در این مطلب قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا شارژر و تمام وسایل برقی را زمانی که از آنها استفاده نمیکنیم باید از برق بیرون بکشیم؟
یکی از سوالهایی که همواره افکار عمومی را به فکر فرو میبرد این است که آیا هنگامی که از یک وسیله الکترونیکی بهخصوص شارژرها و تلویزیون استفاده نمیکنیم باید همچنان این وسایل در برق بمانند؟ مصرف انرژی این وسایل در این مدت چگونه است؟ آیا در برق رها شدن شارژر سبب کاهش طول عمر یا افزایش طول عمر آن میشود؟ این میزان از مصرف برق در ابعاد جامعه چه تاثیری دارد؟
در این مقاله قصد داریم بهطور کامل و با در نظر گرفتن تمامی جوانب تاثیر نحوه استفاده از وسایل الکترونیکی در زمان عدم استفاده یا بهعبارت دیگر حالت استندبای (Stand By) یا Sleep Mode بپردازیم.
میزان مصرف برق شارژرها و وسایل الکتریکی
برای ارائه گزارشی نسبتا دقیق و قابل استناد، ما از دستگاه سنجش میزان مصرف برق (این وسایل برای انجام مصارف خانگی ساخته شدهاند و در توانهای مصرفی بالای 1 وات عملکرد صحیحی از خود ارائه میدهند) استفاده کردیم که نتایج بهدست آمده کمی با اظهارات موجود در جامعه متفاوت بهنظر میرسید.
میزان مصرف شارژرهای گوشی موبایل: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و بهینه شدن مصرف انرژی، شارژرها در حالت آماده به کار، تقریبا توان مصرفی بسیار پایینی (کمتر از 1 وات) دارند؛ بهگونهای که دستگاه سنجش میزان مصرف برق توانایی تخمین زدن مقدار مصرفی این وسایل را ندارد (میزان مصرف کمتر از 1 وات).
ما برای اندازهگیری میزان مصرف نسبتا دقیق این وسایل از 3 حالت مختلف استفاده کردیم:
- 10 شارژر 120 وات را به یک دستگاه متصل کردیم
- 10 شارژر 15 وات را به یک دستگاه متصل کردیم
- 10 شارژر بههمراه یک لامپ 75 واتی را به یک دستگاه متصل کردیم (جهت افزایش دقت دستگاه)
نتایج بهدست آمده از این آزمایش به ما نشان دادند شارژر گوشی های هوشمند در صورت عدم استفاده بین 0.05 تا 0.1 وات را مصرف میکنند که رقم بسیار ناچیزی محسوب میشود. برای درک بهتر این موضوع مصرف یک لامپ LED ساده حدود 5 الی 7 وات است؛ بنابراین میزان مصرف انرژی 100 شارژر با یک لامپ ساده برابری میکند!
شارژرهای لپتاپ: بسیاری از افراد اعتقاد دارند از آنجایی که شارژر لپتاپها اندازه بزرگی دارند مصرف آنها نیز بههمان میزان زیاد است؛ اما دادههای حاصل از آزمایشهای ما نتیجه دیگری را نشان میدهد.
ما برای انجام آزمایش خود از شارژرهای غول پیکر لپتاپهای گیمینگ تا شارژرهای کوچک کروم بوکها را مورد استفاده قرار دادیم. همچنین برای نمایش سیر بهینه مصرف کردن انرژی توسط شارژر لپتاپها به مقایسه میزان مصرف انرژی شارژرهای قدیمی و جدید این وسایل نیز پرداختیم.
برای به دست آوردن رقم قابل توجهی از مصرف انرژی، مجددا مجبور به استفاده از چندین شارژر بهصورت همزمان شدیم؛ نتایج بهدست آمده در زمینه مصرف انرژی خیرهکننده بهنظر میآیند. شارژرهای غول پیکر لپتاپها تنها مقدار کمی از شارژرهای تلفن همراه مصرف بیشتری دارند؛ بهگونهای که اگر شارژر لپتاپ شما مربوط به 10 تا 15 سال گذشته است، در بدترین حالت ممکن فقط 1 وات مصرف میکند.
شارژر سایر وسایل برقی: بر خلاف شارژرهای گوشی و لپ تاپ که در حالت عدم استفاده برق زیادی مصرف نمیکنند، شارژر سایر وسایل الکتریکی ممکن است وضعیت مشابهای نداشته باشند؛ بهعنوان مثال بسیاری از شارژرهای قدیمی ابزارهای برقی که بیش از 15 سال قبل تولید شدهاند در حالت عدم استفاده از 5 تا 10 وات مصرف میکنند که این میزان در طول شبانهروز به رقم چشمگیری تبدیل میشود.
تلویزیونها: میزان مصرف برق تلویزیون به نوع تلویزیونی که از سوی شما مورد استفاده قرار میگیرد بستگی دارد؛ سایز نمایشگر، وضوح نمایشگر، نوع پنل نمایشگر و بهینه بودن سخت افزار از مهمترین عوامل تعیینکننده میزان مصرف انرژی یک TV هستند. برخی از تلویزیونهای قدیمی مصرف برق بالایی داشتند، در حالی که تلویزیون های هوشمند جدید بسیار بهینهتر مصرف انرژی را مدیریت میکنند. میزان برق مصرفی یا Electrisity Consumption تمامی برندهای تلویزیون در پشت دستگاه روی یک لیبل درج شده است.
بهطور کلی تلویزیونهای مدرن در حالت خاموش از 0.5 تا 3 وات انرژی مصرف میکنند.
آیا برای افزایش طول عمر شارژر و وسایل برقی آنها را از پریز بکشیم؟
جواب این سوال بستگی به نوع وسیله الکتریکی شما دارد! برای پی بردن به این پاسخ ما باید اجزای وسیله الکتریکی خود را بهدرستی بشناسیم و بدانیم در زمان عدم فعالیت یک وسیله، کدام اجزای آن مشغول انجام وظیفه هستند؟
شارژرهای دستگاههای جدید از منابع تغذیه سوئیچینگ (SMPS) استفاده میکنند. این تغذیه از چندین قسمت تشکیل شده: یکسو کننده، یکی تولید فرکانس بالا، چوک کاهنده ولتاژ و صافی و… وقتی شارژر به دستگاهی وصل نیست بعضی از این قسمتها کماکان به کار خود ادامه میدهند. بهعنوان مثال قسمت یکسو کننده ولتاژ (که وظیفه آن تبدیل ولتاژ 220 متناوب به ولتاژ مستقیم یا DC است) یا Min Load که منابع تغذیه سوئیچینگ همراه بهعنوان خروجی جریان در نظر میگیرند.
در نتیجه وصل بودن یک شارژر به پریز برق بدون آنکه دستگاهی به آن متصل باشد به خودی خود سبب استهلاک شارژر و کاهش طول عمر آن خواهد شد؛ هرچند که این میزان در مقایسه با فعالیت کامل شارژر بسیار کمتر است.
اگر جزو افرادی هستید که طول عمر شارژر برای شما یک دغدغه به حساب میآید و گاها بهعلت خستگی و… از یاد میبرید که شارژر خود را از برق بکشید، به شما پریزهای برق هوشمند را توصیه میکنیم. این پریزها هنگامی که شما از شارژر خود استفاده نمیکنید جریان برق شارژر شما را قطع کرده و مانع کاهش طول عمر شارژر شما میشوند.
اما در خصوص تلویزیونها شرایط کمی متفاوت است؛ تصور کنید مجبور باشید که چند بار در طول روز و هر بار بعد از دیدن تلویزیون، دوشاخه آن را از پریز خارج کنید. شاید برای راحتی یک چندراهی بین تلویزیون و پریز قرار دهید و با زدن دکمه آن، برق تلویزیون را قطع کنید؛ باید به شما بگویم که در هر دو حالت مرتکب عمل اشتباهی شدهاید. قطع و وصل کردن جریان برق تلویزیونها سبب فشار آمدن روی قطعاتی بهنام ترانسفورمر میشود. ترانسفورمرها وظیفه کاهش ولتاژ ورودی به تلویزیون را دارند. ترانسفورمر بعد از کاهش ولتاژ، آن را به قطعات مختلف دستگاه منتقل میکند.
آسیب دیدن ترانسفورمرها سبب میشود این اجزا نتوانند وظیفه خود را بهدرستی انجام دهند. در نتیجه ولتاژ اجزای داخلی تلویزیون از جمله برد اصلی دستگاه بهمیزان کافی کاهش پیدا نمیکند و آسیب دیدن این قطعات را بههمراه خواهد داشت.
در نتیجه در خصوص تلویزیونها قطع و وصل مداوم دستگاه در طول روز موجب کاهش طول عمر آن میشود. از برق کشیدن تلویزیون، فقط برای استفاده نکردنهای طولانیمدت مانند زمان مسافرت توصیه میشود.
نتیجه گیری
اگرچه در پایان آزمایشها مشخص شد که میزان مصرف انرژی توسط شارژرها با بهینهسازیهای صورت گرفته بهطرز چشمگیری کاهش پیدا کرده و در حالت فردی مصرف اندکی هم به شمار نمیآید؛ اما اگر این میزان مصرف را در ابعاد یک جامعه 85 میلیونی در طول 24 ساعت شبانهروز در نظر بگیریم بار زیادی را روی توربینهای تولید کننده برق اعمال خواهند کرد و از سوی دیگر باعث افزایش استهلاک و کاهش طول عمر شارژر نیز خواهند شد.