در این مطلب نگاهی داریم به 12 گجت قدیمی اما جذاب و خاطرانگیز که اکنون به عتیقه های محبوب کلکسیونرها تبدیل شدهاند.
کوکاکولا در سال 1985 تصمیم گرفت برای تسلط بر بازار نوشابههای غیرالکلی، تغییراتی در فرمول کلاسیک خود ایجاد کند. اما محصول نهایی که “New Coke” نام داشت، یک فاجعه تمامعیار بود. نهتنها هیچکس طعم آن را دوست نداشت، بلکه مصرفکنندگان فورا خواستار بازگشت به فرمول قبلی شدند. این تصمیم نمونهای واضح از شکست استراتژیک یک شرکت و تمایل مصرفکنندگان به همان نسخه بدون تغییر و آشنای محصول است.
اگرچه بخشی از مشکل پدید آمده بهدلیل طعم نهچندان دلپذیر بود، اما مسئله بزرگتر تغییر وضعیت بود. درحالیکه طبیعت کنجکاو انسان همواره در پی کشفهای جدید برای افزایش رضایتمندی است، اما حس حسرت از آنچه پیشتر در اختیار داشتیم نیز غیرقابل اغماص است. این همان ذهنیتی است که اتاقهای بازی را پر از کنسولهای قدیمی کرده است. این همان دلیلی است که سیدیها همچنان تولید میشوند، حتی اگر کسی طی پنج سال گذشته آنها را خریداری نکرده باشد.
مردم بدون حس نوستالژیک خود، احساس خلاء دارند. رسمی نانوشته است که پس از منسوخ شدن یک فناوری محبوب، کالا یا گجت مذکور به عتیقه ای تبدیل میشود که کلکسیونرها برای داشتن آن با یکدیگر رقابت میکنند. به همین بهانه در ادامه نگاهی به 12 گجت قدیمی خواهیم داشت که اکنون به عتیقه هایی باارزش تبدیل شدهاند.
12 گجت قدیمی که تبدیل به عتیقه های ارزشمند شدهاند
1. نمایشگرهای CRT
هنگامیکه نمایشگرهای تخت برای اولین بار به روی صحنه آمدند، بهطرز شگفتانگیزی گران بودند و تنها در خانه افراد متمول یافت میشدند. با این حال، با گذشت زمان قیمت آن کاهش یافت و تلویزیونها و مانیتورهای صفحه تخت بهطور گسترده در دسترس قرار گرفتند. این امر موجب شد تا نمایشگرهای حجیم CRT به مرور جای خود را به پنلهای جدیدتر و باریکتر واگذار کنند.
نمایشگرهای CRT به مرور به یک فناوری رو به انقراض تبدیل شدند و جایی جز قفسههای خاکگرفته فروشگاهها و محل دفن زباله نداشتند. اینجا بود که با کمیاب شدن، ارزش کلکسیونی آنها بالا رفت. بسیاری از برنامههای تلویزیونی کلاسیک، فیلمها و بازیهای ویدیویی تولید شده در دوران CRT، با تکیه بر مشخصات فنی این نمایشگرها طراحی شدهاند.
حتی صحنههای تلویزیونی و فیلمبرداری شده و بازیهای ویدیویی بهگونهای ساخته شده بودند تا بهطور کل با محدودیت نمایشگرهای CRT منطبق باشند. به همین خاطر وقتی روی نمایشگرهای جدید به تماشای آنها میپردازید، احساس خواهید کرد که به خوبی گذشته اجرا نمیشوند.
علاوه بر این، بازیهایی مانند «شکار اردک» نینتندو برای فعالسازی عملکرد تفنگ نوری، به مانیتور CRT متکی هستند و روی نمایشگرهای مدرن بهدرستی کار نمیکنند. بههمین دلیل امروزه نمایشگرهای سی آر تی به گجت عتیقه و کالای کلکسیونی در میان علاقهمندان به دستگاههای پخش قدیمی تبدیل شدهاند.
2. اپل آیپاد
ظهور آیپاد و دیگر رقبای پخشکننده MP3، انقلابی را در نحوه گوش دادن به موسیقی و محتوای صوتی به جریان انداخت. از این طریق، مردم به هزاران آهنگ دسترسی پیدا کردند که تنها با استفاده از دکمههای دستگاه خود قادر به انتخاب و پخش هر یک بودند. همچنین دیگر نیازی به عقب بردن نوارها یا ورق زدن کتابچههای سیدی حجیم برای یافتن آلبوم نبود. برای مدتی، این احساس وجود داشت که قرار است سالها با این فناوری زندگی کنیم.
اما این پایان کار نبود و با عرضه سرویسهایی مانند پاندورا، اسپاتیفای و حتی یوتیوب، مردم توانستند هر زمان که بخواهند، حتی اگر مالک نسخه فیزیکی و حجمی موسیقی نباشند، به محتوای صوتی مورد نظر خود گوش دهند. عدم اتکا به سیدی یا مدیریت کتابخانه بسیار وسوسهانگیز بود و دستگاههای موسیقی اختصاصی مانند آیپاد تا حد زیادی منسوخ شدند.
با نگاهی به گذشته میتوان دریافت که استایل و طراحی خاص آیپاد، هرگز در هیچ دستگاه یا سرویس جدیدی بازیابی و تکرار نشد. بههمین دلیل آیپادهای کلاسیک در بازارهای مختلف، گجت های عتیقه پرفروشی هستند. در واقع پس از آنکه تولید آیپاد و آیپاد تاچ توسط اپل متوقف شد، تقاضا برای خرید آن بیشتر شد. این روزها شما برای خرید یک آیپاد دسته دوم باید حداقل همان قیمت دلاری دوران عرضه را پرداخت کنید.
3. سونی واکمن
هنگامیکه واکمن سونی برای اولین بار به روی صحنه آمد، نحوه تعامل ما با جهان را به طور غیرقابل بازگشتی تغییر داد. این دستگاه طی تابستان 1979 در ژاپن عرضه و پس از مدت کوتاهی وارد سایر کشورها شد. امکان حمل یک آلبوم موسیقی با خود در حین حرکت، تصوری کاملا جذاب و بدیع بود. امروزه، کاستهای صوتی تقریبا به اندازه نوارهای 8 تراک یا صفحات وینیل، عتیقه هستند. بههمین جهت است که رفته رفته تقاضا برای آنها رو به فزونی رفته است.
در دنیای دیجیتال کنونی، در اختیار داشتن یک دستگاه فیزیکی که با قرار دادن نوار به کار افتاده و آهنگ پخش میکند، جذابیت خاصی دارد. همچنین اگر قرار است از نوارهای کاست استفاده کنید، راهی بهتر از یک واکمن قدیمی برای انجام آن وجود ندارد.
خوشبختانه سونی طی چند دهه چندین میلیون واکمن ساخته و تعداد زیادی از آنها با قیمت مناسب در دسترس قرار دارند. علاوه بر آن، این شرکت ژاپنی با آگاهی از جذابیت گجت عتیقه خود، اقدام به عرضه یک واکمن جدید برای عصر مدرن کرده است.
4. تاماگوچی
پاییز 1996 و بهار 1997، مقدمهای برای آغاز شکوفایی یک نوزاد مجازی در ژاپن و دنیا بود. یک اسباببازی جذاب و دیجیتالی توجه بچهها را به خود جلب کرد. این بازی نمونهای جالب بر پایه مراقبت کردن از حیوانات خانگی مجازی است که دارای یک نمایشگر سیاه و سفید بود. پس از عرضه این بازی، نسل جوان به طرز شگفتآوری به آن روی آوردند و با توجه به شکل و ابعاد کوچکی که داشت، میتوانست از بند کیف دانشآموزان آویزان شود و همیشه همراه بچهها باشد.
علاوه بر آن، وبسایت TamaTalk، محل تجمع غیررسمی علاقهمندان به تاماگوچی از سراسر جهان نیز همچنان فعال است. این گجت عتیقه محبوب در بازارهای آنلاین، هزاران دلار قیمت دارد و نزد کلکسیونرها از جذابیت بالایی برخوردار است.
5. کنسول نینتندو گیمبوی – گجتی که تبدیل به عتیقه شد
کنسول Game Boy نینتندو، اولین دستگاه بازی قابل حمل بود که بهطور گسترده مورد استقبال قرار گرفت. محبوبیت آن در حدی بود که افراد متعلق به آن نسل، هنوز هم کنسولهای پرتابل جدید را گیمبوی مینامند و احتمالا تا دهههای آینده نیز این شهرت را به یدک خواهد کشید.
از زمان عرضه این کنسول در سال 1989، بسیاری از ما به سیستمهای دیگر از جمله نینتندو سوییچ روی آوردهایم. با این حال، این گجت عتیقه هنوز برای برخی از گیمرها و کلکسیونرها جذابیت دارد. این کنسول در حال حاضر با قیمت حدودی 100 دلار در بازارهای آنلاین قابل خریداری است. همچنین برخی نمونههای خاص مانند نسخه تتریس نیز با قیمت عجیب 28 هزار دلار بهفروش میرسند.
6. کنسول پلی استیشن PSP
با اینکه بسیاری از شرکتها طی سالهای اخیر در تلاش بودهاند تا نینتندو را از تاج و تخت کنسولهای دستی به زیر بکشند، اما هیچکدام موفق نبودهاند. با این حال، سونی برای مقطعی کوتاه در سال 2005 با عرضه کنسول PSP بازار نینتندو را به لرزه در آورد.
کنسول PSP نهتنها یک دستگاه جذاب و راحت بود، بلکه پس از گذشت دو دهه هنوز از هم طراحی جذابی برخوردار است. بهعلاوه، این دستگاه تجربه منحصر بهفردی از بازی را در مقایسه با کنسولهای نینتندو ارائه میدهد. این گجت همچنین قادر به پخش فیلمها و نمایشهای تلویزیونی روی دیسکهای UMD مخصوص بازیها بود. ادغام قابلیت تماشای محتوای ویدیویی و بازی در یک دستگاه قابل حمل، در سال 2005 ایدهای انقلابی بود.
آخرین نسخه کنسول PSP در سال 2015 عرضه شد. اگرچه فناوری این کنسول اساسا منسوخ شده، اما در میان کلکسیونرها همچنان محبوب است. نسخه دسته دوم این دستگاه بهطور گسترده از طریق فروشگاههای آنلاین خردهفروشی قابل خریداری است.
7. کابینتهای آرکید
گیمرهای مدرن اغلب به دلیل تعهدشان به آنچه که گاهی اوقات یک فعالیت انفرادی تلقی میشود، مورد انتقاد قرار میگیرند. این افراد در اتاق یا زیرزمین خانه غرق بازی میشوند و با رژیم غذایی ناسالم و عدم دریافت نور کافی، سلامت خود را به خطر میاندازند. با این حال، دورانی نیز وجود داشته که در آن هیچکس نمیتوانست ادعا کند عشق به بازیهای ویدیویی باعث اجتماعگریزی میشود.
برعکس، در روزهای اولیه عرضه بازیهای ویدیویی، این سرگرمی ابعادی اجتماعی داشت. یکی از این دستگاهها، کابینت آرکید نام داشت که محفظهای با سختافزار الکترونیکی بازی آرکید بود. این کابینتها از اواسط دهه 80 وارد بازار شدند و شامل برخی اتصالات اضافی و ویژگیهای جالب هستند. امروزه با رشد تقاضا، Arcade1Up مجددا تولید کابینتهای بازی یکپارچه با سیستمعامل جدید را آغاز کرده است.
8. کیبوردهای کلاسیک بزرگ – گجتی عتیقه اما محبوب
در دهههای 70 و 80 میلادی، شرکت IBM نوع جدیدی از صفحهکلید را برای رایانههای در حال رشد خود توسعه داد که در نوع خود بسیار کارآمد بودند. با فشار دادن کلید، فنر داخل کلید خم میشد و به همین دلیل به آن کیبورد کمانش فنری میگفتند. در لحظه کمانش، یک اهرم در داخل کلید برای برخورد به یک کنتاکت میچرخد و فشار کلید را ثبت کرده و صدایی جذاب تولید میکند.
حس خوشایند لمس و صدای گوشنواز ارائه شده توسط صفحهکلید فنری IBM، باعث محبوبیت گسترده آن در میان کاربران رایانه شد. علاوه بر آن، موفقیت این گجت عتیقه الهامبخش ظهور صفحهکلیدهای مکانیکی شد که امروزه نیز بسیار محبوب هستند.
این روزها، صفحهکلیدهای کمانش فنری به دلیل جایگزینهای بهروزتر، باریکتر و کمصدا، از رده خارج شدهاند. برخی از افرادی که بیش از چند دهه از رایانه استفاده می کنند، کم کم فقدان آنها را حس میکنند. اکنون برای پوشش تقاضای دوباره، صفحهکلیدهای کمانش فنری و دیگر کیبوردهای مکانیکی در حال بازگشت هستند. شما میتوانید یک مدل کارکرده M را در بازار ثانویه با قیمت کمتر از 50 دلار تا چند صد دلار، بسته به کیفیت و کارکرد آن خریداری کنید.
9. صحفات وینیل و گرامافون
نمیتوان از فناوریهای قدیمی اما محبوب سخن گفت و نامی از صفحههای وینیل نبرد. در حالیکه پیش از آن، طیف وسیعی از گزینههای پخش موسیقی خانگی نظیر جعبههای موسیقی وجود داشتند، اما صفحات وینیل اولین موردی بود که پای موسیقی را به خانههای اغلب مردم باز کرد.
وینیل علیرغم اینکه چندین بار توسط نوارهای 8 تراک، نوار کاست، لوح فشرده، دانلودهای دیجیتال و استریم کنار زده شد، اما مجدد احیا شده و در بازار باقی مانده است. این فناوری اخیرا حتی بخشی از سهم بازار را که قبلاً از دست داده بود را پس گرفته است.
10. دوربین پولاروید – گجت عتیقه که دوباره احیا شد
مانند موسیقی، عکاسی نیز شاهد عقبنشینی عمومی در برابر تحول دیجیتال بوده است. در حالیکه اکثریت قریب به اتفاق برای ثبت عکس از فناوری دیجیتال استفاده میکنند، بهلطف دوربینهای هوشمند، حرکت رو به رشد در حال بازگشت به سمت عکاسی فیزیکی شکل گرفته است.
اگرچه امروزه به ثبت فوری عکس با گوشیهای هوشمند عادت کردهایم، اما در دست گرفتن نسخه کاغذی عکس نیز همچنان جذابیت خود را دارد. با در نظر گرفتن این موضوع، بیشتر علاقهمندان به عکسهای فیزیکی به دوربینهای چاپ فوری مانند سری INSTAX فوجیفیلم یا سری احیا شده دوربینها پولاروید متمایل شدهاند.
با این حال، اگر میخواهید به دنیای پیش از اینترنت بازگردید و نوستالژی گذشته را زنده کنید، به یک دوربین پولاروید قدیمی نیاز دارید. خوشبختانه شرکت پولاروید، پیش از توقف عرضه دوربینهای خود، طیف قابل توجهی از مدلها را روانه بازار کرده که بسیاری از آنها بهصورت آکبند در دسترس هستند.
11. ماشین تحریر
ماشینهای تحریر روشی آفلاین برای نگارش یادداشتها، نامهها، اسناد یا داستانها را بدون نیاز به رایانههای مدرن ارائه میدهند. استفاده از این گجت های عتیقه، جذابیت خاصی دارد. ماشینهای تحریر با قیمت کمتر از 100 دلار در بازارهای خردهفروشی در دسترس قرار دارند و اغلب کلکسیونرها و علاقهمندان حداقل یکی از آنها را در مجموعه خود دارد.
12. نوار VHS
برخلاف صفحات وینیل که به ادعای برخی، کیفیت صدایی برتر نسبت به دیجیتال دارد، اما هیچکس نمیتواند ادعا کند که نوارهای VHS بهترین راه برای تماشای فیلم است. در واقع، با نگاهی به گذشته، میتوان دریافت که نوارهای VHS چندان برای پخش فیلم خوشایند نبودند.
هر بار که تماشای خود را تمام میکردیم، مجبور میشدیم آنها را به عقب برگردانیم که فرآیندی زمانبود. دستگاه نیز گاهی اوقات آنها را میجوید و فیلمهای مورد علاقهمان را خراب میکرد. بهعلاوه، آنها فضای زیادی از قفسه را اشغال می کردند، به خصوص جعبههای پلاستیکی پف کردهای امروزه به سوژه انیمیشنهای دیزنی تبدیل شده است.
با این حال، امروزه برخی حاضرند هزینه گزافی را پای نوارهای VHS معروف پرداخت کنند. شاید دیدن نوار پیچخورده در داخل بدنه و مشاهده هر فریم فیزیکی، احساس مالکیتی خاص نسبت به فیلم القا میکند که در دیگر نمونههای دیویدی و دیجیتال وجود ندارند.