همانطور که میدانید تحریمات یک طرفه برداشته شده اند و آقای روحانی نیز پیام تبریکی را به همین مناسب خدمت ملت شریف ایران ارسال کرده اند. اما سوال اینجاست که بعد از به فرجام رسیدن برجام، بازار ایران دچار چه تحولاتی خواهد شد. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید.
پس از تلاش فراوان دیپلماتیک بالاخره ایران توانست تحریمها را بردارد که جزئیات دقیق تحریمهای برداشته شده را میتوانید از این قسمت مشاهده کنید. سوالی که باقی میماند این است که پس از برداشته شدن تحریمها باید انتظار چه چیزی را داشته باشیم. برای پاسخ به این سوال باید ابتدا نگاهی به ایران قبل از فرجام بیندازیم.
ظرفیتهای ایران
ایران دومین افتصاد بزرگ MENA (خاورمیانه و آفریقای شمالی) است که جایگاه نخست در حال حاضر به عربستان سعودی تعلق دارد. همچنین بنابر گزارش بانک جهانی کشور ایران هجدمین اقتصاد بزرگ جهان به حساب میرود. جمعیت هشتاد میلیونی ایران باعث شده تا دومین کشور پرجمعیت MENA باشد که ۶۰ درصد از این جمعیت را جوانان زیر ۳۰ سال تشکیل میدهند. میزان بیکاری در جوانان ۱۷.۹ درصد برای آقایان و ۳۹ درصد برای بانوان است. اما بهتر است دقیقتر به این موضوع نگاه کنیم. جوانان ایرانی اکثرا تحصیل کرده هستند و متوجه شده اند که تحصیلات دانشگاهی به تنهایی برای حضور در بازار کار کافی نیست. بنابراین سعی کرده اند تا در چند زمینه مهارت کسب کنند.
رشد روز افزون آموزشگاه های عالی و مشارکت جوانان به کلاسها و دوره های فنی و تخصصی باعث شده تا ایران جوانانی فرهیخته و پرانگیزه داشته باشد. فقط کافیست به آموزشگاه های زبان مانند کانون زبان ایران نگاهی بیندازیم که در تمام نفاط ایران شعبه دارد تا متوجه شویم ایرانیان خواسته یا ناخواسته خود را برای پیوستن به بازار جهانی آماده کرده اند. چیزی که یک ملت برای توسعه نیاز دارد جوانان با انگیزه است تا با تزریق سرمایه شاهد پیشرفت آن کشور باشیم.
برنامه های دولت نیز نشان میدهد که با برنامه و هدفمند جلو میرود. دولت میخواهد در دو سال آینده با ایجاد ۸.۵ میلیون فرصت شغلی، و کمک گرفتن از سرمایه گذاری خارجی ایران را قدرت اول MENA کند.
آیندهی ایران در MENA
در صورت رشد اقتصادی یک رقابت میان ایران و عربستان رخ خواهد داد، رقابتی که ایران تنها یه یک دورهی کوتاه مدت نیاز دارد تا قدرت اول اقتصادی MENA شود. برای درک این موضوع یک مثال کافیست. در طول تحریمها، ایران توانسته به رشد صنعتی خوبی برسد که عربستان با آن همه سرمایه و داشتن اختیارات قدمی برای صنعتی شدن برنداشته است. برای بیان هر چه بهتر این موضوع میتوان صنعت خودروسازی ایران را مثال زد. ایران با داشتن ۱۰ کمپانی فعال در زمینهی خودروسازی جایگاه بیستمین کشور برتر در زمینهی ساخت خودرو در جهان را داراست. در حالی که عربستان سعودی فعالیت خاصی در زمینهی خودروسازی ندارد و اگر تحریمهای ایران بر عربستان اعمال میشد سعودیها برای حمل و نقل به جای اتوموبیلهای لوکس باید از اسب و شتر استفاده میکردند.
کیفیت خودروهای ایرانی خوب باشند یا بد با لغو تحریمها شاهد مشارکت کمپانیهای خارجی با داخلی و ورود تکنولوژیهای مدرن به ایران خواهیم بود.این موضوع در مورد دیگر صنایع نیز صدق میکند. علت بعدی عقب ماندن عربستان نداشتن متخصصین و جوانان باانگیزه است. جالب است بدانید که ایران پانزدهیم تولید کنندهی علم در جهان است. جایگاهی که از ترکیه نیز بالاتر است. بنابراین ایران در تولید علم در منطقهی MENA جایگاه اول را دارد و با تزریق سرمایه این علم به عمل تبدیل شده و شاهد یک توسعهی پایدار و متکی به خود خواهیم بود نه مانند کشوری وابسته که اگر ورود قطعات ضروری قطع گردد شهرهای عربستان برق نخواهند داشت.
با کاهش قیمت نفت چه خواهد شد؟
اگر به تیترهای خبری نگاه کنید کاهش قیمت نفت یکی از سرتیترهاست. این موضوع به ضرر ایران نیست بلکه به سود ایران است تا با تلاشهای دولت بتوان راه های دیگر درآمدی ساخت. جالب است بدانید که با لغو تحریمها قیمت نفت احتمالا کاهش بیشتری نیز خواهد داشت چون ایران میتواند نفت بیشتری در روز تولید و صادر کند. با این حساب شاهد کاهش بیشتر قیمت خواهیم بود اما این افت قیمت بیشتر به ضرر کشوری مانند عربستان است زیرا برای تحت فشار قرار دادن ایران در گذشته تولید نفت را افزایش داد و این کار باعث شد تا میزان درآمد این کشور کاهش یابد.
ایران چهارمین کشور دنیاست که بیشترین ذخایر نفتی را دارد و احتمال میرود با افزایش میزان صادرات نفت در سال آینده درآمدی نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار از نفت داشته باشیم. در حال حاضر در حدود ۴۲ درصد از درآمد دولت ایران از صادرات نفت است و در صورت یک برنامه ریزی درست میتوان این میزان را کاهش داد و اقتصادی داشت که وابسته به صادرات نفت نباشد.
البته این کاهش قیمت باعث میشود که کمپانیهای اروپایی و آمریکایی کمتر علاقه ای به شرکت در زمینهی استخراج نفت در ایران داشته باشند. اما یک زمینهی دیگر رشد چشمگیری خواهد داشت. به احتمال زیاد شاهد ایجاد کارخانه های خارجی در ایران خواهیم بود. بهتر است کمی در این مورد توضیح دهم. در حال حاضر کمپانیهایی مانند سونی و سامسونگ در کشور چین کارخانه هایی ساخته اند و با خرید نفت و ارسال آن به چین محصولات خود را در آن کشور میسازند. دولت چین نیز از این اقدام حمایت کرده و مالیات کمی از کمپانیها میگیرد. نیروی کار نیز فراوان و کم هزینه است. اما با کاهش قیمت نفت هزینهی خرید و ارسال نفت به چین دیگر برای کمپانیها مقرون به صرفه نیست.
اینک نوبت به ایران میرسد تا با هوشمندی فرصتی به کمپانیها بدهد تا در ایران کارخانه بسازند. خرید نفت در کشور از نفت صادراتی ارزانتر است و کافیست تا در مناطق نفت خیز به کمپانیها اجازه داده شود تا کارخانه بسازند. با این حساب کمپانیها هزینهی کمتری برای خرید و انتقال نفت به کارخانجات پرداخت خواهند کرد. حال اگر بخواهیم نیروی با انگیزه ایرانی و همچنین بازار خوبی که ایران دارد را به معادله اضافه کنیم، با یک معاملهی دو سر برد رو به رو خواهیم شد.
چه اتفاقی برای بازار ایران رخ خواهد داد؟
بازار ایران یک بازار رو به رشد و دارای خریداران هوشمند است. ایرانیها میدانند که آنقدر ثروتمند نیستند تا کالاهای ارزان قیمت بخرند. برای مثال کافیست به بازار موبایل نگاهی بیندازید. بیشتر ایرانیها علاقه به خرید یک گوشی بالارده دارند تا پایینرده و یا حتی میانرده. در حالی که بازار هند و چین بهترین جایگاه برای فروش محصولات پایینرده است. کمپانیها نیز بیشتر به دنبال بازارهایی هستند که بتوانند محصولات بالاردهی خود را بفروشند. زیرا این بازار سود بیشتری دارد و کمپانیها نیز میدانند در چنین بازاری شانس بقای بیشتری دارند. تنها موضوعی که دولت باید به آن اهمیت دهد کنترل بازار است تا محصولات نامرغوب به بازار ایران وارد نشوند.
افشار فروتن – رییس انجمن فروشندگان سیمکارت، گوشی تلفن همراه و تجهیزات جانبی – درباره تاثیر برداشته شدن تحریمها در بازار موبایل کشور گفت : طبیعی است که بحث قیمت گوشی و لوازم جانبی آن ارتباط مستقیمیبا نرخ ارز داشته باشد که در این زمینه ثبات نرخ ارز در بازار گوشی تاثیرگذار خواهد بود.
او ادامه داد: به دنبال لغو تحریمها امکان ارتباط مستقیم و فعالیت نمایندگی برندهای مختلف در کشور ایجاد میشود که این موضوع میتواند در بحث رونق بازار گوشی تاثیرات خاص خود را به دنبال داشته باشد که طبیعتا بازار سیمکارت هم از این مساله تاثیری گرفته و دستخوش تغییر میشود. فروتن در عین حال به تعرفه واردات تلفن همراه اشاره کرد و گفت: البته پس از ورود نمایندگیهای مختلف به کشور لازم است تعرفه واردات گوشی تلفن همراه هم مورد توجه جدی قرار گیرد، چرا که این مساله امری اجتنابناپذیر است.
رییس انجمن فروشندگان سیمکارت، گوشی تلفن همراه و تجهیزات جانبی همچنین عنوان کرد: در خصوص تعرفههای وارداتی نیز پیگیریهای متعددی انجام دادیم و در آینده نیز نامهای به دفتر ریاست جمهوری ارسال کرده و نقطه نظرات خود را به مسوولین منعکس خواهیم کرد. وی با اشاره به زمانی که تعرفههای واردات گوشی از ۶۰ درصد به ۲۵ درصد رسید، گفت: ما در آن دوره هم تاکید کردیم که برای مقابله با قاچاق گوشی لازم است این تعرفهها به ۱۰ درصد کاهش پیدا کند، اما اکنون که این تعرفهها به ۱۰ درصد رسیده با در نظر گرفتن هزینههایی مانند مالیات بر ارزش افزوده در نهایت هزینه آنها به ۲۰ درصد میرسد که این موضوع برای افرادی که دغدغه ساماندهی و مبارزه با واردات قاچاق را دارند قطعا موضوع مهمیبهشمار میرود.
فروتن در پایان درباره تاثیری که ممکن است لغو تحریمها بر قیمت گوشیهای تلفن همراه برجای بگذارد، گفت: با وجود آنکه در حال حاضر فعالیت غیرقانونی برای واردات گوشی بسیار زیاد است، فعالان این بازار به دلیل رکودی که در بازار وجود دارد حتی پس از افزایش نرخ ارز قیمت گوشیهای خود را افزایش نداده و تلاش کردند شرایط بازار را بهبود بخشند. حال هم پس از برداشتن تحریمها در صورتی که نرخ ارز کاهش پیدا کند ممکن است قیمت گوشیهای تلفن همراه نیز متناسب با آن کاهشی را به دنبال داشته باشد.
تحریمها باعث شده تا هوش ایرانیان افزایش یابد. ایرانیان به قدری هوشمند شده اند که میدانند نباید فقط با یک بازار و یک دولت وارد معامله شد. بلکه سعی میکنند با آمریکا، روسیه، اروپا و آسیای شرقی معاملات زیرکانه ای داشته باشند. بهتر است اینطور بگویم. اگر شما یک جنس را از یک جا بخرید، فروشنده به شما قدرت خواهد داشت. اما اگر یک جنس را از ۴ جا خریداری کنید در صورتی که یکی از فروشنده ها بخواهد رابطهی خود را قطع کند ۳ فروشندهی دیگر هنوز وجود دارند تا به شما اجناس مورد نیازتان را بفروشند.
آیا از آن دسته از افراد بدبین هستید که میگویید رشد بازار ایران امکان ندارد؟ باید بگویم که کوکاکولا اولین تولیدکنندهی نوشابه در جهان است و جایگاه دوم نیز در اختیار پپسیست. هر دوی این کمپانیها در ایران مجوز برای صدور محصولاتشان دارند. بنابراین امکان اینکه یک روز کمپانی مانند اینتل یا مایکروسافت نیز در ایران مجوز گرفته و محصول تولید کنند فوق العاده قویست. کماکان اینکه مایکروسافت در ایران فروشگاه فیزیکی نیز باز کرده است.
یک موضوع دیگر نیز وجود دارد. کمپانیهای خارجی برای توسعهی ایران و یا فروش محصولات خود در بازار نیاز به یک برنامهی بلند مدت ندارند. ایران به لطف تحریمها تمام این موانع را خود اش از راه برداشته و توانسته به تمام نیازها برسد. تنها نیاز به سرمایه گذاری و در اختیار گرفتن تکنولوژیهای مدرن دارد که کمپانیهای خارجی نیز از این موضوع آگاه هستند. بنابراین وقتی یک کمپانی به ایران بیاید نیازی به ساخت ندارد بلکه باید با یک کمپانی، شرکت، و یا کارخانهی داخلی شریک شده و آن را ارتقا دهد.
تهیه شده در گجت نیوز