زدن نیزارها و عدم مدیریت در آبخیزداری بالادست تعدادی از بقیه عوامل تخریب تالاب انزلی به‌حساب می‌آیند.

تالاب هورالعظیم

هورالعظیم در مرز ایران و عراق، بزرگ‌ترین تالاب مرزی ایران، نقش برجسته‌ای در محیط زیست و همچنین اقتصاد جنوب کشور داشته است. طی سال‌های اخیر هم شاهد مرگ تدریجی آن به‌عنوان یکی از تالاب های مهم ایران در نتیجه سدسازی بی‌رویه، رقابت سر استخراج نفت، نابودی نیزارها، نبود پوشش گیاهی و… بوده‌ایم. از جمله پیامدهای منفی از بین رفتن این تالاب می‌توان به بازگشت ریزگردها، ضرر جدی به معیشت مردم در آن ناحیه و نابودی حیوانات و آبزیان مختلف اشاره کرد.

نظر شما کاربران گجت نیوز درباره مرگ دریاچه ها و تالاب های ایران با گذشت زمان چیست؟