چرا ارتش آمریکا پهپاد حیرت انگیز X-47B را از خدمت خارج کرد؟

چرا به رغم موفقیت‌های خیره‌کننده پهپاد جنگنده X-47B، ارتش آمریکا تصمیم گرفت از این هواپیمای بدون سرنشین توانمند استفاده نکند؟

همسو با پیشرفت فناوری، عملکردها، مشخصات و کاربردهای انواع پهپاد نیز در حال ارتقا و تکامل هستند. از نمونه‌های فانتزی توسط مبتدیان گرفته تا پیشرفته‌ترین آنها، دنیای هواپیماهای بدون سرنشین بسیار متنوع است. در این میان، مسابقات لیگ پهپادها در خط مقدم فناوری قرار دارد. رقابتی که در آن خلبانان هواپیماهای بدون سرنشین، در تلاش هستند تا در سریع‌ترین زمان ممکن هواپیمای خود را از یک مسیر مشخص هدایت کنند.

البته پهپادها تنها جنبه سرگرمی ندارند. آنها در جنگ نیز حضوری فعال دارند. به‌نقل از جاناتان مارکوس، خبرنگار دفاعی بی‌بی‌سی، برخی مدل‌ها مانند MQ-1 Predator به سلاح‌های جنگی تبدیل شده‌اند. در این میان، نیروی دریایی ایالات متحده نیز اگرچه با موفقیت پهپاد رادارگریز X-47B را آزمایش کرد، اما تصمیم گرفت آن را از خدمت خارح کند. اما چرا؟

داستان پهپاد رادارگریز X-47B

به‌گفته نورتروپ گرومن، پهپاد X-47B تحت قراردادی که طی سال 2007 با نیروی دریایی ایالات متحد منعقد شد، توسعه یافت. در آن برهه پتانسیل هواپیماهای بدون سرنشین نمایان شد و نیروی دریایی نیز به‌دنبال افزودن چندین پهپاد به ناوهای حامل خود بود.

این ابتکار که «نمایش حامل سیستم هوایی بدون سرنشین» (UCAS) نام گرفته بود، با این هدف طراحی شد که هواپیماهای بدون خلبان بتوانند از یک ناو هواپیمابر پرتاب شوند و در حین این عمل سوخت‌گیری کنند. چنین سیستم فشرده و پیچیده‌ای می‌تواند دید منطقه را به‌طور قابل توجهی افزایش داده و در عین حال خطرات بالقوه را از کمین خلبانان دور کند.

پهپاد مورد نظر برای این ماموریت، X-47B بود که شبیه هیچ مورد دیگری نبود. مجله پاپیولار ساینس در توصیف این پهپاد از آن به‌عنوان «اولین هواپیمای جنگی خودمختار جهان» یاد کرد. اگرچه در نهایت تنها دو نمونه X-47B به تولید رسید، اما آنها تحت شدیدترین آزمایش‌ها نیز سربلند بیرون آمدند و توانایی‌های کامل پهپادی خود را نشان دادند.

براساس ویدیوهای منتشر شده از سوی نیروی دریایی ایالات متحده در یوتیوب، این هواپیما در آگوست 2014 از ناو USS Theodore Roosevelt برخاست و با موفقیت فرود آمد. بااین‌حال، پس از گذشت یک سال از این آزمایش موفقیت‌آمیز، پروژه نمایش سیستم هوایی جنگی بدون سرنشین به پایان رسید.

چه اتفاقی برای پهپاد حیرت‌انگیز ایکس 47 بی رخ داد؟

همان‌طور که پیش‌تر نیز در دنیای تکنولوژی اتفاق افتاده، همه چیز می‌تواند تحت تاثیر چرخشی غیرمنتظره تغییر کند. چنانکه طی فرآیند ساخت، تحقیق و توسعه می‌تواند در دیگر بخش‌ها مفیدتر واقع شود. پهپاد X-47B نیز از این قاعده مستثنی نبود.

همان‌طور که از عنوان پروژه نمایش سیستم هوایی بدون سرنشین مشخص است، این پهپاد تنها در پی اثبات مفهوم خود بود و موفقیتی بزرگ را به نمایش گذاشت. از آن دوران، سوخت‌گیری خودکار هوایی به جریان افتاد و X-47B اولین هواپیمای بدون خلبان جهان بود که این ماموریت را انجام می‌داد. دانش به‌دست آمده از این پهپاد قابل توجه امروزه در نمونه‌های مدرن به‌کار گرفته می‌شود.

به‌نقل از نورتروپ گرومن، این پهپاد زمینه را برای توسعه ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین که بر روی ناوهای حامل استقرار دارند، فراهم کرد. پروژه X-47B و UCAS-D جای خود را به تحقیقات سیستم سوخت‌گیری هوایی مبتنی بر ناو حامل دادند و در نهایت از این طریق بود که MQ-25 Stringray متولد شد و توسعه یافت.

اگرچه پهپاد X-47B عمر کوتاهی داشت و هرگز عملیاتی نشد، اما توانست مقدمه‌ای برای شگفتی‌های هوانوردی در این حوزه باشد که ممکن بود هرگز بدون آن قابل توسعه و دستیابی نباشد.