در این مقاله به معرفی و بررسی بهترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
جتهای جنگنده و قدرتمند یکیاز تاثیرگذارترین ابزار برای پیروزی در جنگها محسوب میشوند. این ابزار در واقع وحشتناکترین و مرگبارترین شکارچیانی هستند که جهان تاکنون بهخود دیده است.
آسمان سیاره ما قلمرو جتهای جنگنده است و این ابزار در لبهی پیشرفت علم و فناوری قرار دارند و میتوانند بهطور بیحد و مرز توسعه پیدا کنند.
در دو دههی اخیر، حوزه جنگ توسعه فراوانی یافته و نیروی هوایی هر کشور یکی از اصلیترین عناصر در هر جنگی محسوب میشود. بنابراین جتهای جنگنده امروزه بخش اصلی دفاع و امنیت کشورها بهحساب میآیند.
گاهی اوقات نسخههای آزمایشی این وسایل نقلیه با تکنولوژی بالا، با یوفوها اشتباه گرفته میشوند! برخی از آنها منحصر بهیک کشور قدرتمند هستند، در حالی که برخی دیگر بهمتحدان فروخته میشوند تا به ستونهای اصلی نیروهای هوایی مختلف تبدیل شوند.
بسیاری از جنگندههای مدرن نقشهای متعددی را ایفا میکنند و برای قابلیتهای چند منظوره استفاده میشوند. آنها قادر به انجام هر کاری هستند، از نبردهای شدید هوایی گرفته تا بمباران ویرانگر و حملات موشکی هوا به زمین.
بسیاری از آنها سیستمهای کامپیوتری پیشرفته و کلاههای واقعیت افزوده را با هم ادغام میکنند تا خلبانان امکان دید گستردهای از میدان جنگ داشته باشند. در حال حاضر، ایالات متحده، اروپا، روسیه و چین بخش عمدهای از جت های جنگنده جهان را تولید میکنند که اغلب به کشورهای متحد فروخته میشود.
در حالی که رقابت برای ساخت بهترین جت جنگنده در جهان ادامه دارد، ما تلاش کردیم لیستی از بهترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 را جمعآوری کنیم که در حال حاضر در آبی آسمان پرسه میزنند. توجه داشته باشید که جتهای موجود در این لیست با هیچ ترجیح خاصی چیده نشدهاند و صرفاً بر اساس ملیت گروهبندی میشوند.
1. Shenyang FC-31
شنیانگ افسی-۳۱ یکی از جتهای جنگنده چینی است که با نام جی-۳۱ نیز شناخته میشود. تا بهامروز تنها ۲ پیش نمونه از این جنگنده ساخته شده است.
این هواپیما یک جنگنده رادارگریز متوسط است که چین بیشتر برای صادرات از آن استفاده خواهد کرد. بااینکه این جنگنده نسل پنجم شناخته خواهد شد، اما ویژگیهای کمی از نسل پنجم را خواهد داشت.
گفته میشود حداکثر قدرت موتور این جنگنده ۸۸٫۲۹ کیلو تن است و حداکثر سرعت 1.8 ماخ دارد. FC-31 قابلیت برابری و یا حتی پیشی گرفتن از جتهای نسل چهارم آمریکا را دارد و بطور احتمالی حتی قابل رقابت با اف ۲۲ یا اف ۳۵ است. هزینه تولید FC-31 حدود 70 میلیون دلار تخمین زده میشود.
2. Chengdu J-10 Vigorous Dragon
اولین جت جنگنده تولید شده توسط چین، این هواپیمای مورد استفاده در نیروی هوایی چین است. طراحی این هواپیما در اواخر دهه ۱۹۸۰ برای مقابله با دو جنگنده نسل چهارم میگ-۲۹ و سو-۲۷ شوروی آغاز شد. جی-۱۰ در سال ۱۹۹۸ اولین پرواز خود را انجام داد و تولید انبوه آن از سال ۲۰۰۲ آغاز گشت.
این جت با حداکثر سرعت 2.2 ماخ، تقریباً بهسرعت J-20 است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این سلاح جنگی به یک جت جنگنده چند منظوره تبدیل شد.
J-10 مجهز به رادار کنترل آتش پالس داپلر است که میتواند ده هدف را ردیابی کرده و با چهار هدف بهطور همزمان درگیر شود. این هواپیما در انواع یک و دو نفره عرضه میشود و هزینه هریک از آنها متفاوت است.
بر خلاف جی-20، جی-10 مجهز بهیک توپ 23 میلیمتری تک لولهای برای نبرد هوا به هواست. اخیراً این جت بین 40 تا 65 میلیون دلار به کشورهایی همچون پاکستان فروخته شده است.
3. Chengdu J-20 Mighty Dragon
این جت چینی در اصل برای رقابت با جتهای مدرن ایالات متحده طراحی شده است، هرچند نمیتوان گفت واقعاً در یک جنگ تمام عیار قابلیت رقابت با آنها را دارد یا خیر.
در واقع اطلاعات زیادی در مورد Chengdu J-20 Mighty Dragon در دست نیست؛ اما آنچه میدانیم این است که این هواپیما جنگندهای تک سرنشین، پنهانکار و دو موتوره است که در گروه صنایع هوایی چنگدو چین برای ارتش آزادیبخش خلق طراحی شده.
بهنظر میرسد این جت از موشکها برای نبردهای طولانی استفاده میکند. بهعلاوه دارای یک سیستم حسگر، صفحه نمایش کلاه ایمنی تقویت شده و قابلیتهای رادارگریز است. چنگدو J-20 همچنین حداکثر سرعت 2.25 ماخ و برد 4500 کیلومتر دارد.
مدلهای بعدی J-20 دارای سوپر کروز هستند، بهاین معنی که میتوانند با سرعت بالا و بدون پس سوز سفر کنند. هزینه تولید این جت بین 100 تا 120 میلیون دلار است که آن را به یکی از گرانقیمتترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 تبدیل میکند.
4. Mig 35
میگ ۳۵ از پیشرفتهترین جنگندههای تاکتیکی روسیه است، اما بهدلیل مشکلات تولید در شرکت سازندهی آن، هنوز بهطور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است. این جت توسط شرکت Mikoyan روسی ساخته شده و در ردیف جنگندههای تاکتیکی نسل چهارمِ این شرکت قرار دارد.
میگ 35 میتواند 30 هدف مختلف را ردیابی کرده و همزمان با 6 هدف درگیر شود. این سلاح جنگی این کار را با دو سیستم مکانیابی نوری انجام میدهد، یکی در جلوی هواپیما برای جستجوی اهداف هوایی قرار دارد، و دیگری در زیر بدنه و بهدنبال اهداف سطحی است.
در حالی که Mig35 دارای یک سیستم هدفگیری توانمند است، این قابلیت برای هواپیماهای مشابه مدرن ضرر دارد. میگ 35 دارای بردار رانش در دو هواپیما برای افزایش قدرت مانور و حداکثر سرعت 2.25 ماخ است.
میگ ۳۵ را میتوان در رده هواپیماهای میان وزن طبقهبندی کرد، چرا که بیشینه وزن پرش آن ۳۰ درصد افزایش یافته که فراتر از معیارهای طبقهبندی قبلی آن است. یک توپ 30 میلیمتری که میتوان آن را بر روی انواع موشکها و بمبها نصب کرد، از دیگر ویژگیهای این جت محسوب میشود.
5. SU-57 Felon
سو-57 که یکی از بهترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 محسوب میشود، از سال ۲۰۰۲ تاکنون درحال ساخت و توسعه است و از اجزای غیر متعارف بیونیک برای ایجاد مزایایی همچون افزایش قابلیتهای مخفیکاری استفاده میکند.
باتوجه به اطلاعات موجود، درحال حاضر تنها 12 دستگاه از این مدل در خدمت هستند و روسیه استفاده از آن را به حریم هوایی این کشور محدود کرده است تا خطر سرنگونی آن را تهدید نکند.
بهاین ترتیب، این سلاح جنگی محدود به نقشهای دوربردی است که فناوریهای مخفی و پیشرفتهاش را از دست دشمن دور نگه میدارد. SU-57 از جتهای بردار رانش برای مانورپذیری بالا استفاده میکند و میتواند تا سرعت 2 ماخ پرواز کند.
این هواپیما با فناوری «بدنه و بال آمیخته» طراحی شده است که اتصال بدنه با بالهای آن بهسادگی مشخص نیست. همه سکانها و بالابرندههای سو-۵۷ متحرک هستند و دو سکان عمودی این هواپیما درواقع عمود نیستند و شیب مایل دارند.
SU-57 طولانیترین برد مافوق صوت را در بین جتهای جنگندهی این لیست دارد و میتواند بیشاز 1500 کیلومتر فراتر از سرعت صوت پرواز کند. SU-57 همچنین ممکن است با موشکهای بالستیک مینیاتوری که با سرعتهای مافوق صوت حرکت میکنند مجهز شود.
6. SU-35
سو-۳۵ یک جت جنگنده قدیمی است که پساز گذشت بیشاز سه دهه همچنان جزء اصلی نیروی هوایی روسیه بهحساب میآید و همچنین در چین و سایر کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار میگیرد. این هواپیما با هدف مقابله با F-22 Raptor آمریکایی ساخته شد و مانند F-22 دارای بردار رانش برای مانورپذیری بهبود یافته است.
این جنگنده چندمنظوره اَبَرچابک دارای قابلیت مانور بالاست و بهعنوان یک جنگنده برتری هوایی طراحی شده است و میتواند در کمتر از پنج ثانیه سرعت خود را بهصفر رسانده و کاملاً تغییر جهت دهد.
این جنگنده قادر بهحمل تعداد بسیار زیادی موشک هوا به هواست و در درجه اول برای درگیری با هواپیماهای دشمن طراحی شده است. SU-35 مجهز بهسیستم جنگ الکترونیک پیشرفته و دارای یک سیستم راداری قدرتمند Irbis-E است که میتواند هواپیماهای دشمن را در برد بیشاز 400 کیلومتر شناسایی کند.
بر اساس گزارشها، این هواپیما همچنین میتواند هواپیماهای رادارگریز را در برد حدود 80 کیلومتری ردیابی کند. با حداکثر سرعت 2.25 ماخ، SU-35 یک جت جنگنده فوقالعاده سریع است، البته با قیمت اولیه حدود 85 میلیون دلار، این هواپیما گزینه ارزانی نخواهد بود.
7. Saab JAS 39 Gripen
ساب ۳۹ گریپن یک جت جنگنده بسیار توانمند ساخته شده در شرکت سوئدی ساب است. نیروی هوایی سوئد بهتازگی سفارش خرید جدیدترین مدل گریپن را داده است که از یک موتور ارتقاءیافته با نام اف۴۱۴جی و رادار آرایه فازی فعال بهره میبرد.
جديدترين مدلهای ساب ۳۹ به تجهیزات سوختگیری هوایی مجهز شدهاند و مدلهای صادراتی آن سازگاری قابل توجهی با استانداردهای ناتو دارند. مهمتر از همه، عملیات گریپن بسیار ارزان است و تنها 4000 دلار در ساعت هزینه دارد.
جنگنده گریپن در اصل برای جنگهای چریکی علیه روسیه بهطور هدفمند طراحی شده بود تا ناهموار باشد و نیازی به نگهداری زیادی نداشته باشد. این جت جنگی همچنین میتواند از باندهای نسبتاً کوتاه بلند شود و در مجموع برای استفاده در پستهای دورافتاده و ایزوله مناسب است.
این جنگنده همچنین بهطور قابل توجهی سبکتر از سایر جتهای جنگنده مدرن است، به این معنی که میتواند با سرعت بیشتری جهت را تغییر دهد. گریپن دارای غلافهای شناسایی برای مشاهده نیروهای دشمن است، حداکثر سرعت آن 2 ماخ است و یک جنگجوی وایکینگ واقعی در آسمان آبی وحشی محسوب میشود.
8. Eurofighter Typhoon
یوروفایتر تایفون یک هواپیمای کلیدی ناتو است که در سراسر اتحادیه اروپا آن استفاده میشود. این هواپیمای تکسرنشینه که مدل دوسرنشینه آن هم برای آموزش ساخته میشود، هماکنون در حال تولید انبوه است.
این هواپیما به گونهای طراحی شده که یک کشتی جنگی بسیار مؤثر باشد. سیستم پیچیده اویونیک آن از فناوریهای پیشرفتهای مانند ورودی فرمان صوتی مستقیم برخوردار است. حداکثر سرعت این جنگنده 2 ماخ است و دارای کاناردهای رو بهجلو مشابه Dassault F-4 Rafale برای بهبود مانور است. همچنین مانند رافال، تایفون به عنوان یک هواپیمای رادارگریز در نظر گرفته نشده است.
این فقدان قابلیت پنهانکاری با هدف تایفون بهعنوان یک جت جنگنده ناتو مطابقت دارد؛ زیرا در واقع این هواپیما بیشتر یک ماشین پلیس هوابرد چند میلیون دلاری محسوب میشود که برای حفظ امنیت آسمان کشورهای عضو در نظر گرفته شده است.
این سلاح جنگی دارای توپها و تسلیحات بسیار متنوعی از جمله موشکهای هوا بهزمین Storm Shadow و Brimstone است. تایفون فقط حدود 50 میلیون دلار برای کشورهای اروپایی در اتحادیه اروپا هزینه دارد، در حالی که خریداران خارج از این گروه باید تقریباً سه برابر این قیمت را بپردازند.
9. Dassault F-4 Rafale
داسو F-4 Rafale یک جت جنگنده فرانسوی است که توسط شرکت داسو برای درجه بالایی از مانور طراحی شده. شرکت هوانوردی داسو این هواپیما را جنگندهای همهمنظوره با قابلیت پنهانکاری نسبی توصیف کرده که قادر است همزمان وظایفی همچون برتری هوایی، بمباران اهداف زمینی، شناسایی و مأموریتهای بازدارندگی اتمی را ایفا کند.
رافال جنگندهای کاملاً ملی است که از یک بدنه پروازی کاملاً جدید با طراحی فرانسوی و نیروی محرکه، اویونیک، و سلاحهای فرانسوی استفاده میکند.
داسو رافال در سه مدل تولید میشود: مدل B که ۲ کابین است و مخصوص نیروی هوایی، مدل C که تک کابین و باز مخصوص نیروی هوایی است و مدل M که تک کابین و مخصوص نیروی دریایی و ناوهواپیمابر است.
این مورد از بهترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 یک گام مهم تکنولوژیک رو بهجلو نسبت بهنسل قبلی خود یعنی F-3R است که از اتصالات بهبود یافته از جمله ارتباطات ماهوارهای و سرورهای ارتباطی بهره میبرد.
رافال با حداکثر سرعت 1.8 ماخ و حداکثر ارتفاع 50 هزار پا توانایی رقابت با سایر جتهای جنگنده مدرن را دارد. برخلاف بسیاری از هواپیماهای مدرن دیگر، رافال با وجود برخی ویژگیهای رادارگریز، با هدف اصلی رادارگریزی طراحی نشده است.
از بسیاری جهات، رافال یک جت جنگنده بسیار سنتیتر است که در انواع تک سرنشینه و دو سرنشینه عرضه میشود و بیشاز 100 میلیون دلار قیمت دارد که آن را بهیکی از گران قیمتترین جتهای جنگنده موجود در بازار تبدیل میکند.
10. F-15EX Eagle II
F-15EX Eagle II جدیدترین هواپیما در خط تولید طولانی و معتبر جتهای جنگنده تولید شده توسط شرکت بوئینگ است. از جمله افتخارات سری هواپیماهای F-15 این است که هرگز در جنگ سرنگون نشدهاند و بیشاز صد جنگنده دشمن را نابود کردهاند.
این جنگنده سلاحهای بیشتری نسبت بههر جنگنده دیگری در رده خود حمل کرده است و توانایی حمل سلاحهای هایپرسونیکی تا ۲۲ فوت طول و وزن بیشاز ۳ تن را دارد.
Eagle II که با حداکثر سرعت 2.5 ماخ حرکت میکند، سریعترین جت جنگندهای است که در حال حاضر عملیاتی میشود. این جنگنده رادارگریز نیست و برای نبردهای هوا به هوای جسورانه یا حملات ویرانگر هوا به زمین ساخته شده است.
نسخه Eagle جنگنده F-15 دارای سیستم کنترل پرواز با سیم دیجیتال، سیستم راهنمایی مشترک روی کلاهخود (JHMCS)، کابین شیشهای خلبان با صفحه نمایش بزرگ (LAD) ،رادار ترکیبی APG-82 AESA و سیستم دفاعی EPAWSS است.
F-15EX بسیار مقرون به صرفهتر از سایر جتهای جنگنده ایالات متحده محسوب میشود. هزینه هر فروند بیشاز 80 میلیون دلار است، اما طول عمر بالایی دارد و هر F-15EX Eagle II تقریباً سه برابر یک F-35 Lightning II دوام خواهد آورد.
11. F-22 Raptor
اِف-۲۲ رَپتور جنگنده تاکتیکی نسل پنجم تکسرنشین، دوموتوره و رادارگریز ساخت شرکتهای لاکهید و بوئینگ است که برای نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا توسعه داده شده است. جنگنده اف-۲۲ میتواند جهت موتورهای خود را دستکاری کند و یکی از گرانترین، پیشرفتهترین و توانمندترین جنگندههایی محسوب میشود که تا به امروز تولید شده است.
F-22 دارای نسبت رانش به وزن 1.26 در سوخت 50 درصد و نیروی رانش 70 هزار پوندی است. این ویژگی برای آن حداکثر سرعت 2.25 ماخ را فراهم کرده و آن را بهیکی از سریعترین جتهای در حال خدمت تبدیل میکند. این مورد از بهترین جت های جنگنده جهان در سال 2023 مشخصات مخفیتری نسبت بهسایر جتهای جنگنده دارد.
F-22 دارای سیستم واقعیت افزوده پیشرفته برای خلبانان است. تواناییهای رزمی چشمگیر F-22 با اختلاف یکی از گرانترین جتهای جنگنده با قیمت بیشاز 143 میلیون دلار بهحساب میآید. علاوهبراین، بیشاز 80 هزار دلار در ساعت برای کار کردن هزینه دارد.
هزینه بالا و تمرکز بر نبرد هوا به هوا باعث شده است که F-22 به یک جت نامحبوب برای ارتش ایالات متحده تبدیل شود؛ زیرا ایالات متحده نیاز بیشتری به جتهای جنگنده با قابلیتهای چند منظوره دارد و F-35 Lightning II برای این منظور با قیمت بسیار پایینتر گزینه بهتری است.
12. F-35 Lightning II
این جنگنده یک خانواده آمریکایی از هواپیماهای جنگی چندمنظوره است که بهصورت تک سرنشین، تک موتوره و رادارگریز طراحی شده و در هر شرایط آب و هوایی قابل استفاده است. این جنگنده در واقع برای انجام ماموریتهای برتری هوایی و تهاجمی ساخته شده و قادر به ارائه جنگ الکترونیک و قابلیتهای اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی است.
F-35 Lightning II یکی از پیشرفتهترین جتهای جنگنده امروزی در آسمان است که طراحی آن با ترکیب یک روکش براق آینه مانند برای ایجاد اختلال در تشخیص بصری و راداری، قابلیت اختفا را برای این جنگنده بهارمغان میآورد.
F-35A در سه مدل مختلف موجود است: مدل A نسخهی استاندارد آن محسوب میشود و جنگندهای با قابلیت پروازی عادیست. اف۳۵ ای پرتولیدترین و پر کاربرترین مدل از جنگنده اف-۳۵ است و نیروی هوایی آمریکا قصد تولید ۱۷۶۳ از این مدل را دارد.
مدل F-35B قادر به برخاستن و فرود کوتاه است و برای پشتیبانی کشتیهای تهاجمی طراحی شده است. F-35B قابل استفاده بر روی ناوهای کوچک همچون ناوهای کلاس وسپ است و برای اولین بار در ۳ اکتبر ۲۰۱۲ بر روی عرشه ناو وسپ فرود آمد.
مدل C برای نیروی دریایی آمریکا درنظر گرفته شده و دارایی قابلیت ناو نشینی بر روی ناوهای بزرگ کلاس نمیتز و جرالد فورد است. اف-۳۵ سی بهخاطر بالهای بلندتر که تا میشوند و مصرف سوخت را افزایش میدهند، دارای برد عملیاتی بیشتری نسبت به سایر مدلهاست.
حداکثر سرعت این جنگنده 1.6 ماخ است که کمتر از بسیاری از جتهای جنگنده دیگر بهحساب میآید، اما F-35 با قابلیتهای رادارگریز و برد بینظیر درگیری خود این کمبود را جبران میکند.