تقویم مایاها حتی از تقویمهای کنونی نیز دقت بیشتری دارد و سالها دانشمندان را سرگرم اسرار خود کرده بود. حالا با رمزگشایی از این تقویم شگفتی کارشناسان از تمدن بزرگ مایا دوچندان شده است.
مایا بهگروهی از اقوام سرخپوست اشاره دارد که در جنوب مکزیک و شمال آمریکای مرکزی سکونت داشتند. تمدن مایا آنقدر پیشرفته و جذاب است که توانسته دههها باستان شناسان را مشغول خود کند. هرچند وقت نیز مشخص شدن جنبه جدیدی از این فرهنگ پیشرفته مایه حیرت جهانیان میشود. حالا هم دانشمندان توانستهاند از اسرار تقویم مایاها پرده بردارند.
اسرار تقویم مایاها در منظومه شمسی فاش شد
تقویم مایا در فرم نهایی خود احتمالا به قرن اول پیش از میلاد برمیگردد. این تقویم فوقالعاده دقیق توسط کاهنان مایایی تنظیم میشدند و گفته میشود که حتی نسبت به تقویم های امروزی نیز دقیقتر است. البته مایاها از تنها یک تقویم استفاده نمیکردند. آنها ماههای ۲۰ روزه و دو سال تقویمی داشتند. یک سال ۲۶۰ روزه بود و مقدس نامیده میشد و دیگری نیز ۳۶۰ روز طول میکشید و هاآب نام داشت.
این دو تقویم هر ۵۲ سال با هم همزمان میشدند که مفهوم یک قرن را برای مایاها داشت. با توجه بهاینکه خدایان نقش مهمی در تمدن مایا داشتند، کاهنان روزهای مقدس برای آغاز بسیاری از کارها همچون چرخه کشاورزی را نیز مشخص میکردند. هرچند که هرگز اسرار تقویم ۸۱۹ روزه مایاها برای باستان شناسان فاش نشده بود. تا اینکه پژوهشگران دانشگاه تولان توانستند با استفاده از یک چرخه ۴۵ ساله، چرخههای تمامی سیاراتی که در آن زمان در دیدرس اخترشناسان تمدن مایا بودند را با هم منطبق کنند.
این تقویم برخلاف دیگر نمونهها، بههیچ وجه با پدیدههای مربوط به کره زمین همخوانی نداشت. همچنین تقویم اشاره شده بهزبان مایایی نوشته شده بود. با توجه به اینکه انسان به تقویم ۳۶۵ روزه عادت کرده است، سر درآوردن از اسرار تقویم ۸۱۹ روزه مایاها کار راحتی نبود. بدتر از همه اینکه در آثار قدیمی این تقویم به ۴ قسمت تقسیم شده بود و راهنمایی مبتنی بر رنگهای مختلف هم داشت.
هرچند که جان لیندن و ویکتوریا بریکر توانستند با بیشتر کردن افق دید خود از اسرار تقویم مایاها پرده بردارند. آنها مبنا را رو ۲۰ دوره ۸۱۹ روزه قرار دادند و همین نیز الگویی را آشکار کرد. این الگو مربوط به دوره تناوب هلالی سیارهها بود. این دوره بهمدت زمانی گفته میشود که یک سیاره از دید ناظر زمینی بهموضع اولیهاش در آسمان نسبت به خورشید برگردد. ۲۰ دوره ۸۱۹ روزه برابر با ۱۶۳۸۰ روز یا تقریبا ۴۵ سال خواهد شد.
با نگاهی به سیارههای در دیدرس مایاها متوجه میشوید که دوره ۸۱۹ روزه کاملا با دوره تناوب هلالی سیاره عطارد همخوانی دارد. از طرفی دوره تناوب هلالی مریخ ۷۸۰ روز است که آن نیز با ۲۰ دوره ۸۱۹ روزه مرتبط است. بههمین ترتیب میتوان گفت که هفت دوره تناوب هلالی زهره برابر با ۵ ضربدر ۸۱۹ خواهد بود.
۱۹ ضربدر ۸۱۹ برابر با ۳۹ دوره مشتری می شود و ۶ ضربدر ۸۱۹ نیز برابر ۱۳ دوره زحل است. پژوهشگران اعلام کردند که اخترشناسان تمدن مایا خود را به یک یا دو سیاره محدود نکرده بودند و در عوض سیستم تقویمی بزرگی ایجاد کردند که از طریق آن امکان داشت دوره تناوب هلالی تمامی سیارههای قابل مشاهده آن زمان را پیشبینی کرد.
شاید حالا که اسرار تقویم مایاها فاش شده است، با خود بگویید که اندکی محاسبات پیچیده ریاضی برای رسیدن به این تقویم کفایت میکرد. اما فراموش نکنید که ما درباره افرادی صحبت میکنیم که پیش از میلاد مسیح زندگی میکردند و به هیچ تلسکوپ یا دستگاه پیچیدهای هم مجهز نبودند. در واقع آنها در مرحله اول زمان و تلاش زیادی را صرف مشاهده و شناسایی سیارههای مختلف کردهاند تا در مرحله بعدی تقویم را شکل دهند.