گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
کیهان به علت وجود ماده تاریک و انرژی تاریک سرپا مانده است. تلسکوپ اقلیدس به‌زودی جزئیات این دو پدیده را فاش خواهد کرد. در ادامه، نخستین تصاویر تلسکوپ اقلیدس را مشاهده خواهید کرد.
ماده تاریک و نقطه متضاد آن که انرژی تاریک باشد، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات کیهانی است و تا به امروز اذهان دانشمندان را به خود مشغول داشته و باعث شده تحقیقات گسترده‌ای پیرامون کشف رموز آنها صورت بگیرد. در کنار مطالعات صورت پذیرفته، آژانس فضایی اروپا تلسکوپ فضایی اقلیدس را روانه جهان خارج کرده تا به ثبت تصاویر ماده و انرژی تاریک بپردازد.
روز دوشنبه بود که نخستین تصاویر این تلسکوپ به زمین فرستاده شد و پژوهشگران را مسحور ساخت. پس از ارسال تصاویر به زمین، ثابت شد که آژانس فضایی اروپا موفق شده رصدخانه فضایی قدرتمندی بسازد. موفقیت اقلیدس تنها برای اروپایی‌ها جذاب و مهم نیست؛ بلکه برای تمامی انسان‌های روی زمین مهم خواهد بود. چرا که می‌تواند نیمه تاریک جهانی که در آن زندگی می‌کنیم را نشان دهد؛ جهانی که تقریباً ده میلیارد سال نوری با ما فاصله دارد.
نخستین تصاویر تلسکوپ اقلیدس را تماشا کنید
به نقل از آژانش فضایی اروپا، نقشه‌ای که اقلیدس ترسیم خواهد کرد سه بعدی است؛ چرا که باید نشان دهد در طول زمان چگونه قلمروها در کنار کیهان تکامل یافته‌اند. به‌گفته یکی از اخترشناسان موسسه اخترفیزیک پاریس و کنسرسیوم اقلیدس، یانیک ملیه، نخستین تصاویر قابل توجه به دست آمده با استفاده از ابزار مرئی و نزدیک به فروسرخ اقلیدس، عصر جدیدی را به روی کیهان شناسی رصدی و نجوم آماری باز می‌کند و آنها آغاز جستجوی ماهیت انرژی تاریک را به نمایش می‌گذارند.
فاصله کنونی اقلیدس از زمین به 1.6 میلیون کیلومتر می‌رسد و به‌تازگی در دومین نقطه لاگرانژ به تلسکوپ فضایی جیمز وب ملحق شده است. قرار است دانشمندان اقلیدس را تحت نظر قرار دهند تا بدین ترتیب زمان رسمی کاوش حماسی آن شروع شود. تصاویری که هم‌اکنون قابل مشاهده هستند با کمک ابزاری به نام VIS یا ابزار مرئی گرفته شده است.
ابزار مرئی مستقر روی تلسکوپ اقلیدس از طریق طیف الکترومغناطیسی که انسان قادر به مشاهده آن است و با طول موج‌های بین 550 تا 900 نانومتر، تصاویر را ثبت می‌کند. در تصاویر مذکور قادر خواهید بود ابزار مرئی یا VIS را در سمت چپ و نسخه بزرگنمایی شده آن را در سمت راست ببینید. فاصله تصویر بزرگنمایی شده مشابه ارتفاع ماه کامل از زمین است.
ابزار مرئی می‌تواند پرتوهای کیهانی را که عمدتاً ستاره‌های درخشان غیر قابل چشم‌پوشی و چندین حباب مبهم است به تصویر بکشد. بنا بر آنچه آژانس فضایی اروپا توضیح داده، حباب‌های مبهم به نمایش درآمده در تصویر، کهکشان‌هایی هستند که تلسکوپ اقلیدس در حین تهیه نقشه دقیق از کیهان، انرژی تاریک و سایر پدیده‌ها بررسی می‌کند.
به‌گفته ریکو ناکاجیما، دانشمند ابزار مرئی اقلیدس، آزمایش‌های زمینی تصاویری از کهکشان‌ها یا خوشه‌های ستاره‌ای به شما نمی‌دهند؛ اما در اینجا همه آنها در یک میدان هستند و تماشای آنها زیبا و لذت‌بخش است. یکی دیگر از ابزارهای مهم اقلیدس، NISP یا ابزار طیف‌سنج و نورسنج فروسرخ نزدیک است.
طبق اعلام آژانس فضایی اروپا این ابزار مهم دو نقش دارد: اول آن‌که قادر است در نور مادون قرمز یا همان نور نامرئی که بین طیف الکترومغناطیسی 950 تا 2020 نانومتر قرار دارد، کهکشان‌ها را به نمایش دربیاورد و دوم این‌که قادر به اندازه‌گیری میزان نوری است که از هر کهکشان ساطع خواهد شد و با این کار به دانشمندان می‌گوید که آن کهکشان چقدر دور است.
پیش از آن‌که نور اعماق اسرارآمیز کیهان به ابزار آشکارساز NISP برسد از چندین فیلتر مختلف عبور می‌کند و نتایج شگفت‌انگیزی ارائه می‌دهد. فیلترهای نام‌برده قادر هستند روشنایی در یک طول موج مادون قرمز خاص را اندازه‌گیری کرده و بدین ترتیب به اندازه‌گیری فاصله کهکشانی آشکارساز کمک کند.
به‌گفته کنود جانکه از موسسه نجوم ماکس پلانک که روی تلسکوپ اقلیدس کار می‌کند، اگر چه نخستین تصاویر آزمایشی هنوز برای اهداف علمی قابل استفاده نیستند، اما من خوشحالم که تلسکوپ و دو ابزار آن در حال حاضر به‌خوبی در فضا کار می‌کنند. در تصویر فوق که مشاهده می‌کنید، همه چیز شبیه به صفحه نمایش یک گوشی هوشمند یا لپ تاپ است، اما باید بدانید که هر رگه در آن نشان دهنده طیف نوری مجزایی از یک ستاره یا کهکشان است.
تلسکوپ آژانس فضایی اروپا طوری طراحی شده تا بتواند به‌کمک دستگاه گریسم خود و پیش از ارسال داده‌ها به ابزار آشکارساز NISP طیف کاملی از طول موج‌ها را تقسیم کند. به لطف این ابزار کاربردی، دانشمندان قادر خواهند بود میزان فاصله و دوری یک کهکشان خاص را تشخیص دهند و همچنین مواد شیمیایی موجود در آن کهکشان را به نمایش درآورند. ویلیام گیلارد که از پژوهشگران ابزار مذکور است گفته:
ما تصاویر شبیه‌سازی شده و تصاویر آزمایشی را دیده‌ایم. هنوز باور این‌که این تصاویر از جهان واقعی هستند برای من سخت است چرا که بسیار دقیق و شگفت‌انگیز است.
مأموریت بعدی تلسکوپ اقلیدس
مهم‌ترین پرسش‌هایی که امروزه در نجوم و کیهان مطرح می‌شود پیرامون ماده تاریک و انرژی تاریک هستند. این دو پدیده با چشم انسان قابل رویت نیستند، ولی به‌نظر می‌رسد وجود آنها است که جهان ما را سر پا نگه داشته. همان‌طور که احتمالا می‌دانید، جهان خارج از هر جهت و سمتی مانند بادکنکی است که هیچ‌گاه نمی‌ترکد و به سمت بیرون در حال گسترش است.
سرعت توسعه و گسترش جهان به‌طرز غیر قابل باوری دانشمندان را مات و مبهوت خود کرده، تا حدی که آنها پاسخی در این خصوص ندارند. بنابراین برای این‌که بتوان این گسترش پایان‌ناپذیر را توضیح داد باید به وجود پدیده دیگری نظر انداخت که انرژی تاریک نامیده می‌شود.
در کیهان انبساطی ما نوعی چسب وجود دارد که کهکشان‌ها و محتویات داخل آنها را منظم کنار یکدیگر نگاه می‌دارد و حتی در چیدمان آنها دخیل است. مثلا پژوهشگران به این اعتقاد رسیده‌اند که نوعی گاز بین ستارگان بین کهکشانی وجود دارد که نحوه حرکت آنها طوری است که گویی گرانش اضافی دارند. چسب غیر قابل مشاهده را همان ماده تاریک می‌نامند.
لازم به ذکر است که دو پدیده ماده تاریک و انرژی تاریک از یک یا دو چیز تشکیل نیافته‌اند و ممکن است از مجموعه اجزای مختلفی به‌وجود آمده باشند. تنها چیزی که پیرامون این پدیده‌ها می‌دانیم این نکته است که جهان تاریک وجود دارد. اگر اقلیدس بتواند در شش ساله پیش رو نقشه‌برداری دقیقی از کیهان داشته باشد، امید است بتوانیم در خصوص جهان تاریک اطلاعات کامل‌تری کسب کنیم.
