زمین شناسان موفق شدهاند یک نقشه فوقالعاده گسترده از لایه های زیرین زمین تهیه کنند. این نقشه بهخوبی نشان میدهد که اورست بلندترین کوه جهان نیست و برابر کوه های زیر زمین همچون یک تپه کوچک است.
تیمی از زمین شناسان تصمیم گرفتند برای اولین بار با استفاده از یک روش پیشرفته نقشه بخش وسیعی از نیمکره جنوبی زمین را تهیه کنند. برای اینکار آنها به انعکاس امواج صوتی از موانع هسته-گوشته توجه میکردند. رهبری این تیم را پروفسور سامانتا هنسن از دانشگاه آلاباما بر عهده داشت.
بلندترین کوه جهان ۵ برابر اورست است
آنها برای تهیه نقشه مورد نظر خود ۴ بار به قطب جنوب سفر کردند و شبکهای از تجهیزات لرزهای را مستقر کردند. این تجهیزات بهمدت سه سال در حال جمعآوری اطلاعات بودند. در مجموع ۱۵ ایستگاه مختلف در قطب جنوب از امواج لرزهای ایجاد شده توسط زلزلههای مختلف در سرتاسر جهان استفاده کردند و توانستند نقشهای از قسمتهای زیرین زمین را ایجاد کنند.
این نقشه نشان داد که بلندترین کوه جهان اورست نیست و کوه های بلندی زیر زمین وجود دارند. اول از همه انرژی پیشبینی نشدهای در دادههای لرزی توجه آنها را بهخود جلب کرد. سپس نوبت به بررسی بیش از ۱۰۰۰ مورد از یافتههای لرزهای رسید که همگی مناطق ناهمسان را در بخشهای مختلف زمین نشان میدادند.
در اینجا ما به لایه خاصی از زمین اشاره میکنیم که در عمق ۳۲۰۰ کیلومتری قرار گرفته است. این قسمت بین گوشته و هسته است و زیر بستر اقیانوس قرار دارد. در برخی مناطق این لایه ارتفاعاتی بین ۴.۸ کیلومتر تا حتی ۴۰ کیلومتر هم دیده میشود. این در حالی است که پیشتر فکر میکردیم اورست با ۸۸۴۹ متر ارتفاع بلندترین کوه جهان است.
دادههای جدید همچنین نشان میدهند که این لایه ممکن است همان منطقه سرعت بسیار کم (ULVZ) باشد. جایی که بهعنوان بستر باستانی اقیانوس شناخته میشود و در اثر فرورانش زیرزمینی ایجاد شده است. بهطور کلی وقتی دو صفحه تکتونیک به هم میرسند، یکی از آنها به زیر دیگری میرود و وارد بخش درونی سیاره میشود.
البته دانشمندان پیشتر نیز با مفهوم ULVZ آشنا شده بودند؛ اما دادهها صرفا به مناطق جداگانه میشد. هرچند که حالا با پوشش نیمکره جنوبی زمین طرف هستیم. دانشمندان همچنین متوجه شدند که همین کوه های زیرزمینی نقش بسیار مهمی در خارج کردن گرما از هسته مغناطیسی زمین دارند. در واقع برخی از بلندترین کوه های جهان میتوانند مواد موجود در بستر باستانی اقیانوس را مجددا از طریق فعالیتهای آتشفشانی به سطح بیاورند.