عجیب‌ترین چیزهایی که از دل یخ‌های ذوب شده بیرون آمدند؛ از صندل عصر آهن تا شمشیر وایکینگ‌ها

کوهستان‌‌های اروپا همچون گنجینه‌ای هستند که آثار باستانی بسیار ارزشمندی را در خود دارند. در ادامه به برخی از این موارد از صندل عصر آهن و انسان‌های اولیه گرفته تا اسباب‌بازی‌های باستانی و شمشیر وایکینگ‌ها می‌پردازیم.

بسیاری از آثار تمدن و حیات انسان‌های گذشته درون یخ‌ها مدفون شده‌‌اند. قرار گرفتن زیر یخ این امکان را فراهم کرده است که از چنگ فرسایش زمان در امان بمانند و ارزش بسیار بالایی در دنیای کنونی داشته باشند. جالب اینجاست که گرمایش جهانی به‌مشکلی بزرگ برای همه جهانیان تبدیل شده است، اما ظاهرا برای علاقه‌مندان به‌دنیای باستان‌شناسی بد نبوده است، زیرا مواردی که در ادامه به آنها می‌پردازیم، در نتیجه آب‌شدن یخ‌ها پدیدار شده‌اند. گویا آنها برای هزاران سال در یک فریزر غول‌پیکر منتظر بودند.

بررسی ۲۴ مورد از آثار باستانی بیرون آمده از دل یخ از عصر آهن

صندل متعلق به عصر آهن

پیدا شدن یک صندل در مناطق کوهستانی نروژ چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟ اول از همه اینکه این منطقه حدود ۱۷۰۰ سال پیش محل تردد مسافران بوده است و مورد دوم اینکه زمان مورد استفاده قرار گرفتن صندل،‌ میزان یخ و برق کمتری در آنجا دیده می‌شد. بررسی‌ها نشان دادند که این صندل تقریبا در سال ۳۰۰ پیش از میلاد ساخته شده است. طراحی صندل نیز به‌نمونه‌های رومی آن زمان شباهت دارد.

تونیکی از عصر آهن

این لباس قدیمی به سال ۳۰۰ میلادی و عصر آهن تعلق دارد و در سال ۲۰۱۱ از دل یخ‌ها برون آمد. وجود وصله‌های متعدد روی لباس نشان می‌دهد که برای مدت طولانی مورد استفاده قرار گرفته است و حتی چندین نسل آن را به‌تن کرده‌اند. کارشناسان باستان شناسی گمان می‌کنند که یک شکارچی آن را به‌همراه یک لایه بیرونی ضدآب بر تن می‌کرده است.

شمشیر وایکینگ‌ها

این شمشیر در ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا و در یک شیب کوهستانی در نروژ پیدا شد. هرچند که باستان شناسان توانستند هیچ نشانی از یک قبرستان در آن اطراف پیدا کنند. از طرفی هیچ دلیلی هم برای پیدا شدن شمشیر در آن منطقه وجود نداشت. بهترین توضیح می‌تواند این باشد که صاحب شمشیر راهش را گم کرده بود.

اوتسی مرد یخی

در سال ۱۹۹۱ بود که یک پیکر یخ‌زده در ارتفاعات آلپ در مرز میان اتریش و ایتالیا کشف شد. در ابتدا نیروهای نجات گمان می‌کردند که با جسد یک کوهنورد طرف هستند یا حداکثر جسد خلبانی از جنگ جهانی دوم را کشف کرده‌اند. هرچند که بررسی‌ها قدمت ۵۳۰۰ ساله این مومیایی را آشکار کردند. باستان‌شناسان در نزدیکی جسد اوتسی یک تبر با تیغه مسی، تعدادی تیر کمان و تکه‌های متعدد چرمی را پیدا کردند.

زخم شدیدی ناشی از تیرکمان روی شانه اوتسی وجود داشت و یک زخم عمیق نیز روی دستش دیده می‌شد. اینها زخم‌‌‌های دفاعی هستند و نشان می‌دهند که زمانی افرادی برای کشتن اوتسی کمین کرده بودند. کارشناسان حتی متوجه شدند که وی ۲ ساعت پیش از مرگ حبوبات و گوشت بز وحشی را به‌‌عنوان آخرین وعده غذایی خرده است. او از انگل روده رنج می‌برده و مشکل کبد نیز داشته است.

دستکش عصر وایکینگ‌ها

لنگه دست چپ این دستکش در روستای لوم در مرکز نروژ پیدا شد. این روستا پیشتر نیز میزبان آثار باستانی ارزشمندی بوده است. بررسی‌های کارشناسان نشان دادند که دستکش به سال ۹۰۰ پس از میلاد (یعنی عصر وایکینگ‌ها) تعلق دارد و از بافت‌های مختلفی تشکیل شده است.

یک جفت اسکی از عصر آهن

در سال ۲۰۱۴ یک عدد چوب اسکی در یک پارک ملی در جنوب نروژ کشف شد. حدود هفت سال بعد نیز یک چوب دیگر پیدا شد. آنها به عصر آهن تعلق داشتند و در کمال تعجب بسیار خوب مانده بودند. جاب اینجاست که حتی گیره‌های مورد استفاده برای سفت کردن پای فرد نیز آسیب ندیده بودند.

نعل اسب از قرون وسطی

این نعل اسب در گردنه Lendbreen در مرکز نروژ کشف شد و به قرن ۱۲ یا ۱۳ میلادی تعلق دارد. این نعل اسب به چند صدسال پس از صندل یا دستکش مربوط می‌شود. از طرفی استخوان‌‌های اسب نیز در مناطق اطراف پیدا شد. اینها نشان می‌دهند که زمانی برای صدها سال این گردنه توسط مسافران مورد استفاده قرار می‌گرفت. هرچند که این روزها تقریبا هیچکس از آن مسیر نمی‌رود.

خاص‌ترین تیر جهان

وقتی یخ‌ها ذوب می‌شوند، اشیاء بسیار قدیمی از دل آنها بیرون می‌آیند. اما اگر انسان‌ها در زمان کوتاهی متوجه آنها نشوند، ممکن است این اشیاء برای همیشه نابود شوند. در واقع قرار گرفتن در معرض عوامل مختلف فرسایش‌زا امکان حیات بیشتر را به آنها نمی‌دهد. یکی از مواردی که توانسته ۳۵۰۰ سال زنده بماند، نوک تیرهای قدیمی است. آنها از پوسته بیرونی صدف دوکفه‌ای ساخته شده بودند. چیزی که در هیچ‌کجای دنیا دیده نشده است.

ظرف نهار از عصر برنز

در ارتقاعات آلپ در سوئیس دو کمان، تعدادی تیر و چیزی شبیه یک ظرف نهار کشف شدند. این اشیاء د ارتفاع ۸۸۰۰ متری از سطح دریا و زیر یک پناهگاه سنگی در نزدیکی یک رودخانه یخ قرار داشتند. باستان‌شناسان آنها را متعلق به شکارچیان یا چوپانان حدود ۴۰۰۰ سال پیش می‌دانند. ظرف نهار از جنس چوب بود و زمانی مقدار آرد جو یا گندم در خود داشته است.

تیرکمان غول‌‌پیکر

برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۱ بود که چیزی شبیه یک تیرکمان غول‌پیکر کشف شد. بررسی‌ها نشان دادند که شیء جدید ۱ متری به سال ۴۰۰ پس از میلاد تعلق دارد. هرچند کمی بعد تعداد بیشتری از آنها پیدا شد و برخی حتی بزرگتر نیز بودند. همین نیز باعث شد که فرضیه تیرکمان غول‌پیکر رد شود. کمی بعد یکی از باستان‌شناسان اعلام کرد که تیرکمان ادعایی انبری برای سورتمه‌های بارکشی بوده است.

این وسیله برای محکم کردن بار در هنگام جابه‌جایی یونجه و علوفه برای دام استفاده می‌شده است. جالب اینجاست که تا دهه ۱۹۵۰ و پیش از رایج‌شدن تراکتور در این مناطق از نروژ، هنوز از سورتمه‌های بارکشی استفاده می‌شد.

میخ چوبی

زمانی در نزدیکی گردنه Lendbreen تعدادی خانه وجود داشت؛ اما امروزه هیچ اثری از آنها دیده نمی‌شود و تنها بخش‌های کوچکی از آنها باقی مانده است. یکی از این بخش‌ها این میخ چوبی کوچک است که با جزئیات بالایی طراحی شده بود و به قرن ۱۹ تعلق دارد. به‌طور کلی افراد ساکن در مناطق کوهستانی معمولا در آرامش زندگی می‌کنند و نگرانی‌های ناشی از شلوغی و تعامل با افراد را ندارند. هرچند ارتباط آنها با جهان بیرون نیز کاملا قطع نمی‌شود.

آنها گوشت گوزن را به‌مردم روستاها و شهرهای متراکم‌تر می‌فروختند و در عوض کالاهای مورد نیاز خود از جمله آنچه در تصویر می‌بینید را دریافت می‌کردند. البته این تنها میخ چوبی ظاهر شونده از یخ‌‌ها نبود؛ زیرا چندی بعد نیز یک میخ دیگر با دقیقا همان ابعاد پیدا شد. باستان‌شناسان نمی‌توانستند متوجه شوند که کاربرد این میخ‌‌ها چه‌چیزی بوده است تا اینکه یک پیرزن معما را حل کرد.

مردم محلی از این میخ‌های چوبی برای گوساله‌ها و بزها استفاده می‌کردند تا دیگر از مادرشان شیر نخورند. پیرزن گفت که پیشتر از آنها در دهه ۱۹۳۰ استفاده کرده بود. آنچه در تصویر دوم می‌بینید به قرن یازدهم میلادی تعلق دارد.

جا شمعی مربوط به قرون وسطی

آب شدن یخ‌ها باعث شد که این جا شمعی نسبتا بزرگ نیز از اعماق اعصار بیرون بیاید. درون جا شمعی نیز ماده عجیبی بود که بعدا معلوم شد موم بوده است. این جعبه‌ها در گذشته در مناطق کوهستانی اروپا برای جابه‌جا کردن تعداد زیادی شمع از یک طویله به طویله دیگر (معمولا بین تابستان و زمستان) استفاده می‌شدند. بررسی‌های رادیوکربن نشان می‌دهند که این نمونه حداقل ۵۰۰ سال سن دارد.

تیر اسباب‌بازی

یکی از عجیب‌ترین چیزهایی که از دل یخ‌های ذوب شده بیرون آمد، یک تیر اسباب‌بازی چوبی از سال ۶۰۰ میلادی بود. این تیر تصویری دوگانه را ارائه می‌دهد. از طرفی با کودکی طرف هستیم که تیر چوبی ۲۶ سانتی‌متری خود را گم کرده و فکر می‌کرده است که دیگر هرگز آن را نمی‌بیند. هرچند که برف آن را برای ۱۴۰۰ سال حفظ کرد.

از طرفی این اسباب‌بازی اهمیتی حیاتی داشته است؛ زیرا تیروکمان یکی از ابزارهای اصلی برای شکار (اصلی‌ترین روش تامین غذا) و دفاع از خود در آن زمان بود.

تیر واقعی

بین سال‌های ۵۳۶ تا ۶۶۰ میلادی آتش‌فشان‌های مناطق شمالی اروپا به‌شدت فعال شدند. فوران آتش‌فشان و ابرهای غبار ناشی از آن سبب شد که دمای کره زمین تا حدودی کاهش پیدا کند. این اتفاقات کشاورزی را با مشکل مواجه ساخته بود. به‌همین خاطر شکار گوزن شمالی اوج گرفت. در واقع آنها منبع اصلی تامین غذا برای مردمان ساکن در مناطق کوهستانی اروپا بودند. بدین‌خاطر در این مناطق تعداد زیادی تیر کمان پیدا شده است.

مخفیگاه شکار در عصر آهن

گوزن شمالی حیوانی بسیار خجالتی است و به‌هیچ‌وجه به انسان نزدیک نمی‌شود. از طرفی تیرهای انسان‌های اولیه تنها می‌توانستند از فاصله ۲۰ متری کشنده باشند. به‌همین خاطر ساکنان اولیه کوهستان‌های اروپا مخفیگاه‌های خاصی را با سنگ ساخته بودند تا خود را از دید شکار پنهان کنند.

زوج مومیایی‌

اوتسی یکی از قدیمی‌ترین انسان‌‌های پیدا شده در کوه‌های آلپ است؛ اما انسان‌های مدرن نیز در این یخچال‌های طبیعی حفظ شده‌‌اند. در سال ۲۰۱۷ بود که جسد یک زوج سوئیسی پس از ۷۵ سال در نزدیکی رودخانه‌های یخی آلپ پیدا شد. در سال ۱۹۴۲ مارسلین و فرانسین دومولین از خانه خود در یکی از روستاهای کوهستانی خارج شدند تا احشام خود را در مراتع اطراف به چرا ببرند. هرچند آنها هرگز دیگر زنده دیده نشدند. به‌نظر می‌رسد که به‌خاطر بدی هوا آنها ناگهان درون یک یخ‌شکافت افتاده باشند و در نهایت به‌عنوان مومیایی بیرون آمدند.

هواپیمایی از عصر جنگ جهانی دوم

در سال ۱۹۴۶ قرار بود یک هواپیمای ترابری ارتش آمریکا از وین در اتریش به ایتالیا برود. هرچند که در کوه‌های آلپ به‌خاطر هوای بد دچار سانحه شد. لاشه این هواپیما که از نوع C-53 Skytrooper Dakota بود در سال ۲۰۱۲ توسط گروهی از کوهنوردان کشف شد. ظاهرا یخچال‌های طبیعی علاوه بر دنیای باستان، از دنیای مدرن نیز حفاظت می‌کنند.

میدان جنگ جهانی اول

بازمانده‌‌های جنگ جهانی اول هنوز در کوه‌های آلپ بین ایتالیا و اتریش دیده می‌شوند. جایی که بین سال‌های ۱۹۱۵ و ۱۹۱۸ میدان جنگ سفید بود. در آن زمان مرز بین ایتالیا و امپراتوری اتریش-مجارستان ارتفاعات آلپ تعیین شده بود و به‌همین خاطر نبردهای شدیدی در این منطقه درگرفت. سربازان نیز مجبور بودند با دمای فوق‌العاده پایین، برف و یخبندان شدید کنار بیایند.

هنوز نیز با ذوب‌شدن یخ‌ها جسد افرادی که در این منطقه کشده شده‌اند، پدیدار می‌شود. البته در کنار اجساد شاهد تفنگ‌ها، ماسک‌های گاز و عینک‌ها نیز هستیم.

نعل اسب زمستانی

در سال ۲۰۱۹ یک نعل اسب زمستانی در گردنه Lendbreen پیدا شد. نعل اسب آنچنان خوب حفظ شده بود که گویی به تنها چند سال پیش تعلق داشت؛ اما بررسی‌های رادیوکربن نشان دادند که متعلف به قرن سوم میلادی است. در آن زمان تازه گردنه لندبرین به‌عنوان یک مسیر برای مسافران استفاده می‌شد.

سورتمه

یکی دیگر از مواردی که از دل یخ‌های ذوب شده بیرون آمد، یک سورتمه چوبی از عصر آهن است. این سورتمه تقریبا به ۱۳۰۰ سال پیش تعلق دارد و نشان می‌دهد که حتی در زمستان نیز با همه خطراتی که داشت، مردم این منطقه در ارتفاعات بالا تردد می‌کردند.

پاپوشی از عصر برنز

پیدا شدن اشیاء مختلف در دل مناطق کوهستانی اروپا نشان می‌دهد که انسان‌ها بسیار بیشتر از آنچه پیشتر گمان می‌شد، در این مناطق حضور داشتند. یکی از موارد پیدا شده یک پاپوش از حدود ۳۰۰۰ سال پیش است. این پاپوش از جنس چرم است و احتمالا به یک زن یا مردی جوان تعلق داشته است.

عصای چوبی مربوط به قرون وسطی

این عصای چوبی از ۱۰۰۰ سال پیش آمده است و روی آن نیز نوشته شده «متعلق به Joar». ظاهرا وی بدون نیز به‌عصا از این مناطق جان سالم به‌در برده است؛ زیرا تلاش‌ها برای یافتن جسد در اطراف راه به‌جایی نبرد.

نیزه وایکینگ‌ها

در سال ۱۹۷۴ یک سرنیزه و دسته آن به‌‌صورت جداگانه پیدا شدند. چوب بدنه آنقدر خوب حفظ شده بود که یابنده آن را با دست به‌پایین کوه آورد. بررسی‌ها نشان دادند که نیزه به سال ۸۲۵ تا ۹۵۰ میلادی یعنی عصر وایکینگ‌ها تعلق دارد. اگرچه دسته چوبی تاحدودی به‌خاطر فشار برف خم شده بود، اما کیفیت بالای نیزه ۲۳۰ سانتی‌متری نشان می‌دهد که برای جنگ ساخته شده بود.

فرموک وایکینگ‌ها

فرموک چوبی است که پشم را دور آن پیچیده و توسط دوک از آن ریسمان می‌گیرند. یکی از جدیدترین یافته‌های باستان‌شناسان در ارتفاعات اروپا یک فرموک از سال ۸۰۰ تا ۱۰۶۶ میلادی است.

در پایان توجه داشته باشید که کاوش‌های باستان‌شناسی در مناطق کوهستانی با دیگر مناطق بسیار تفاوت دارند. برای مثال باستان‌شناسان باید تجهیزات بسیار زیادی را همراه داشته باشند و شرایط جوی نیز می‌تواند به‌راحتی یک پروژه گسترده را برای زمان زیادی متوقف کند. به‌همین‌خاطر موارد پیدا شده از یخ‌ها ارزش بالایی دارند.